Τουρκία, 10ήμερο ταξίδι προς τα ανατολικά-Μέρος 3ο

Εκεί που φτιάχνουν τον μπακλαβά!

27-30 Απριλίου 2009

-Τελικά ποιανού είναι ο μπακλαβάς; Δικός μας ή δικός σας;
Πονηρός ο Τούρκος. Ρίχνει άδεια για να πιάσει γεμάτα! Αμ δε που θα τσιμπήσω!
-Και ποιος ξέρει; Του απαντώ και αυτός το παρακάμπτει.
Μικροκαμωμένος με τη ροζ γραβάτα του πηγαινοέρχεται ελέγχοντας την κατάσταση μέσα στο στούντιο με το σκηνικό αλά Big Bubble!! Ροζ, μοβ, φιστικί κουρτίνες στους τοίχους!! Και εμείς σε ημικύκλιο, στη μπροστινή σειρά ένας από κάθε χώρα και στην πίσω οι υπόλοιποι. MEGA Channel του Gaziantep. Και όμως υπάρχει και αλλού MEGA Channel!!Και ήμασταν εμείς εκεί να μιλήσουμε «ζωντανά» για το πρόγραμμά μας! Μα τι δόξες είναι αυτές!!!

Είμαστε στην πόλη Gaziantep. Την πόλη αυτή της Νοτιοανατολικής Τουρκίας με τους πάνω από 1.500.000 κατοίκους. Πολύ κοντά στα σύνορα με τη Συρία και μόλις 100χμ από το Ιστορικό Χαλέπι (Αλέπο). Το Ηρωικό (Gazi στα τούρκικα) Antep. Η παλιά ονομασία της πόλης ήταν Antep. Μετά όμως από τα ηρωικά γεγονότα της εποχής του μεσοπολέμου με τον ξεσηκωμό ενάντια στους Γάλλους στην κατοχή των οποίων ήταν μαζί με τμήματα της Συρίας (μέχρι το 1920). Με τη συνθήκη των Σεβρών ενώθηκε με τη «μητέρα» Τουρκία (μαζί και με τις πόλεις της τότε «Βόρειας Συρίας» Άδανα, Μερσίνα, Ταρσός, Ούρφα Αντιόχεια ή Αντάκια και Ντιγιαρμπακίρ) και πήρε το προσωνύμιο Ηρωικό. Όταν έμαθα όλα αυτά κατάλαβα γιατί οι Τούρκοι ξεχώριζαν το όνομα σα να ήταν δύο λέξεις. Και όμως ήταν.
Πριν μπω σε αυτό το πρόγραμμα συνεργασίας και γνωρίσω τους Τούρκους συνάδελφούς μου δεν είχα ακούσει ποτέ γι αυτή την πόλη. Πολλοί Έλληνες όμως την είχαν ακούσει μιας και ήταν ο τόπος που διαδραματίζονταν η υπόθεση του δημοφιλούς σε Ελληνική και Τούρκικη TV σήριαλ «τα σύνορα της αγάπης» (στην ελληνική). Ένας ελληνοτουρκικός έρωτας με μπόλικο μπακλαβά (εγώ δεν είχα δει καθόλου από αυτό το σήριαλ και έτσι δεν την γνώριζα). Πατρίδα αυτού του μπακλαβά είναι αυτή η πόλη. Γι αυτό και η ερώτηση του τηλεοπτικού παρουσιαστή. Μπακλαβάς που δεν έχει καμιά σχέση με αυτόν που γνωρίζουμε εμείς. Με νοστιμιά που δεν περιγράφεται!! Φτιάχνεται μόνο με φιστίκι (αυτό που εμείς λέμε Αιγίνης) και που καλλιεργείται πάρα πολύ σε όλη τη βόρεια Μέση Ανατολή. Καλλιεργείται λοιπόν πολύ και σε αυτή τη γωνιά της Τουρκίας και εδώ είναι η κυριότερη περιοχή παραγωγής του. Δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου τόσες φιστικιές.

1η ημέρα

Φτάσαμε στην πόλη από τα δυτικά, ερχόμενοι από τα Άδανα, αργά το απόγευμα. Το πρώτο που μου έκανε εντύπωση ήταν τα πολλά ξενοδοχεία και μάλιστα πολυτελείας!!! Στη μέση του πουθενά! Και όμως. Πολυτελή ξενοδοχεία όπως και αυτό που μείναμε κι εμείς. Όταν ρωτήσαμε τους ντόπιους πως και τόσα ακριβά ξενοδοχεία εκεί μας έδωσαν την εξήγηση. Στην πόλη αυτή κλείνονται πολλές εμπορικές συμφωνίες ανάμεσα σε Ευρωπαϊκές και Αμερικάνικες εταιρείες και εταιρείες της Μέσης Ανατολής. Προφανώς πρόκειται για την πλησιέστερη, «ασφαλή» για τους δυτικούς, περιοχή προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Είναι γεγονός ότι τις επόμενες μέρες είδαμε αρκετούς «γιάπηδες», ορισμένους στο ξενοδοχείο μας. Φτάνοντας στο ξενοδοχείο συναντήσαμε και τους συναδέλφους από τις άλλες χώρες. Αγκαλιές, φιλιά με ανθρώπους που γνωρίζαμε αλλά και μερικούς που βλέπαμε για πρώτη φορά. Κάτσαμε όλοι μαζί στο εστιατόριο του ξενοδοχείου και φάγαμε γι άλλη μια φορά καυτερά κεμπάπια και πράσινες σαλάτες. Τα είπαμε γι αρκετή ώρα και ψόφιοι στην κούραση πήγαμε στα δωμάτιά μας για ύπνο. Καλώς σε βρήκαμε ανατολή με τις μυρωδιές και τις εικόνες σου!

2η ημέρα
Günaydın! Buenos Días! Dzień Dobry! Bună dimineaţa! Good morning! Καλημέρα!
Συνάντηση στο εστιατόριο, πλούσιο πρωινό, λίγες κουβέντες και κατεβαίνουμε στο λόμπι του ξενοδοχείου. Το λεωφορείο που έχει παραχωρήσει ο Δήμος της περιοχής που βρίσκεται το σχολείο μας περιμένει απ’ έξω. Είμαστε όλοι φορτωμένοι με τα δώρα που έχουμε φέρει για συναδέλφους και παιδιά. Η μέρα έχει ξημερώσει θαυμάσια και όπως θα αποδειχθεί θα είναι ηλιόλουστη και αρκετά ζεστή. Σχεδόν καλοκαιρινή. Τελευταία ρουφηξιά από τους θεριακλήδες της παρέας (απαρέγκλιτα το κάπνισμα απαγορεύεται σε κλειστούς χώρους!!) και ξεκινάμε.
Το ξενοδοχείο βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και το σχολείο προς τα ανατολικά. Όσο πάμε προς τα εκεί οι εικόνες αλλάζουν.

Οι πλούσιες συνοικίες δίνουν γρήγορα τη θέση τους σε φτωχομαχαλάδες.

Φτωχόσπιτα, χωμάτινοι δρόμοι, κρεμασμένες μπουγάδες αλλά σε όλα τα σπίτια δορυφορικά πιάτα και ηλιακοί θερμοσίφωνες (!!!). Προφανώς αυτά τα δύο πρέπει να χρηματοδοτούνται από το κράτος. Δεν εξηγείται αλλιώς. Και ξαφνικά οικόπεδα ισοπεδωμένα με χαλάσματα. Και δίπλα γιαπιά με πολυκατοικίες θηρία, σαν αυτές που είχαμε δει πολλές και παντού. Φαίνεται ότι οι αρχές (τοπικές ή κεντρικές, αδιάφορο) δεν θέλουν τις εικόνες που είχαμε δει λίγο πριν και γκρεμίζουν τις φτωχογειτονιές και κατασκευάζουν αυτά τα απρόσωπα, ομοιόμορφα «σπίτια» για να στοιβάξουν ανθρώπους, πραμάτειες, όνειρα. Και όλα αυτά χωρίς ορίζοντα! Άλλωστε σε αυτή τη γωνιά της αχανούς αυτής χώρας στοιβάζονται οι Κούρδοι πρόσφυγες, μιας και βρισκόμαστε στις παρυφές της ταραχώδους πατρίδας αυτού του βασανισμένου λαού. Οι εικόνες λοιπόν αυτές έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τις «ευρωπαϊκές» εικόνες που είχαμε ως εκείνη την ώρα για την πόλη. Περνάμε έναν υπαίθριο σταθμό λεωφορείων που μου θύμισε περισσότερο χωράφια που διάλεγαν να στήσουν τα τσίρκα που είχα δει παιδί. Και μάλιστα στην κατάσταση που τα άφηναν όταν έφευγαν. Άθλια! Αλλά στην είσοδο η ΑΨΙΔΑ ήταν ιδιαίτερα μεγαλοπρεπής!!!! Στην επόμενη γωνία το αποκορύφωμα. Το λεωφορείο σταματά να περάσει ένα κοπάδι πρόβατα (!!!!) Ναι πρόβατα! Μερικά τετράγωνα ακόμα μέσα στη φτωχογειτονιά και βλέπουμε το σχολείο. Ακούγονται ζουρνάδες και νταούλια. Φτάνουμε και σταματάμε έξω από την είσοδο. Πάνω από 800 μαθητές 5-15 ετών μαζεύονται γύρω από την κεντρική είσοδο. Μάταια οι δάσκαλοί τους προσπαθούν να τους συγκρατήσουν. Η έξαψή τους μεγάλη. Όλοι προσπαθούν να βρεθούν δίπλα μας, να μας σφίξουν το χέρι.
-Hello! What’s your name?
-Dimos. What is your’s?
-Ahmet
-Aise
-Fatme
Εκεί εξαντλούνται τα αγγλικά τους. Όχι όμως το χαμόγελό τους. Και έτσι με χαμόγελα συνεχίζεται η «κουβέντα» μας. Πόσα είπαμε σ’ αυτή την κουβέντα! Όσο πιο μπαλωμένα είναι τα ρουχαλάκια τους, όσο πιο πολύ χάσκουν τα ξεχαρβαλωμένα παπούτσια τόσο πιο εύγλωττα είναι τα χαμόγελά τους.

Η εικόνα των αγορίστικων, κουρεμένων, κεφαλιών μου φέρνει στο μυαλό τον εαυτό μου πάνω από τέσσερις δεκαετίες πριν.
Ανάμεσα στο πλήθος ξεχωρίζουμε τα «δικά» μας παιδιά. Η Μέρβε, η Ντιλάρα, ο Αχμέτ και ο Γιουνούς που δυο μήνες πριν ήταν στην Αθήνα. Αγκαλιές, φιλιά και κανονίζουμε στο τέλος της επίσκεψης να έρθουν να τους δώσουμε τα δωράκια που τους φέραμε. Δεν θέλαμε να τους τα δώσουμε μπροστά σε όλα τα παιδιά. Φτωχά παιδάκια και λογικό ήταν να πληγωθούν, να ζηλέψουν.

Εν τω μεταξύ ουρλιάζει ο ζουρνάς, βροντάει το νταούλι. Οι συνάδελφοι μας σφίγγουν θερμά το χέρι, ψηλά πάνω από την είσοδο του κεντρικού κτιρίου ανεμίζει η Τουρκική σημαία και δίπλα της το τεράστιο πορτρέτο του Κεμάλ. Δίπλα το πανό με τον λογότυπο του προγράμματός μας και το «καλωσόρισες» σε όλες τις γλώσσες των χωρών που συμμετέχουν σε αυτό. Ένας κόμπος σφίγγει το λαιμό αλλά οι Τούρκοι συνάδελφοι φροντίζουν να τραβήξουν την προσοχή μας. Τα όργανα σταματούν, λέει λίγα λόγια ο διευθυντής στα Τούρκικα με μετάφραση από τον φίλο μας τον Μεχμέτ και αρχίζει το πανηγύρι.

Φωτιά στα όργανα και οι συνάδελφοι στήνουν το χορό. Δεν έχει τελειώσει το πρώτο τραγούδι και έχουμε μπει κι εμείς. Ένας χορό κυκλικός που θυμίζει ποντιακό αλλά και Κούρδικο. Και άλλος, και άλλος! Άλλος κυκλικός, άλλος καρσιλαμάς.

Οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι τα βρίσκουν σκούρα, για εμάς παιγνιδάκι! Τι σου είναι η συνύπαρξη αιώνων. Μπήκε στα «γονίδιά» μας!
Ακολούθησαν διάφορα παραδοσιακά παιγνίδια και πάμε για επίσκεψη σε μερικές τάξεις.

Η συμπεριφορά των παιδιών όπως όταν πρωτοφτάσαμε. Να μας σφίξουν το χέρι, να μας ακουμπήσουν, να μας πουν μια κουβέντα. Πήγαμε και στο γραφείο των δασκάλων για ένα καφέ. Έχει περάσει η ώρα και η πρώτη βάρδια σκολνάει. Έχουν έρθει τα μεγαλύτερα παιδιά της απογευματινής βάρδιας.

Έρχεται να μας δει ο Μουσταφά, ο συνάδελφος που είχαμε γνωρίσει στη συνάντηση στην Πολωνία. Με αυτά και με κείνα πέρασε η ώρα και έπρεπε να φύγουμε. Το λεωφορείο μας αφήνει στο κέντρο της πόλης, σε ένα πάρκο όπου έχουν στήσει μια ολόκληρη «πόλη» με ήρωες κόμικς και λαϊκών παραμυθιών.

Ο Αλαντίν αλλά και ο Ποπάϋ. Η χιονάτη αλλά και ο Ναστραντίν Χότζας!

Κάτσαμε λίγο εκεί και ξανά στο λεωφορείο. Αυτή τη φορά πάμε σε ένα άλλο σχολείο. Πως ήταν το πρώτο; Καμιά σχέση! Το καλύτερο, ιδιωτικό σχολείο της πόλης. Χλιδή και πολυτέλεια. Γρανίτες στις τουαλέτες των μαθητών, ξύλινη επένδυση στα γραφεία και μια αίθουσα εκδηλώσεων που θα τη ζήλευαν πολλά συνεδριακά κέντρα στον τόπο μας. Γι αυτήν άλλωστε ήμασταν εκεί. Ο διευθυντής του ιδιωτικού σχολείου μας παρέθεσε ένα πλούσιο σε ποσότητα και ποιότητα γεύμα αλλά τόσο φτωχό και κρύο σε αισθήματα. Η σύγκριση αναπόφευκτη. Νάναι πάντως καλά οι άνθρωποι. Ότι μπορούσαν έκαναν.
Μετά το φαγητό πήγαμε στην αίθουσα εκδηλώσεων, κάναμε τις παρουσιάσεις μας και ακολούθησε μια καταπληκτική συναυλία παραδοσιακής μουσικής από μια ορχήστρα αποτελούμενη από εκπαιδευτικούς και μαθητές.

Φυσικά οι Τούρκοι τόριξαν και πάλι στο χορό. Χειρότεροι από μας. Και με τον ήχο του τηλεφώνου, που λέει ο λόγος, χορεύανε!!!!!
Η εκδήλωση τελείωσε, γυρίσαμε στο ξενοδοχείο και επειδή είχαμε λίγο χρόνο πριν το δείπνο, βγήκαμε βόλτα στη γύρω περιοχή. Ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο, διάφορα καταστήματα με ρούχα, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, ότι δηλαδή βλέπει κανείς και στο κέντρο των δικών μας πόλεων. Σε αυτό που διέφερε ήταν τα πολλά εργαστήρια-καταστήματα μπακλαβά και άλλων γλυκισμάτων από φιστίκι «Αιγίνης». Λίγο χάζεμα λοιπόν, λίγα ψώνια και επιστροφή στο ξενοδοχείο όπου στο δείπνο βρισκόμαστε όλοι και ανταλλάσσουμε εντυπώσεις από την πολύ πλούσια σε τέτοιες μέρα που έφτανε στο τέλος της. Καληνυχτούμε στο τέλος όλους και ο καθένας στο δωμάτιό του. Λίγη ώρα να
συμμαζέψω το νου μου, να κρατήσω λίγες σημειώσεις, να δω λίγο τις φωτογραφίες που τράβηξα και ψόφιος από την κούραση της ημέρας πέφτω σε ένα βαθύ, ήρεμο ύπνο!! Iyi Geceler!! Καληνύχτα!

3η ημέρα
α) Στο Αρχαιολογικό Μουσείο
Η μέρα ξεκίνησε όπως και οι άλλες, Καλό πρωινό, κουβεντούλα με τους φίλους μας και έτοιμοι. Σήμερα η μέρα είναι αφιερωμένη στην πόλη και τα αξιοθέατά της. Αρχή από το Αρχαιολογικό Μουσείο Gaziantep!! Λίγες μέρες πριν το ταξίδι μας και εντελώς τυχαία είχα δει κάποια άρθρα σε κάποιο blog σχετικά με αυτό το μουσείο και τα εκθέματά του. Μοναδικοί ανεπανάληπτοι θησαυροί.

Αλλά ας πιάσουμε την ιστορία από την αρχή. Γύρω στα 65 χμ ανατολικά, στις όχθες του ποταμού Ευφράτη, υπάρχουν τα ερείπια της Ελληνιστικής πόλης Ζεύγμα. Αν και η περιοχή κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή, η πόλη ιδρύθηκε από τον Σέλευκο Α΄ Νικάτορα το 300 π.Χ. όταν αυτός ένωσε (έζευξε) τις πόλεις Σελεύκεια και Απάμεια που ήταν χτισμένες στις δύο όχθες του ποταμού φτιάχνοντας μια γέφυρα με λέμβους. Έτσι προέκυψε και το όνομα της πόλης. Η πόλη αυτή άκμασε και κατά τη διάρκεια εκείνων των χρόνων αλλά και μετά στα Ρωμαϊκά χρόνια, όταν επί Τραϊανού η γέφυρα έγινε λίθινη. Οι κάτοικοί της τη στόλισαν με όμορφα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια.
Όταν οι αρχαιολόγοι, αρχικά το 1917 και στη συνέχεια το 1970, έφεραν στο φως τα ερείπια των κτιρίων αυτών δεν πίστευαν στα μάτια τους βλέποντας τα υπέροχα και πολύ καλά διατηρημένα ψηφιδωτά τους.

Και ενώ τα σπουδαία ευρήματα εντυπωσιάζουν όλο τον κόσμο, οι κρατούντες στη γείτονα χώρα αποφασίζουν να φτιάξουν στην περιοχή ένα μεγάλο φράγμα. Το φράγμα Birecik. Ο κίνδυνος να αφανιστούν για πάντα οι θησαυροί αυτοί είναι περισσότερο από ορατός. Είναι προ των πυλών. Μάταια γίνονται διαμαρτυρίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Μάταια διεθνείς οργανισμοί όπως η UNESCO ζητούν από την Άγκυρα να αναθεωρήσει τις αποφάσεις της. Δε μένει τίποτα άλλο από επείγουσες σωστικές εργασίες για να σωθεί ότι γίνεται περισσότερο. Σα λύση για τη στέγαση των θησαυρών αποφασίζεται το Μουσείο της κοντινότερης μεγάλης πόλης. Έτσι τα υπέροχα έργα τέχνης βρίσκουν φιλόξενη στέγη στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Gaziantep ενώ από το 2000 το 80% της αρχαίας πόλης βρίσκεται κάτω από τα νερά.
Αυτούς τους θησαυρούς ήρθαμε να δούμε εκείνη τη μέρα του Απριλίου. Ψηφιδωτά!!

Υπέροχα, μοναδικά ψηφιδωτά με θέματα από την Ελληνική μυθολογία και ελληνικές επιγραφές.

Η αίσθηση να είσαι αυτός, μέσα σε μια πολυεθνική ομάδα ανθρώπων, μακριά από τον τόπο σου, που αναγνωρίζει σαν οικεία αυτά που βλέπει είναι τουλάχιστον εξαιρετικά παράξενη. Να μην πω μοναδική και συγκινητική!!

Ο Ωκεανός και η Τηθύς, ο Δαίδαλος κι ο Ίκαρος, ο Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, ο Γάμος του Διόνυσου με την Αριάδνη (βρέθηκε το 1992 και το 1998 κλάπηκε ένα τμήμα του που αντιπροσωπεύει τα 2/3 του έργου!!). Θεότητες της θάλασσας, τόσο μακριά από αυτή, αλλά και σκηνές από την καθημερινότητα εκείνης της εποχής στολίζουν δάπεδα και τοίχους οικιών.

Οι Τούρκοι αρχαιολόγοι, αν και έπρεπε να βιαστούν για να προλάβουν την πλημύρα, έκαναν εξαιρετική δουλειά! Έστησαν ολόκληρες οικίες με ψηφιδωτά δάπεδα και όσες από τις τοιχογραφίες διασώθηκαν.

Εκτός από τα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες, πολλά κινητά ευρήματα συμπληρώνουν τους θησαυρούς του Μουσείου.
Με ανοικτό στόμα και ανείπωτο θαυμασμό βλέπω αυτούς τους θησαυρούς. Γυρνώ ανάμεσα σε ανακατασκευασμένα δωμάτια, περνάω πάνω από τα ψηφιδωτά δάπεδα σε καλοφτιαγμένες υπερυψωμένες «γέφυρες», θαυμάζω και τραβάω συνεχώς φωτογραφίες. Φυσικά χωρίς φλας, μιας και απαγορεύεται, γι αυτό και αυτές βγήκαν σχετικά σκοτεινές. Ψάχνω όμως και για το αριστούργημα του Μουσείου. Ένα ψηφιδωτό (ή πιο σωστά ένα μικρό μέρος από ένα ψηφιδωτό) με δυο υπέροχα μάτια. Ίσως τα πιο εκφραστικά μάτια που έχω δει ποτέ σε έργο τέχνης. Τελικά το βρίσκω σε μια ξεχωριστή αίθουσα, στην οποία οδηγεί ένα κατηφορικός διάδρομος. Στην αίθουσα αυτή δεν έχει ψηφιδωτά.

Έχει διάφορα αριστουργήματα μεταλλουργίας από τον ίδιο αλλά και άλλους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και ευρήματα των Χετταίων.

Στη μια πλευρά όμως της αίθουσας μόνο του το σπάραγμα της ψηφιδωτής τέχνης, η κατά πολλούς «Τζοκόντα του Γκαζιαντέπ». Πρόκειται για το πάνω μισό του προσώπου μιας φιγούρας που μάλλον είναι γυναικεία. Κάποιοι βέβαια έχουν υποθέσει ότι απεικονίζει
τον Μεγάλο Στρατηλάτη!! Άλλοι ότι πρόκειται για το πρόσωπο μιας νεαρής τσιγγάνας (συνηγορεί σ’ αυτό το μαντήλι στα μαλλιά). Όποιον ή όποια και αν απεικονίζει η παράσταση αυτή, τα μαύρα εκφραστικά μάτια κάνουν αυτό το «πορτρέτο» ένα από τα ομορφότερα πορτρέτα που έγιναν ποτέ!! Αισθάνομαι βαθιά «ερωτευμένος» με την καλλονή αυτού του ψηφιδωτού!!
Πρέπει όμως να ξεκολλήσω κάποτε από εκεί. Με βαριά καρδιά ανεβαίνω στην μεγάλη, κεντρική αίθουσα με τα πολλά ψηφιδωτά. Στο κέντρο της, πάνω σε ένα βάθρο, ένα πολύ καλοδιατηρημένο μπρούτζινο άγαλμα προκαλεί έκπληξη με το θέμα του. Ο Θεός Άρης κρατώντας στο ένα χέρι το δόρυ (σύμβολο πολέμου) και στο άλλο ένα άνθος (σύμβολο γονιμότητας)!!! Τέτοιο πράγμα δεν έχει ξαναβρεθεί ποτέ! Τελικά οι Αρχαίοι πάντα θα μας εκπλήσσουν!! Ήταν όλο ανατροπές! Και πάντα βρίσκονταν καλλιτέχνες που με τον τρόπο τους εκφράζανε το διαφορετικό!!
Με τα μάτια, το νου και την καρδιά γεμάτα όμορφα συναισθήματα ετοιμαζόμαστε να φύγουμε. Ήμαστε όμως και παιδιά του σύγχρονου καταναλωτικού κόσμου και δε γίνεται να μην περάσουμε από το πωλητήριο του Μουσείου. Κάναμε λοιπόν τα ψώνια μας, και στη συνέχεια πήγαμε στο κτίριο της Νομαρχίας και του Δήμου όπου φάγαμε στην τραπεζαρία μαζί με τους εργαζόμενους (για να τα ακούνε μερικοί) πολύ νόστιμο φαγητό (!!!!). Η εμπειρία αυτή να φας σε χώρο που τρώνε εργαζόμενοι της πόλης είναι κάτι ξεχωριστό που δεν συμβαίνει συχνά στα ταξίδια. Προσωπικά μου έχει τύχει άλλη μια φορά στην Ιταλία και ήταν το ίδιο ενδιαφέρουσα. Μετά το φαΐ γραμμή για το ιστορικό κέντρο της πόλης.

β) Στην αγορά της πόλης

Η πόλη αν και κατοικείται από την 4η χιλιετία π.Χ. χτίστηκε γύρω από ένα λόφο στην κορυφή του οποίου δεσπόζει το Βυζαντινό κάστρο του 6ου μ.Χ αι.
Ανεβαίνοντας κανείς σ’ αυτό θα δει αγάλματα και γλυπτές παραστάσεις που μαρτυρούν

                     Φωτο: Mieczyslaw Matyasik

γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας της περιοχής μιας και το Gaziantep υπήρξε το κέντρο της εθνικιστικής αντίστασης κατά της Ευρωπαϊκής κατοχής από τους Εγγλέζους αρχικά και τους Γάλλους μετά. Έτσι η στοά που ακολουθεί την κεντρική πύλη και οδηγεί στο εσωτερικό του κάστρου είναι ένα πολύ καλοφτιαγμένο ιστορικό μουσείο. Η παρουσίαση των εκθεμάτων συνοδεύεται από αφήγηση (δυστυχώς μόνο τούρκικα) και μουσική υπόκρουση.
Δυστυχώς στο εσωτερικό του κάστρου γίνονταν έργα συντήρησης και δεν επιτρεπόταν η είσοδος. Έτσι περιοριστήκαμε μόνο στο μουσείο. Και φυσικά την πολύ ωραία θέα προς την παλιά πόλη.

Το υπόλοιπο της μέρας μας είχε να κάνει με τα παζάρια στο κέντρο της πόλης. Η πόλη, εκτός από τον μπακλαβά είναι γνωστή για τα μπακίρια της και τα ξύλινα αντικείμενα τα διακοσμημένα με φίλντισι.

Κάτω λοιπόν και γύρω από το κάστρο έχει πολλά εργαστήρια που φτιάχνουν αυτά τα αντικείμενα. Ο ρυθμικός χτύπος του σφυριού πάνω στο μέταλλο δίνει ένα «ρυθμό» στο χώρο και κυριαρχεί σαν ήχος στον αέρα.

Σε ένα σοκάκι βρήκαμε ένα μουσείο για τη διατροφή, θέμα άλλωστε και του προγράμματός μας. Μικρό αλλά αρκετά κατατοπιστικό κυρίως όσον αφορά την προετοιμασία της τροφής (χώροι, σκεύη, υλικά και τρόποι παρασκευής). Στην αυλή βρίσκουμε τυχαία ένα τηλεοπτικό συνεργείο και μας παίρνουν μια μικρή συνέντευξη. Φυσικά μεταφράζει ο φίλος μας ο Με(χ)μέτ.

Μετά το μουσείο πήγαμε για ένα καφέ σε ένα παραδοσιακό καφενείο.

Φυσικά τον τούρκικο καφέ με την ανεπανάληπτη γεύση συνοδεύουν ναργιλέδες. Το ντουμανιάσαμε για τα καλά. Στη συνέχεια σειρά είχε η αγορά. Μπήκαμε στα στενά, χαζέψαμε τους τεχνίτες, βγάλαμε πολλές φωτογραφίες και χωθήκαμε μέσα στο παζάρι.

Στην αρχή είναι εργαστήρια και μαγαζιά με μπακίρια, ξύλινα με φίλντισι, χαλιά, κιλίμια και κάποια τουριστικά μπιχλιμπίδια.

Σε ένα μαγαζί που σε μια εσωτερική αυλή είχε απλώσει χαλιά και χαλάκια είδα μια πολύ παράδοξη εικόνα. Είχε κρεμασμένα μικρά χαλιά τοίχου. Είχαν απάνω εικόνες που όπως κρέμονταν όλες μαζί σχημάτιζαν ένα «παράλογο» σύνολο. Η Παναγία σε ένα, σε άλλο ο Εσταυρωμένος. Δίπλα ο Κεμάλ, η ημισέληνος, το σύμβολο των Γκρίζων Λύκων, διάφοροι σουλτάνοι και Άγιοι των μουσουλμάνων και ο Τσε(!!!).

Πιο μέσα τα τρόφιμα και τα μπαχαρικά. Χρώματα που σε μαγεύουν και αρώματα που σε μεθούν.
Και φυσικά γλυκά. Πολλά γλυκά.

Περίοπτη θέση βέβαια ο μπακλαβάς σε πολλές μορφές, έτσι για να λιγώνει το μάτι και ένας κόμπος να ανεβαίνει στο λαιμό και από εκεί το στόμα να μπουκώνει λαχτάρα!!

Και παρακάτω τα ρούχα, τα παπούτσια και τα χρυσαφικά. Και ανάμεσά τους καφενέδες, να ξαποστάσεις, να δροσιστείς για να συνεχίσεις. Γιατί το παζάρι είναι μεγάλο. Πολύ μεγάλο!

Με στοές, σοκάκια, δρόμους, παράδρομους. Και δεν είναι σε ένα μόνο σημείο. Απλώνεται σε μεγάλη έκταση ακτινωτά γύρω από το κάστρο.

Βγαίνοντας από το παζάρι περπατήσαμε αρκετά για να φτάσουμε σε άλλο ένα μουσείο (το τρίτο της ημέρας).

Είναι το Μουσείο Άμυνας και αναφέρεται στη τοπική ιστορία. Πολύ καλοστημένο με κέρινα ομοιώματα, σε ένα παλιό δίπατο αρχοντικό με πολύ ωραία αυλή. Φυσικά δεν κάτσαμε πολύ γιατί ήμασταν πολύ κουρασμένοι. Μπήκαμε στο λεωφορείο που μας περίμενε εκεί κοντά και γραμμή για το ξενοδοχείο. Η μέρα μας όμως δεν είχε τελειώσει. Φάγαμε όλοι μαζί το δείπνο μας, ετοιμαστήκαμε και ξανά στο λεωφορείο. Αυτή τη φορά προορισμός το MEGA CHAΝNEL TV. Αυτό το βράδυ θα γινόμασταν αστέρια της τοπικής τηλεόρασης (!!!!!). Η ζωντανή εκπομπή κύλησε καλά, μιλήσαμε για το πρόγραμμά μας και επιστροφή. Αλλά όχι για τα δωμάτιά μας. Ραντεβού στο δωμάτιο των Πολωνών!.
Στο Gaziantep δύσκολα έβρισκες να πιείς κάτι, ακόμα και μπύρα. Μόνο σε 1-2 μεγάλα ξενοδοχεία. Όλοι λοιπόν θα θέλαμε να «βρέξουμε» λίγο το χειλάκι μας. Οι Πολωνοί είχαν βότκα, εμείς είχαμε πάρει κάτι κρασιά από το Προκόπι, πήραμε και από την αγορά μπόλικο φιστίκι αλλά και άλλους ξηρούς καρπούς και μαζευτήκαμε στο δωμάτιο των Πολωνών. Πάνω από 20 άτομα!!! Έγινε ένας χαμός. Το αλκοόλ αν και όχι σε μεγάλη ποσότητα και η εκπομπή που είχε προηγηθεί χαλάρωσε όποιες αναστολές υπήρχαν και «ξεσαλώσαμε». Το τι γέλιο κάναμε δε λέγεται! Μέχρι που πλάκωσε ο σεκιουριτάς του ξενοδοχείου (έγιναν παράπονα από άλλους ενοίκους) και έληξε άδοξα η βραδιά. Πάντως καλά περάσαμε! Χαιρετήσαμε και έναν της παρέας που τα ξημερώματα πέταγε για Αθήνα λόγω υποχρεώσεων και κυριολεκτικά ψόφιοι πέσαμε για ύπνο.




4η ημέρα
Το πρωινό ήταν αφιερωμένο στη συνάντησή μας. Πρώτα στο σχολείο για λίγη δουλειά και μετά επίσημη συνάντηση με τον Δήμαρχο του διαμερίσματος Sehitkamil της πόλης, στο οποίο βρίσκεται το σχολείο. Η συνάντηση ήταν εγκάρδια, δώσαμε στο Δήμαρχο και κάποιο δώρο από Ελλάδα και μετά όλοι μαζί πήγαμε στο πολύ καλό εστιατόριο όπου ο Δήμαρχος μας παρέθεσε πολύ πλούσιο γεύμα.

Το υπόλοιπο της ημέρας ήταν αφιερωμένο σε διάφορες απολαύσεις!!
Μπήκαμε στο λεωφορείο και ξεκινήσαμε. Περάσαμε έξω από το πανεπιστήμιο της πόλης που βρίσκεται σε ένα προάστιο μέσα στο πράσινο με σκόρπια κτίρια εδώ κι εκεί. Σε λίγο βγήκαμε από τον κεντρικό και μπήκαμε σε ένα πευκοδάσος.

Ο δρόμος κινείται ανάμεσα στα πεύκα και τελειώνει στον Ζωολογικό Κήπο.

Έχω δει ζωολογικούς κήπους σε μεγάλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και δεν ένοιωσα στιγμή ότι υστερούσε στο παραμικρό και σε ζώα και σε αντιμετώπισή τους αλλά κυρίως και σε οργάνωση!!

Τι βλέπαν τα ματάκια μας στα βάθη της Ανατολής!

Κάναμε πάνω από μια ώρα για να γυρίσουμε την τεράστια έκταση. Κάναμε τη βλακεία να σνομπάρουμε το τρενάκι που έκοβε βόλτες συνέχεια και την πλήρωσαν τα ποδαράκια μας. Αφού τέλειωσε η επίσκεψη, μπήκαμε και πάλι στο λεωφορείο αλλά μόνο για 500 μέτρα.

Κατεβήκαμε μέσα στο δάσος όπου οι φίλοι μας οι Τούρκοι είχαν στήσει τις ψησταριές.

Ο Αλή, έμπειρος στα των κεμπάπ πρωτοστατούσε. Αλλά και οι άλλοι δεν πήγαιναν πίσω.

Κεμπάπια, σούβλες με κοτόπουλο, πιπεριές και κρεμμύδια που ξεροψήνονταν πάνω στη θράκα

και δώστου φαΐ. Και σε λίγο να και ο χορός.

Γλέντι τρικούβερτο κανονικά. Δύο από τη δική μας ομάδα εκείνη τη μέρα είχαν γενέθλια και είχαμε κανονίσει να φέρουν τούρτες. Έτσι το πάρτι έκλεισε με σβήσιμο κεριών και ευχές. Ήταν αργά το απόγευμα όταν φύγαμε. Πήγαμε στο ξενοδοχείο όπου οι περισσότεροι πήγαν για ξεκούραση. Εγώ με δύο από την παρέα μας και έναν από τους Τούρκους πήγαμε για χαμάμ!!! Αλλά όχι χαμάμ για τουρίστες. Σε αυτό που πάνε οι ντόπιοι. Ο Eren, που ήταν μαζί μας μας είπε ότι πάει τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Το χαμάμ το είχαμε δει την προηγουμένη. Είναι στο κέντρο της πόλης, κάτω από το κάστρο. Το πρωί είναι για τις γυναίκες και το βράδυ για τους άντρες. Το κόστος μόνο 6 ΕΥΡΩ για το χαμάμ αλλά και καθαρισμό με κετσέ και μασάζ!
Μας πήγαν με ένα αυτοκίνητο. Μπήκαμε, πληρώσαμε (ήταν η μοναδική φορά που επιμείναμε και πληρώσαμε. Μέχρι τότε αυτοί πλήρωναν παντού!), βάλαμε τα πράγματα στο ντουλάπι, περάσαμε το κλειδί στον καρπό και με τις παντόφλες που μας είχαν δώσει μπήκαμε στον προθάλαμο. Βγάλαμε τα ρούχα μας και με μια πετσέτα μπήκαμε στον κυρίως θάλαμο. Η ατμόσφαιρα πνιγηρή στην αρχή μου προξένησε μια μικρή δυσφορία που όμως γρήγορα πέρασε. Με το τάσι ρίχναμε ο ένας στον άλλο ζεστό νερό από τη γούρνα όπου το είχαμε ρυθμίσει να είναι σε ανεκτή θερμοκρασία. Στο κέντρο του κυκλικού θαλάμου υπήρχε ένα υπερυψωμένο πολυγωνικό «βάθρο». Πήγα και ξάπλωσα. Στην αρχή κάηκα αλλά γρήγορα το συνήθισα κι αυτό. Πέρασε σχεδόν μια ώρα εκεί μέσα και αφού σαπουνιστήκαμε και ξεβγαλθήκαμε ήρθε η ώρα για κετσέ και μασάζ. Ο κετσές πονάει. Σε τρίβει και από τους ανοικτούς πια πόρους βγαίνει κάθε βρωμιά που αλλιώς είναι αδύνατο να φύγει. Στη συνέχεια είχε μασάζ που αυτό πόναγε περισσότερο γιατί στην πραγματικότητα ο χαμαμτζής μου φαίνεται ότι βγάζει όλα τα απωθημένα και την κούραση του. Ξύλο κανονικό!! Όταν όμως τελειώσεις και κάτσεις να στεγνώσεις χαλαρώνοντας, αυτό που νοιώθεις δεν περιγράφεται. Είχα ακούσει πολλά και γι αυτό θέλησα να βιώσω την εμπειρία. Αυτό όμως που ένοιωσα απείχε πολύ από όσα είχα ακούσει ή δει σε διάφορες εκπομπές. ΜΟΝΑΔΙΚΟ! Το χαμάμ αυτό και το αερόστατο (Τουρκία, μέρος 2ο) ήταν οι ωραιότερες εμπειρίες που θα έχω να θυμάμαι από αυτό το ταξίδι!
Στο ξενοδοχείο απολαύσαμε το δείπνο μας αλλά εγώ μαζί με τους άλλους υπεύθυνους από τις άλλες χώρες κάτσαμε μέχρι αργά (και ας κουτούλαγα από την κούραση και τη χαλάρωση) για να ρυθμίσουμε τις λεπτομέρειες της επόμενής μας συνάντησης στη Ρουμανία.
Ο ύπνος εκείνο το βράδυ ήταν βαθύς και πολύ αναζωογονητικός!

Περισσότερες φωτογραφίες: https://picasaweb.google.com/ahfcp.turkey/TURKEYGaziantepMeetingApril2009DimosGR

(συνεχίζεται)