Στο δρόμο για τα Λαγκάδια!

Τριήμερο στις ομορφιές της Β.Δ. Αρκαδίας, μέρος Α΄

29 Μαρτίου 2022

 

Ήταν το 2002, που αποφασίσαμε με τους φίλους μας από την Πάτρα να πάμε για το τριήμερο του Αγ. Πνεύματος στην ορεινή Αρκαδία. Διαλέξαμε να μείνουμε στα δωμάτια που διέθετε το τότε κάμπινγκ Δ. Μητρόπουλος έξω από τη Βυτίνα. Ήταν ένα υπέροχο τριήμερο γεμάτο εικόνες από τα βουνά και τα χωριά της Αρκαδίας και των γειτονικών νομών. Μεταξύ των εκδρομών που κάναμε ήταν και μια επίσκεψη στο Ναό του Επικούριου Απόλλωνα και την Ανδρίτσαινα. Εκείνο το απόγευμα γυρνώντας είχαμε αποφασίσει να σταματήσουμε για καφέ στα Λαγκάδια. Η Μαριάννα τότε μόλις έμπαινε στην εφηβεία και δεν ήταν και πολύ ευχαριστημένη που ήταν μαζί μας και όχι με τις φίλες της. Την ενοχλούσαν και οι μεγάλες και γεμάτες στροφές ορεινές διαδρομές και μας είχε «πρήξει» με το πότε φτάνουμε και το πότε φτάνουμε. Οι απαντήσεις μας οι κλασσικές. Σε λίγο, στην επόμενη στροφή κλπ. Τελικά φτάσαμε στα Λαγκάδια και κάτσαμε για καφέ, θαυμάζοντας το όμορφο πέτρινο χωριό που κατρακυλά στην πλαγιά.

Το βράδυ έχουμε μόλις ξαπλώσει στο δωμάτιο, που ήταν πολύ κοντά στην είσοδο του κάμπινγκ και λόγω ζέστης είχαμε ανοικτά παράθυρα. Ακούσαμε λοιπόν ένα αυτοκίνητο να σταματά και κάποιον να ρωτά τον ιδιοκτήτη: «Για Λαγκάδια καλά πάμε;» «Ναι» του απάντησε αυτός. Και τότε ακούμε τη Μαριάννα: «Και αν τα βρεις να με χ….ς». Περιττό να πω πως βρέθηκα κάτω από το κρεβάτι από τα γέλια. Από τότε τα Λαγκάδια στο μυαλό μου είχαν συνδεθεί με εκείνο το περιστατικό.

Τα χρόνια πέρασαν και μιας και η περιοχή της Β.Δ. Αρκαδίας μας ήταν σχετικά άγνωστη αποφασίσαμε να κάνουμε ένα τριήμερο με βάση τα Λαγκάδια για να δούμε τα χωριά της περιοχής, αλλά και τη λίμνη του Λάδωνα, που δεν είχαμε επισκεφτεί ποτέ.

 

Τρίτη πρωί ξεκινήσαμε

και περίπου μετά από 2 ώρες φτάσαμε στο Λεβίδι. 

Δεν σταματήσαμε όμως μιας και θέλαμε να δούμε κάποια πράγματα στην περιοχή πριν γυρίσουμε να κάτσουμε για φαγητό.

Κάναμε δεξιά και περίπου μετά από 15χμ φτάσαμε στον πρώτο μας προορισμό.

Ανάμεσα στα βουνά Ολίγυρτο και Τραχύ, σε υψόμετρο 913μ, φωλιασμένο μέσα στον κάθετο βράχο είναι το μοναστήρι της Παναγιάς Κανδήλας. Είναι γυναικείο και αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Φαίνεται πως ιδρύθηκε γύρω στα 1650 εκεί που στα χρόνια τα αρχαία υπήρχε ιερό της Αρτέμιδος Κονδυλεάτιδος. Πρόσφερε πολλά στη διάρκεια του αγώνα και γι αυτό καταστράφηκε από τους τούρκους. Από το 1936, αφού αναστηλώθηκε λειτουργεί σαν γυναικεία μονή.

Φτάσαμε, παρκάραμε και κατέβηκα για μια σύντομη επίσκεψη, μιας και η πρόσβαση για τη Σοφία είναι αδύνατη.

Μέσα στη μονή ήταν εργάτες που δούλευαν σε έργα συντήρησης.

Πολλές λεπτομέρειες είναι ενδιαφέρουσες,

όπως τα διάφορα σημεία του σπηλαίου μέσα στο οποίο είναι χτισμένη η Μονή.

Ο ναός ήταν ανοικτός και μπήκα. Κατάγραφος με σύγχρονες τοιχογραφίες, δεν με εντυπωσίασε. Γενικά η μονή είναι ενδιαφέρουσα με τις πιο ενδιαφέρουσες εικόνες να είναι αυτές απ’ έξω, με την «κρεμασμένη» στο βράχο μονή,

αλλά και τη θέα προς το σύγχρονο χωριό της Κανδήλας.

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής προς το Λεβίδι.

Στο δρόμο είναι ένα ερειπωμένο κτίσμα, ίσως χάνι, με μια πέτρινη βρύση στη μια του γωνία.

Λίγο πριν φτάσουμε στο Λεβίδι, πάνω στο δρόμο είναι η Βυζαντινή Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, του 11^ου αι. Ο χώρος ήταν πάντα ιερός μιας και εκεί βρισκόταν το αρχαίο ιερό της Υμνίας Αρτέμιδος.

Στην τοιχοποιία του ναού είναι ενσωματωμένα αρκετά ανάγλυφα.

Δυστυχώς ο ναός ήταν κλειστός και έτσι αρκεστήκαμε σε ότι βλέπαμε απ’ έξω,

όπως τη βρύση του 1903.

Στην κεντρική πλατεία του Λεβιδίου κάτσαμε να φάμε. Η κωμόπολη βρίσκεται σε υψόμετρο 850μ και είναι πάνω στο δρόμο που οδηγεί στα «αστέρια» της ορεινής Αρκαδίας. Τη Βυτίνα, τη Δημητσάνα, τα Στεμνίτσα κ.ά.

Στην πλατεία βλέπει η εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου με το διπλό καμπαναριό. Δύο αδριάντες υπενθυμίζουν πως από το Λεβίδι κατάγονταν

ο ήρωας Αναγνώστης Στριφτόμπολας (1778-1821), συγγενής των Κολοκοτρωναίων, που σκοτώθηκε στη μάχη του Λεβιδίου (14 Απριλίου 1821)

και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου (1876-1936), επιστήμονας και πολιτικός, ηγέτης του αριστερού δημοκρατικού φιλελεύθερου χώρου, που υπήρξε υπουργός διαφόρων κυβερνήσεων και δύο φορές πρωθυπουργός (1924 και 1932). Το 1924 πρωτοστάτησε στην εγκαθίδρυση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας, που διήρκεσε μέχρι το 1935.

Το φαΐ ήταν γενικά πολύ καλό, αλλά η γουρουνοπούλα ήταν «όλα τα λεφτά».

Την επόμενη στάση την κάναμε 20χμ μετά, στη Βυτίνα.

Παρκάραμε πίσω από τον Άγιο Τρύφωνα και πήγαμε στην κεντρική πλατεία του χωριού για καφέ.

Η Βυτίνα, με τους 550 κατοίκους της, είναι παραδοσιακός οικισμός χτισμένη στο Μαίναλο σε υψόμετρο 1033, μέσα στα έλατα.

Είναι πολύ τουριστικό χωριό και τα Σαββατοκύριακα, ιδίως τα χειμωνιάτικα, γίνεται ο κακός χαμός.

Κάτσαμε μπροστά από την εκκλησία και απολαύσαμε τον καφέ μας.

Εκτός της εκκλησίας στην πλατεία βλέπει και το Λαογραφικό Μουσείο.

Στην πλατεία στέκει το άγαλμα ενός νεαρού, του Μαθιού Πόταγα (1924-1941), που εκτελέστηκε από τους γερμανούς, όταν στις 2 Μαΐου 1941, στάθηκε μπροστά τους, εμποδίζοντας τους να μπουν στη Βυτίνα. Η πράξη του αυτή θεωρήθηκε σαν η πρώτη πράξη αντίστασης στην Ελλάδα και ίσως και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το άγαλμα είναι έργο της αδελφής του Ελένης Πόταγα, γλύπτριας, του 2003.

Με την ευκαιρία μπήκα στον Άγιο Τρύφωνα, που ήταν ανοικτός.

Κτίστηκε το 1846 και έχει δύο, εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους καμπαναριά.

Μέσα είναι πλούσια διακοσμημένος,

με ξύλινο τέμπλο και πολλές τοιχογραφίες.

Μετά τον καφέ μπήκαμε στο αυτοκίνητο για να συνεχίσουμε.

10χμ προς τα νότια, μέσα από μια διαδρομή γεμάτη έλατα, 

είναι το χωριό της μάνας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, της Ζαμπίας.

Η Αλωνίσταινα, που είναι χτισμένη στις πλαγιές του Μαίναλου, στα 1220μ υψόμετρο.

Σταματήσαμε στην πλατεία με τα όμορφα κτίρια

και την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής,

που ήταν κλειστή.

Εξωτερικά της βρίσκεται ο τάφος της Ζαμπίας Κολοκοτρώνη

και ένα μνημείο για την γυναίκα αυτή βρίσκεται στην πλατεία. Δεν είδαμε ψυχή ζώσα.

Πήραμε το δρόμο για τη Βυτίνα  την οποία είδαμε αρκετές φορές κατεβαίνοντας, ενώ σε μια φουρκέτα είναι ένα ιδιαίτερο μνημείο.

Ένας αριθμός χαμηλών κυλίνδρων με φως μέσα τους, που έχουν διαφορετικό ύψος και θυμίζουν κομμένους κορμούς δέντρων αποτελούν το μνημείο για τους υλοτόμους της Βυτίνας. Ένα επάγγελμα σημαντικό για την περιοχή.

Το ταξίδι μας δεν είχε άλλη στάση. Τελικός προορισμός της μέρας ήταν τα Λαγκάδια.

Ιστορικό χωριό της Αρκαδίας, χτισμένο σε πλαγιά του Μαίναλου με κλίση 70^ο και σε μεσοσταθμικό υψόμετρο 920μ.

Τον 18^ο και 19^ο αι. ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα κτιστών, σπουδαίων μαστόρων της πέτρας. Υπήρξε μεγάλο κεφαλοχώρι λόγω του πλούτου που έφερναν πίσω τα μπουλούκια των μαστόρων. Αδιάψευστος μάρτυρας ο πέτρινος χαρακτήρας του.

Παντού πέτρινα κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά, φτιάχνουν αυτόν τον χαρακτήρα. Βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα Τρίπολης-Πύργου, δρόμο που χωρίζει το χωριό σε πάνω και κάτω μαχαλά, με τον κάτω να κατρακυλά κυριολεκτικά στη ρεματιά που σχηματίζει το Λαγκαδιανό ποτάμι.

Ήταν πατρίδα αγωνιστών της επανάστασης και πολιτικών, όπως η οικογένεια των Δεληγιανναίων.

Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το «Μνημείο του Λαγκαδινού Κτίστη».

Μπρούτζινο ανάγλυφο με σκηνές από τις δραστηριότητες των παλιών μαστόρων, έργο του Τριπολιτσιώτη εικαστικού Δημήτρη Κούρου (γεν. 1957), του 2009.

Φτάσαμε και ανεβήκαμε μέχρι τον πάνω μαχαλά

στον οποίο βρίσκεται μια όμορφη βρύση

και δεσπόζει το μεγάλο πέτρινο κτίριο του Γυμνασίου και Λυκείου.

Στη συνέχεια πήγαμε στο ξενοδοχείο, αφήσαμε τα πράγματα και η Σοφία ξάπλωσε λίγο. Εγώ βγήκα για μια πρώτη γνωριμία με το χωριό.

Πάνω στο δρόμο είναι ο πέτρινος ναός των Ταξιαρχών,

χτισμένος στα 1808.

Στο πίσω μέρος του στέκει εντυπωσιακό ένα ρολόϊ- καμπαναριό

ενώ στην απέναντι μεριά του δρόμου σχηματίζεται η πλατεία των Ηρώων Λαγκαδινών με τις προτομές του Κανέλλου Δεληγιάννη (1780-1862) και του πυρπολητή της Τουρκικής Ναυαρχίδας «Καραβογιάννη» (Ιωάννης Θεοφιλόπουλος 1790-1885).

Γύρισα στο δωμάτιο να ξεκουραστώ και εγώ λίγο. Αργότερα κατεβήκαμε και φάγαμε στο εστιατόριο του ξενοδοχείου και φάγαμε πολύ νόστιμα.

Πριν γυρίσουμε στο δωμάτιο βγήκαμε για μια ακόμα βόλτα στα νυχτερινά Λαγκάδια.

Οι νυχτερινές εικόνες είναι μαγικές.

Ο ναός των Ταξιαρχών

με το ρολόϊ,

η πλατεία των Ηρώων,

λίγο πιο κάτω το Δημαρχείο

και στο βάθος η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Όλα υπέροχα.

Γυρίσαμε στο δωμάτιο και σύντομα ο ύπνος ήρθε γλυκά για να πάρει την κούραση της μέρας. Μιας μέρας γεμάτης σε μέρη γνωστά-άγνωστα. Μιας μέρας που ευχόμασταν να έχει το ίδιο όμορφη συνέχεια. Καληνύχτα!

Οι διαδρομές της ημέρας

(το ταξίδι συνεχίζεται Γύρω από τη Λίμνη του Λάδωνα!)

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας