Ο «Παλαιός Άγιος» των χιονοδρόμων και η πόλη του νερού!

Ανοιξιάτικο ταξίδι στην Ημαθία και την Πέλλα, μέρος 3ο

(συνέχεια από Αιγές, η Βασιλική Μητρόπολη των Μακεδόνων!)

 

23 Μαρτίου 2024

 

Εκεί, στη βορειοδυτική άκρη του νομού Πέλλας, ανάμεσα στη λίμνη Βεγορίτιδα και στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία, από τα οποία απέχει πολύ λίγο, είναι ένα χωριό.

Ο Παλιός Άγιος Αθανάσιος (παλιό όνομα Τσέγανη), που έχει χαρακτηριστεί και «η Αράχωβα της Μακεδονίας». Και αυτό γιατί βρίσκεται στα 1200μ υψόμετρο στις πλαγιές του όρους Βόρρας ή Καϊμακτσαλάν  και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο.

Αυτό είχε σαν συνέπεια το χωριό να γεμίσει ξενώνες, εστιατόρια, καφέ

και σουβενιράδικα. Φυσικά τα Σαββατοκύριακα του χειμώνα γίνεται το αδιαχώρητο, μιας και «όλη» η Θεσσαλονίκη είναι εκεί. Είναι η Χαλκιδική του χειμώνα.

Είχαμε ακούσει πολλά αλλά δεν είχαμε πάει, οπότε για εκεί ξεκινήσαμε εκείνο το πρωί του Σαββάτου. Φορτώσαμε και ξεκινήσαμε από τη Βέροια. Περάσαμε έξω από την Έδεσσα, στην οποία και θα γυρίζαμε το απόγευμα.

Πριν φτάσουμε στον Άγιο Αθανάσιο σταθήκαμε στα ερείπια ενός πολυτελούς ξενοδοχείου, που είναι πάνω στο δρόμο, λίγο πριν το χωριό. Τι χρήμα είχε πέσει εκεί για να βλέπουμε σήμερα αυτό το κουφάρι! 

Περίπου 85χμ από εκεί που ξεκινήσαμε φτάσαμε στον Παλιό Άγιο Αθανάσιο. Ο κόσμος πάρα πολύς και είδαμε και πάθαμε να βρούμε να παρκάρουμε.

Το πετρόχτιστο χωριό είναι όμορφο αλλά τόσο τουριστικό που έχεις την εντύπωση πως δεν έχει κατοίκους, πως είναι σαν τα θεματικά πάρκα. «Το βράδυ κλείνουμε και φεύγουμε». Φυσικά και έχει κατοίκους αλλά τα πάντα τα σκεπάζει το τουριστικό προϊόν.

Κάναμε τις βόλτες μας

και με τα πολλά βρήκαμε κάπου να κάτσουμε για φαγητό, το οποίο ομολογουμένως ήταν πολύ καλό.

Μετά το φαγητό θέλαμε να κάτσουμε κάπου για καφέ αλλά παντού ήταν ασφυκτικά γεμάτα. 

Αποφασίσαμε να γυρίσουμε στην Έδεσσα, να βρούμε τον ξενώνα, που είχαμε κλείσει και έτσι κάναμε.

Η Σοφία ξάπλωσε και εγώ βγήκα για μια πρώτη βόλτα στην υπέροχη αυτή πόλη του βορρά και να πάρω καφέδες για το δωμάτιο.

Η Έδεσσα είναι η πρωτεύουσα του νομού Πέλλας και σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε τον 9^ο π.Χ. αι από τον Κάρανο, γιο του βασιλιά του Άργους Τημένου. Θεωρείται ο ιδρυτής της Μακεδονικής δυναστείας των Τημενιδών και του Μακεδονικού βασιλείου του οποίου ήταν και ο πρώτος βασιλιάς. Το όνομα της πόλης σχετίζεται με τα πολλά νερά (Έδεσσα σημαίνει «Πύργος μέσα στο νερό»). Αναπτύχθηκε σε δύο επίπεδα, στον Λόγγο και την Ακρόπολη, εκεί που είναι η σημερινή πόλη, μιας και το κατώτερο μέρος σταδιακά το εγκαταλείπουν οι κάτοικοι για λόγους ασφαλείας. Είχε μεγάλη ανάπτυξη στα χρόνια των Ρωμαίων, λόγω του ότι η Εγνατία περνούσε από εκεί. Αργότερα καταλαμβάνεται από τους Σλάβους και περίπου από τον 10^ο αι εμφανίζεται με το όνομα Βοδενά (βοντά στα σλάβικα σημαίνει νερό), όνομα που διατήρησε μέχρι το 1912, όταν και ξαναπήρε το αρχαίο της όνομα. Το σλάβικο όνομα διατηρείται μέχρι σήμερα σε ένα από τα πιο νόστιμα προϊόντα της περιοχής τα «κεράσια Βοδενών». Το όνομα του μυθικού ιδρυτή της δόθηκε στο μεγάλο καταρράκτη στο κέντρο της πόλης. Τον καταρράκτη Κάρανο.

Στην Έδεσσα είχαμε πάει άλλες δύο φορές παλιότερα και έτσι μπορώ να πω πως την ήξερα κάπως, τουλάχιστον την περιοχή του πάρκου των καταρρακτών και το παλιό κομμάτι της, το Βαρόσι, στο οποίο ήταν και ο ξενώνας μας. 

Πηγαίνοντας λοιπόν προς το πάρκο των καταρρακτών, οι πρώτες εικόνες είναι από το ατμοσφαιρικό Βαρόσι με τα υπέροχα «Μακεδονικά» σπίτια.

Πέρασα από το μοντέρνο κτίριο του Πολιτιστικού Κέντρου και έφτασα στο πάρκο, που είναι και το τουριστικό κέντρο της πόλης, μιας και δεν εννοείται επισκέπτης της Έδεσσας, που δεν θα περάσει από εκεί.

Πολύ πράσινο, σιντριβάνια, ποταμάκια,

γλυπτά

και ο Εδεσσαίος,

που λίγα μέτρα μετά συναντά το κενό και βουτά περίπου 70μ κάτω, 

σχηματίζοντας το μεγαλύτερο καταρράκτη της χώρας και κάπου διάβασα, των Βαλκανίων.

Ο χώρος γύρω του είναι διαμορφωμένος σε επίπεδα.

Στον ίδιο χώρο είναι και το Ιερό παρεκκλήσιο της Αναλήψεως

Σε κάποιο σημείο δύο σχηματοποιημένα κεράσια είναι ο πίνακας πάνω στον οποίο διαβάζουμε: «Καθαρό Νερό, Καθαρά Προϊόντα, Καθαρές Σκέψεις». Ενδιαφέρον!

Συνέχισα τη βόλτα μου στο Βαρόσι.

Το Βαρόσι ήταν η παλιά γειτονιά των Ελλήνων κατά την τουρκοκρατία. Το όνομα έχει τουρκική προέλευση (varoş σημαίνει προάστιο) ή αν πάμε πιο πίσω ουγγρική από τη λέξη város, που σημαίνει κωμόπολη-πόλη και την πήραν οι Τούρκοι κατά την Οθωμανική κατοχή της Ουγγαρίας. Οι κάτοικοι του Βαροσιού ασχολούνταν κυρίως με τη εκτροφή του μεταξοσκώληκα.

Τον Σεπτέμβρη του 1944 οι Γερμανοί έβαλαν φωτιά στο Βαρόσι. Αν και δεν επεκτάθηκε σε όλη τη γειτονιά, οι καταστροφές ήταν πολύ μεγάλες, μιας και τα σπίτια ήταν φτιαγμένα σε μεγάλο βαθμό από ξύλο. Το 1992 η συνοικία χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος και διατηρητέος αρχιτεκτονικός οικισμός.

Σήμερα πολλά από τα κτίρια έχουν συντηρηθεί σαν κατοικίες, ξενώνες ή μουσεία.

Υπάρχουν όμως και αρκετά σε κακή κατάσταση. Στα όρια του Βαροσιού υπάρχουν και κάποια νεότερα κτίσματα,

όπως το μουσείο κλασσικού αθλητισμού,

στην πλατεία, στην οποία γίνονται ανασκαφές και έχουν βρεθεί ενδιαφέροντα πράγματα,

ή το λαογραφικό μουσείο (δυστυχώς η εικόνα του δεν είναι και πολύ καλή. «Μυρίζει» εγκατάλειψη).

Μπροστά από το πρώτο είναι το γλυπτό «ο αγρότης του Λόγγου» του Λάμπη Γερεμτζέ (2011).

Στο χώρο του Βαροσιού βρίσκονται και κάποιες εκκλησίες αν και η φωτιά των Γερμανών έκαψε κάποιες άλλες, και μάλιστα ιστορικά σημαντικές.

Οι παλαιότερες ολόκληρης της πόλης είναι η παλιά μητρόπολη της Κοίμησης της Θεοτόκου,

και αυτή των Αγίων Πέτρου και Παύλου και οι δύο του 14^ου αι.

Άλλες εκκλησίες είναι η μεγαλοπρεπής μητρόπολη της Αγίας Σκέπης,

ο ναός της Αγίας Παρασκευής

και αυτός της Αγίας Κυριακής.

Δίπλα στην Κοίμηση στέκει το ενδιαφέρον μητροπολιτικό μέγαρο.

Πήρα από κάπου δύο καφέδες και γύρισα στο δωμάτιο.

Το βράδυ βγήκαμε για φαγητό.

Οι νυχτερινές εικόνες είναι μαγικές.

Τα παλιά σπίτια μισοφωτισμένα, σου δίνουν την εντύπωση πως από κάπου θα βγουν ήρωες των παραμυθιών.

Μόνο που οι σκοτεινές φιγούρες είναι οι δικές μας.

Στο πάρκο τα ίδια με το φεγγάρι μέσα από τα κλαδιά

και την Ανάληψη όμορφα φωτισμένη.

Κάτσαμε σε ένα εστιατόριο, που μας είχαν προτείνει από τον ξενώνα και το φαγητό του ήταν πραγματικά εξαιρετικό.

Λίγο πριν φτάσουμε στο δωμάτιό μας μια όμορφη φιγούρα σε ένα ΚΑΦΑΟ μας καληνύχτισε και μας ευχήθηκε «όνειρα γλυκά». Καληνύχτα και σε σένα!

 

 (το ταξίδι συνεχίζεται )

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας