Τουρκία, 10ήμερο ταξίδι προς τα ανατολικά-Μέρος 2ο

Στη γη "των ωραίων αλόγων"!

25-27 Απριλίου 2009

Πρώτη μέρα στην Καππαδοκία
Καππαδοκία (Kapadokya), η περιοχή των ωραίων αλόγων! Υπήρξε η καρδιά της αυτοκρατορίας των Χετταίων ή Χιττιτών κατά τη 2η π.Χ. χιλιετία και αργότερα αποτέλεσε ανεξάρτητο βασίλειο. Υπήρξε δε γιγάντια και πολύ σημαντική ρωμαϊκή επαρχία. Στα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια εκεί εδραιώθηκε η νέα θρησκεία και ήταν κυριολεκτικά το λίκνο του αναχωρητισμού, του μοναχισμού αλλά και της θεωρητικής θεμελίωσης του Χριστιανισμού. Σημαντική Βυζαντινή επαρχία, αποτέλεσε την περιοχή των Ακριτών, της εσχατιάς δηλ. προς τη μεριά των «άπιστων εχθρών» (άραβες, τούρκοι, μογγόλοι). Σήμερα είναι γνωστή περισσότερο για το γεωλογικό της χαρακτήρα, που οφείλεται στη δράση των αρχαίων ηφαιστείων που υπάρχουν γύρω της.

Το «σεληνιακό» τοπίο, το σκαμμένο από τους αγέρηδες, το νερό και τον άνθρωπο, τις εκκλησίες μέσα στους βράχους, τους παράξενους και συνάμα τόσο ωραίους σχηματισμούς, τα χωριά των «τρωγλοδυτών». Σε υψόμετρο γύρω ή πάνω από τα 1000μ. δίνει την εντύπωση του εντελώς άγονου τόπου. Η εντύπωση αυτή είναι πλαστή μιας και το ηφαιστειακό έδαφος είναι πολύ γόνιμο. Καλλιεργούνται κυρίως αμπέλια και οπωροφόρα δέντρα. Είναι πολύ γνωστή για τη νοστιμιά των βερίκοκών της και τα ενδιαφέροντα κρασιά (!!!) που παράγει, κυρίως γύρω από το Προκόπι. Σήμερα με τον όρο Καππαδοκία εννοείται η περιοχή σε σχήμα ρόμβου που έχει κορυφές τις πόλεις Aksaray στα δυτικά, Nigde (Νίγδη) στα νότια, Kayseri (Καισάρεια) στα ανατολικά και Hacibektas στα βόρεια. Σε όλη αυτή την περιοχή έζησαν για αιώνες Έλληνες, πολλοί απ’ αυτούς τουρκόφωνοι, που με την ανταλλαγή των πληθυσμών στις αρχές της δεκαετίας του 1920 εγκαταστάθηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Έξω από το Aksaray σταματήσαμε για φαΐ σε ένα μεγάλο Κέντρο Εξυπηρέτησης Οχημάτων με βενζινάδικο, εστιατόριο και μαγαζιά.
Μετά τη στάση μας για φαΐ μπήκαμε πια για τα καλά στην Καππαδοκία.

Τα βράχια με τις φυσικές ή τεχνητές σπηλιές, καθώς και οι περίεργοι σχηματισμοί σαν καμινάδες άρχισαν σιγά-σιγά να εμφανίζονται.

Γύρω στα 45χμ. νοτιοανατολικά του Aksaray βρίσκεται η κοιλάδα Ihlara (Ihlara Vadisi). Απομονωμένη περιοχή γνωστή κάποτε σαν «Περίστρεμα», τόπος αναχωρητισμού για πολλούς μοναχούς στα Βυζαντινά χρόνια. Σήμερα σώζονται δεκάδες ζωγραφισμένες εκκλησίες σκαμμένες μέσα στο βράχο.

Μέσα στην κοιλάδα με το πολύ πράσινο, που αλλού πλαταίνει και αλλού γίνεται στενό φαράγγι ρέει ο ποταμός Melendiz (Melendiz Suyu), κάνοντας την εμπειρία της κατάβασης σε αυτό το υπέροχο φαράγγι μαγευτική. Υπάρχουν τέσσερα σημεία εισόδου στην κοιλάδα. Εμείς μπήκαμε από αυτό που είναι κοντά στο ομώνυμο χωριό (Ihlara Vadisi Turistik Tesisleri) και κατεβήκαμε τα περίπου 360 σκαλοπάτια μέχρι το βάθος του φαραγγιού!! Η πρώτη εκκλησία που επισκεφτήκαμε ήταν κοντά εκεί που τελειώνει η σκάλα και είναι η Εκκλησία Πίσω από Το Δέντρο (Agac Alti Kilise)

με τις ωραίες τοιχογραφίες και στη συνέχεια την Εκκλησία του Υάκινθου (Sumbullu Kilise) με την πολύ καλά διατηρημένη, απλή αλλά κομψή πρόσοψη. Στη συνέχεια ακολουθώντας το μονοπάτι που πάει δίπλα στο ποτάμι, τόσο κοντά που μετά από βροχή δεν περνάει, φτάσαμε στην Εκκλησία του Αγ. Γεωργίου (Kirk Dam Alti Kilise) με την εικόνα του Αγίου που σκοτώνει το τρικέφαλο φίδι.

Γυρίσαμε προς τα πίσω και περνώντας πάνω από το ξύλινο γεφυράκι σκαρφαλώσαμε να δούμε

την Εκκλησία του Φιδιού (Yilanli Kilise) με τις τοιχογραφίες από τις τιμωρίες των αμαρτωλών στην κόλαση.
Μετά από τις όμορφες εκκλησίες και τη δροσιά του φαραγγιού ήρθε η ώρα για το «τεστ κοπώσεως»!! Την ανάβαση που αποδείχτηκε αρκετά ζόρικη. Μόλις φτάσαμε στην κορυφή συναντήσαμε τους Πολωνούς συνάδελφούς μας που πηγαίνοντας κι αυτοί για τη συνάντησή μας επισκέπτονταν την Καππαδοκία. Αγκαλιές, φιλιά, ερωτήσεις. Τι νέα; Τι κάνετε; Ετοιμάζονταν να κατέβουν στην κοιλάδα και έτσι τους αποχαιρετίσαμε και ακολούθησε καθένας το δρόμο του.
Από την Ihlara σε απόσταση 9χμ. βρίσκεται το γραφικό χωριό Guselyurt που στην εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λέγονταν Καρβάλη (Gelveri), με 1000 ελληνικές οικογένειες (κάποιες πολύ πλούσιες από τα χρυσορυχεία της περιοχής) και 50 μουσουλμανικές. Με την ανταλλαγή αυτοί δημιούργησαν τη Νέα Καρβάλη στην Καβάλα και στο Guselyurt ήρθαν οικογένειες από την Κοζάνη και την Καστοριά.

Όλο το χωριό είναι πέτρινο και είναι προστατευόμενης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Μέσα στο χωριό είδαμε σε κάποια σπίτια «καραμανλήδικες» επιγραφές, δηλ. τούρκικα κείμενα γραμμένα με ελληνικό αλφάβητο!!! Πολύ εντυπωσιακό. Από την πλατεία του χωριού κατηφορίζοντας μπήκαμε στην κοιλάδα των μοναστηριών

όπου πήγαμε να δούμε το Asagi ή Buyuk Kilise Camii, δηλ. την πρώην Εκκλησία του Αγ. Γρηγορίου του Ναζιανζηνού που κτίστηκε αρχικά το 385 μ.Χ. και εκσυγχρονίστηκε το 1896.

Είναι ένα υπέροχο κτίριο από γκρίζα πέτρα, που μέσα οι τοιχογραφίες έχουν ασπριστεί, η καμπάνα έχει αφαιρεθεί για να μετατραπεί σε μιναρέ το καμπαναριό και το τέμπλο μεταφέρθηκε σε ένα από τους πλαϊνούς τοίχους για να δημιουργηθεί το Mihrab (η κόχη που δείχνει προς τη Μέκκα). Υπάρχουν σχέδια αποκατάστασης του μνημείου και μετατροπής του σε μουσείο.
Φύγαμε από την Καρβάλη για το Derinkuyu (Μαλακοπή), περίπου 40χμ. ανατολικότερα. Εκεί βρίσκεται η σπουδαιότερη υπόγεια πόλη της Καππαδοκίας. Δυστυχώς όταν φτάσαμε είχε μόλις κλείσει και απλά πήγαμε μέχρι τον ναό των Αγ. Θεοδώρων του 19ου αι. που όμως ήταν κι αυτός κλειστός.
Περίπου 35χμ. βορειοανατολικά ήταν το ξενοδοχείο μας, μεταξύ Ortahisar και Urgup. Αφήσαμε τα πράγματα, πήραμε μια ανάσα και πήγαμε σε ένα εκθετήριο του συνεταιρισμού των γυναικών της περιοχής που κατασκευάζουν χαλιά.

Επίδειξη, ψηστήρι για αγορά και αναχώρηση χωρίς να «τσιμπήσει» κανείς.
Η συνέχεια ήταν βραδινή βόλτα στο Mustafapasa (Σινασός). Όμορφο χωριό με πολλά ωραία πέτρινα σπίτια, εκκλησίες και έντονη «ελληνική» παρουσία. Περάσαμε μέσα από το νυχτερινό χωριό και σταματήσαμε σε μια πλατεία

όπου στα δεξιά υπάρχει το υπέροχο παλιό ελληνικό σπίτι του Σεραφείμ Ρίζου με μια μαρμάρινη επιγραφή

στα ελληνικά πάνω από την είσοδο και στα αριστερά το Old Greek House.

Παλιό Ελληνικό Σπίτι όπως λέει και το όνομά του είναι σήμερα ένα πολύ όμορφο και ατμοσφαιρικό ξενοδοχείο. Μπήκαμε μέσα και αφού περάσαμε τη σκεπασμένη με κληματαριά υπέροχη αυλή με τα τραπέζια του εστιατορίου ανεβήκαμε στον κεντρικό οντά στον όροφο. Εκεί γύρω από ένα τεράστιο χαμηλό στρογγυλό τραπέζι (σοφράς), σε χαμηλούς καναπέδες και μαξιλάρες κάτσαμε για καφέ και τσάι.

Πριν φύγουμε περάσαμε και είδαμε τα δωμάτια του σπιτιού, πολλά με την παλιά τους επίπλωση, τοιχογραφίες και όμορφα ξύλινα ταβάνια. Εκεί τέλειωσε και η Τρίτη μέρα μας στην Τουρκία. Ψόφιοι στην κούραση αλλά με τόσες και τόσες εικόνες γυρίσαμε στο ξενοδοχείο, φάγαμε και γραμμή για ύπνο χωρίς καθυστέρηση

Πετώντας πάνω από την Καππαδοκία
Επιτέλους, ένα όνειρο μου έγινε πραγματικότητα!! Η Καππαδοκία αφ’ υψηλού!! Μέσα σε ένα καλάθι να αιωρούμαι πάνω από βράχους, περιβόλια, δρόμους και σπίτια! Και όλα να μοιάζουν σα παιδικό παιγνίδι! Πτήση με Αερόστατο Θερμού Αέρα!!
Εδώ και χρόνια μου είχε κολλήσει να πετάξω με αερόστατο. Σε ντοκιμαντέρ που είχα δει για την Καππαδοκία οι πτήσεις αυτές είναι εκ των ουκ άνευ. Θεωρείται μία από τις ιδανικότερες περιοχές για τέτοια πτήση στον κόσμο. Και φυσικά δεν το έχουν αφήσει ανεκμετάλλευτο. Είναι πολλές οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτόν το τομέα εκεί. Το κόστος αρκετά ψηλό 150 ΕΥΡΩ! Αλλά όλοι δεν πληρώνουμε πολλές φορές παράλογα ποσά για κάτι που το θέλουμε πολύ;
5.30 ξημερώματα!! Ντυμένοι πολύ καλά, μιας και το κρύο είναι αρκετό τόσο πρωί αλλά και στην πτήση ψηλά θα είναι ακόμα περισσότερο, περιμένουμε το μίνι μπας που σε λίγο έφτασε έξω από το ξενοδοχείο μας να μας πάρει για την πτήση. Είμαστε 4 από την παρέα μας και ο Χασάν. Μέσα στο μίνι μπας είναι και άλλοι για την πτήση από άλλα ξενοδοχεία της περιοχής. Περνάμε μέσα από το Goreme και φτάνουμε σε μια ανοικτή έκταση όπου γινόταν ο κακός χαμός.
Δεκάδες αερόστατα με διάφορα χρώματα και σχέδια είναι ξαπλωμένα καταγής και ένας φρικτός θόρυβος από δεκάδες τεράστιους ανεμιστήρες που δουλεύουν στο φουλ για να τα γεμίσουν σου παίρνει κυριολεκτικά το κεφάλι. Όταν κατεβήκαμε πήγαμε να τσιμπήσουμε κατιτίς. Σε ένα τραπέζι πρόσφεραν μπισκότα, κουλουράκια, τσάι και καφέ. Ο ζεστός καφές ότι πρέπει για την περίσταση. Παρακολουθούμε την προετοιμασία.

Τα μπαλόνια έχουν αρχίσει να φουσκώνουν και να παίρνουν σχήμα. Σαν παραφουσκωμένοι γίγαντες που αρχίζουν να ξυπνάνε.

Σε λίγο η πολυάριθμη ομάδα αυτών που ετοιμάζουν το κάθε αερόστατο θα κάνουν τους απαραίτητους χειρισμούς προκειμένου το αερόστατο να πάρει την όρθια θέση του, έτοιμο για πτήση. Μπαίνει ο πιλότος στο κεντρικό τμήμα του καλαθιού όπου βρίσκονται και οι μπουκάλες με τα φλόγιστρα που πετούν τη φλόγα πολλά μέτρα ψηλά και αρχίζει να τα ανοίγει προκειμένου να ζεσταθεί ο αέρας. Δεν φανταζόμουν όμως ότι ο αέρας παραμένει κρύος, απλά λίγο θερμότερος από τον αέρα του περιβάλλοντος, πράγμα όμως αρκετό για να μπορέσει, με όλο του το βάρος να σηκωθεί. Οι 20 (!!) επιβάτες του κάθε καλαθιού σκαρφαλώνουν και πηδάνε μέσα, ανά 5 σε κάθε ένα από τα 4 μέρη του καλαθιού δεξιά και αριστερά του πιλότου.

Ανάβουν τα φλόγιστρα και αρχίζουν να χαλαρώνουν τα σχοινιά που μας κρατούν στη γη! Το όνειρο αρχίζει!!! Σιγά-σιγά αρχίζουμε να ανεβαίνουμε! Όχι μόνο εμείς. Περίπου 100 (!!!!!) αερόστατα με 20 επιβάτες το κάθε ένα! Απίστευτο πόσος κόσμος πετάει πάνω από τα βράχια της Καππαδοκίας κάθε πρωί, αρκεί βέβαια να το επιτρέπει ο καιρός.

Ο ουρανός γέμισε χρώματα! Η αίσθηση της πτήσης δεν μπορεί να περιγραφεί με τίποτα. Δεν υπάρχουν θόρυβοι εκεί πάνω. Μόνο κάθε τόσο ο ήχος από το φλόγιστρο που μας κρατά στον αέρα. Τον υπόλοιπο χρόνο ησυχία! Μόνο το ελαφρό θρόισμα που κάνει το αερόστατο όπως κινείται! Οι εικόνες μαγικές!

Βράχια, μικρές κοιλάδες, χωράφια, αμπέλια, οπωροφόρα και ζώα όλα από ένα ύψος που δεν ξεπερνά την περισσότερη ώρα τα 50-60μ. Άλλοτε χαμηλώνουμε και άλλοτε ανεβαίνουμε για να περάσουμε πάνω από τα κάθετα βράχια. Και ξάφνου να! Ο ήλιος!! Προβάλει πάνω από ένα στεφάνι από βράχια και έρχεται να ζεστάνει τον τόπο! Τι εικόνες, τι ομορφιά!

Η θέα απρόσκοπτη.

Τα χωριά στο βάθος, καλλιεργημένες ή άγονες εκτάσεις να απλώνονται κάτω από τα πόδια μας και αυτοκίνητα να κινούνται σε δρόμους δίνοντας συνολικά μια εικόνα που μοιάζει εικόνα παιδικού παιγνιδιού. Να, στο βάθος αναγνωρίζουμε το ξενοδοχείο μας. Έχει άραγε ξυπνήσει κανείς από τους άλλους; Μας βλέπει;

Σε λίγο ο πιλότος μας πληροφορεί ότι θα ανέβουμε.
-Πόσο ψηλά; τον ρωτάμε.
-Ε, όχι πολύ. 600-700 μέτρα!! Και αρχίζουμε να ανεβαίνουμε και όλα να γίνονται μικρότερα. Όλα εκτός από το κρύο που γίνεται λίγο πιο δυνατό. Όχι όμως τόσο που να μας δυσκολεύει. Ίσα-ίσα που μας κρατά ξύπνιους.

Και το πεδίο της ορατότητας μας να μεγαλώνει, να απλώνεται και η Καππαδοκία να κείται ξαπλωμένη κάτω από τα πόδια μας μέχρι τα σβησμένα ηφαίστεια με τις χιονισμένες πλαγιές στο βάθος. Το Hasan Dag (3268μ) στο νότο και το Erciyes Dag (3916μ), το όρος Αργαίος δηλ. στα ανατολικά.

Και πήρε ο αγέρας το μυαλό μου και αυτό γέμισε εικόνες μαγικές, η μνήμη της μηχανής υπέροχες φωτογραφίες και η βιντεοκάμερα έκλεψε λίγες από αυτές τις υπέροχες στιγμές για να μου θυμίζει τη μοναδική αυτή εμπειρία. Είχαμε ήδη μια ώρα περίπου πτήσης και αρχίσαμε να κατεβαίνουμε.

Προσγειωθήκαμε μέσα σε ένα χωράφι. Από κάτω μας παρακολουθούσαν και ένα αγροτικό με ένα τρέιλερ, που θα έπαιρνε το αερόστατο είχε φτάσει έξω από το χωράφι. Χωρίς να κατέβουμε ο πιλότος «κρατούσε» το αερόστατο 50-60 εκατοστά πάνω από το έδαφος. Το συνεργείο σε άψογη συνεργασία μαζί του «μετέφερε» το αερόστατο πάνω στο τρέιλερ. Κατεβήκαμε και συμμετείχαμε στην «τελετή» λήξης.

Σαμπάνια, διπλώματα και πολλές φωτογραφίες. Το μίνι μπας μας έφερε στο ξενοδοχείο γύρω στις 8. Ώρα για πρωινό. Ανεβήκαμε, αλλάξαμε και κατεβήκαμε. Βρήκαμε τους υπόλοιπους να τρώνε. Κάτσαμε μαζί τους και τους «πρήξαμε» με την αφήγησή μας.

Στου Haci Bektas τα μέρη
Μετά το πρωινό φεύγουμε για τη βορειότερη πόλη της Καππαδοκίας. Το Hacibektas. Είναι γύρω στα 57χμ από το ξενοδοχείο μας και στη διαδρομή περνάμε από την πόλη Avanos, γνωστή σαν αγγειοπλαστικό κέντρο. Το άγαλμα στο κέντρο δεν παριστά όπως θα περίμενε κανείς τον Ατατούρκ, αλλά τον ανώνυμο Αγγειοπλάστη!!! Η πόλη είναι χτισμένη πάνω στον ποταμό Kizilirmak (Ερυθρός ποταμός, από την κόκκινη λάσπη του) ή Άλυς ποταμός των αρχαίων.

Είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της χώρας. Τη διασχίζει κάθετα και χύνεται στον Εύξεινο Πόντο, κοντά στη Σαμψούντα.
Μετά το Avanos ακολουθούμε το ποτάμι στη ροή του για ένα διάστημα και 48χμ μετά φτάνουμε στο Hacibektas.
Ήσυχη, μικρή πόλη, πατρίδα του τάγματος των δερβίσηδων Bektasi ή Αλεβίδων και ο χώρος όπου είναι θαμμένος ο ιδρυτής τους Haci Bektas Veli. Πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης που γεννήθηκε στις αρχές του 13ου αι. στην Ιρανική πόλη Nishapur και πάντρεψε στοιχεία από τον Ισλαμισμό και την Ορθοδοξία. Περιπλανήθηκε σε διάφορες περιοχές και τελικά εγκαταστάθηκε σ’ αυτή την πόλη όπου και πέθανε. Η διδασκαλία του βρήκε έδαφος κυρίως σε αυτή την περιοχή, όριο μεταξύ Βυζαντινής αυτοκρατορίας και Τούρκων. Οι ιδέες του ήταν πολύ πιο φιλελεύθερες από αυτές άλλων δογμάτων κι γι αυτό βρήκαν ανταπόκριση από τους απλούς ανθρώπους.

Φτάνοντας πήγαμε να δούμε το Μαυσωλείο του Haci Bektas Veli.

Βγάλαμε τα παπούτσια και χωρίς να χρειαστεί οι γυναίκες να καλύψουν το κεφάλι τους μπήκαμε. Η διαφορά σε σχέση με το αντίστοιχο στο Ικόνιο ήταν εμφανής. Παρ’ όλο ότι βρισκόμασταν μέσα σε Μαυσωλείο η ατμόσφαιρα ήταν πιο «ανάλαφρη». Ίσως το ότι υπήρχε αρκετό φως στο χώρο, ίσως γιατί επιτρέπονταν οι φωτογραφίες, ίσως, ίσως, ίσως…….. Ποιος μπορεί να πει ακριβώς; Ίσως ακόμα να ήμασταν κι εμείς προκατειλημμένοι και να το βλέπαμε έτσι.

Οι τάφοι και εδώ ήταν καλυμμένοι με τα χρυσοκέντητα πράσινα βελούδινα υφάσματα. Σαφώς λιγότεροι από ότι στο Ικόνιο, είναι σε ένα υπερυψωμένο τμήμα της κεντρικής αίθουσας.

Στον ίδιο χώρο υπάρχουν και προθήκες με διάφορα αντικείμενα αλλά και χειρόγραφα των Αλεβίδων.

Σε χωριστό χώρο βρίσκεται ο τάφος του Αγίου.

Σε διπλανό χώρο υπάρχει ένας γυναικείος τάφος καλυμμένος με λευκό πλεκτό κάλυμμα. Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση σε όλους τους κεντρικούς χώρους ήταν οι θόλοι.

Ήταν ζωγραφισμένοι σαν τα πιο βαρύτιμα χαλιά της ανατολής. Απίστευτα χρώματα, ανεπανάληπτα σχέδια!! Σε άλλο διπλανό, λιτό δωμάτιο ήταν η κουζίνα με κάτι τεράστια μαγειρικά σκεύη.
Βγαίνοντας από το Μαυσωλείο και αφού χαζέψαμε για λίγο την υπέροχη, δροσερή αυλή του, πήγαμε στο απέναντι κτίριο. Είναι ένα Πνευματικό Κέντρο που μαζί με το διπλανό υπαίθριο θεατράκι εξυπηρετούν τις καθημερινές εκδηλώσεις αλλά κυρίως το μεγάλο Αυγουστιάτικο Φεστιβάλ της Αλεβίτικης κοινότητας.

Καθημερινά παρουσιάζεται σε αυτό το χώρο χορευτική παράσταση των Αλεβιτών. Είναι αρκετές οι διαφορές από τους αντίστοιχους χορούς των Μεβλεβί Δερβίσηδων. Στους Μεβλεβί η ορχήστρα έχει σα βάση της το Νέι, τον μεγάλο καλαμένιο αυλό. Έχει ακόμα ένα ή περισσότερα κρουστά, ένα ούτι και συχνά κανονάκι.

Στους Αλεβίτες τίποτα από αυτά. Μόνο το Σάζι, το όργανο των περιπλανώμενων, των φτωχών, των απλών ανθρώπων. Οι Μεβλεβί είναι μόνο άντρες ενώ στους Αλεβίτες χορεύουν άντρες και γυναίκες μαζί και οι γυναίκες φορούν πολύχρωμα ρούχα. Υπάρχουν και άλλες επιμέρους διαφορές, κάθε μια με τη σημασία της, αλλά αυτές ήταν οι σημαντικότερες. Μετά την παράσταση βγήκαμε, περιδιαβήκαμε τους πάγκους των μικροπωλητών και τα μαγαζιά εκεί γύρω, ψωνίσαμε τα μπιχλιμπίδια μας και ξεκινήσαμε για το σημαντικότερο ίσως αξιοθέατο της Καππαδοκίας.

Στην κοιλάδα Goreme!
Goreme. Το χωριό, με τα πολύ γραφικά σπίτια σκαμμένα μέσα στους βράχους, και στις άκρες του το Υπαίθριο Μουσείο. Μια κοιλάδα γεμάτη σκαμμένες και ζωγραφισμένες εκκλησίες και μοναστήρια που την έχουν διαμορφώσει με ωραίο πλακόστρωτο μονοπάτι που περνάει από όλα τα μνημεία, σε πολύ όμορφο αρχαιολογικό χώρο. Από το 1985 βρίσκεται στη λίστα με τα μνημεία Παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Για πρώτη φορά διάβασα για τις εκκλησίες του Goreme αλλά και την Καππαδοκία γενικότερα, κάμποσα χρόνια πριν όταν έπεσε στα χέρια μου ένα σχετικά σπάνιο τότε βιβλίο. Το βιβλίο του μεγάλου μας νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη, «Τρεις μέρες στα Μοναστήρια της Καππαδοκίας». Ο Σεφέρης επισκέφτηκε αυτόν τον τόπο το 1950 από την Άγκυρα όπου υπηρετούσε σαν διπλωματικός υπάλληλος. (Οι κάτοικοι του Urgup (Προκόπι) νοιώθοντας τιμή για την επίσκεψη του νομπελίστα ποιητή έφτιαξαν την προτομή του στην είσοδο του χανιού που έμεινε τότε!!). Από τότε η Καππαδοκία μπήκε στο μυαλό μου σαν ένας τόπος που έπρεπε να επισκεφτώ. Τη μέρα αυτή λοιπόν, έμπαινα μέσα στο Υπαίθριο Μουσείο νοιώθοντας την παρουσία του μεγάλου μας ποιητή να με συντροφεύει.
Μετά την είσοδο, και αφού βγάλαμε πολλές φωτογραφίες με φόντο τον εντυπωσιακό βράχο,

ακριβώς μπροστά στην είσοδο, στον οποίο είναι σκαλισμένη η Γυναικεία Μονή (Rahibeler Manastir),

ακολουθήσαμε την πορεία προς τα δεξιά. Επισκεφθήκαμε αρκετές από τις εκκλησίες όχι απαραίτητα με τη σειρά που τις γράφω.

Το Παρεκκλήσι του Αγ. Βασιλείου (Aziz Basil Sapeli) με τους τάφους στο πάτωμα,

την Εκκλησία του Μήλου (Elmali Kilise) με τους πολλούς τρούλους και τις όμορφες νωπογραφίες,

ορισμένες από αυτές της περιόδου της εικονομαχίας, το Παρεκκλήσι της Αγ. Βαρβάρας(Azize Barbara Sapeli) με νωπογραφίες της περιόδου της εικονομαχίας, την Εκκλησία του Φιδιού (Yilanli Kilise) ή του Αγ. Ονούφριου με τις τοιχογραφίες του 11ου αι. που δείχνουν τον Αγ. Γεώργιο και τον Αγ. Θεόδωρο να κατατροπώνουν το δράκο, τους Αγ. Κων/νο και Ελένη με τον Τίμιο Σταυρό και τον ερημίτη της Αιγύπτου Αγ. Ονούφριο που κρύβει τη γύμνια του με ένα φύλλο φοινικιάς ή κατ’ άλλους κάκτο(!!), το Παρεκκλήσι της Αγ. Αικατερίνης (Azize Katarina Sapeli) με τάφους και όμορφες τοιχογραφίες και την Εκκλησία των Σανδαλιών (Carikli Kilise) με την τοιχογραφία της προδοσίας του Ιούδα. Από τα σπουδαιότερα μνημεία αφήσαμε μόνο τη Σκοτεινή Εκκλησία (Karanlik Kilise).

Φύγαμε από το Υπαίθριο Μουσείο και κατηφορίσαμε προς το μίνι μπας, σταματώντας σε διάφορα μικρομάγαζα για χάζι και λίγα ψώνια.

Καππαδοκίας συνέχεια!
40χμ μας χώριζαν από το Kaymakli, επόμενό μας σταθμό. Εκεί βρίσκεται μία από τις σημαντικότερες υπόγειες πόλεις της Καππαδοκίας. Δυστυχώς ένα πρόβλημα πόνου στο γόνατο, που επιδεινώθηκε με το σκαρφάλωμα στο Goreme, έκανε πολύ δύσκολη την επίσκεψή μου στην υπόγεια πόλη.

Έτσι όση ώρα οι υπόλοιποι «σέρνονταν» στα βάθη της γης εγώ γύρναγα να φωτογραφίσω μερικά πολύ όμορφα κτίρια και μετά χάζεψα στην αγορά του. Ξανά προς τα πίσω και είχε τώρα σειρά το Urgup (Προκόπι).

Λίγο πριν την όμορφη πόλη, τη μεγαλύτερη της περιοχής, κάναμε μια στάση να φωτογραφήσουμε μερικούς βράχους με σχήμα καμινάδας.
Urgup (Προκόπι). Η πόλη με τον μεγάλο ελληνικό πληθυσμό πριν από το 1923 που εγκαταστάθηκε στη Β. Εύβοια, φέρνοντας μαζί του και το σκήνωμα του Αγ. Ιωάννη του Ρώσου. Η σημερινή πόλη διατηρεί αρκετά την ομορφιά της με πολλά πέτρινα κτίρια, όμορφες πλατείες και αρκετό πράσινο. Είναι βέβαια πολύ τουριστική μιας και αποτελεί την «καρδιά» της Καππαδοκίας. Ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφέ και μαγαζιά με τουριστικά αλλά και με κρασιά! Ναι, κρασιά!! Είναι μια από τις κληρονομιές που άφησαν πίσω τους οι Έλληνες. Το κλίμα ευνοεί την καλλιέργεια γλυκών σταφυλιών, πράγμα που είχαν αξιοποιήσει οι Έλληνες που δεν είχαν θρησκευτικό περιορισμό.
Το μίνι-μπας μας άφησε στην πλατεία που είναι ο σταθμός των λεωφορείων.

Βρίσκεται πίσω από την κεντρική πλατεία της πόλης. Εκεί κάτσαμε για φαΐ και μετά ανεβήκαμε προς την κεντρική πλατεία. Άλλοι μπήκαν σε μαγαζιά και εγώ πήγα να βρω το γραφείο τουρισμού. Ακολούθησα ένα δρόμο (Kayseri Cad.) που ξεκινά από την πλατεία και είναι κατάφυτος δεξιά και αριστερά. Περίπου 300μ από την πλατεία είναι το Μουσείο της πόλης και δίπλα του το γραφείο τουρισμού, και τα δύο κλειστά εκείνη την ώρα. Έξω από το γραφείο όμως είχε σε κάποια ράφια κάμποσο υλικό. Μπροστά από το Μουσείο υπάρχει ένας όμορφος κήπος με πολλά δέντρα και στην είσοδό του ένα γλυπτό με ένα ζευγάρι, σε φυσικό μέγεθος, να μεταφέρει ένα κοφίνι ξέχειλο από σταφύλια! Όμορφο γλυπτό και αιρετικό για τα Ισλαμικά δεδομένα, αν και η καλλιέργεια σταφυλιού δεν είναι τόσο σπάνια ακόμα και σε πιο συντηρητικές περιοχές, όχι όμως για κρασί. Γύρισα στην πλατεία και αφού βρήκα κάποιους από την παρέα κάναμε βόλτες και κοιτάγαμε τα όμορφα κτίρια όπως

το χαμάμ (Tarihi Sehir Hamam) που βρίσκεται στη μια μεριά της πλατείας

και ένα πανέμορφο μικρό σπίτι ακριβώς απέναντί του.

Την προσοχή μου τράβηξε ένα μικρό παραδοσιακό καφενείο με τραπεζάκια κάτω από τα δέντρα μιας μικρής πλατείας, συνέχεια της κεντρικής, με ηλικιωμένους που κάθονταν σε χαμηλά σκαμνιά, έπιναν το τσάι τους, κάπνιζαν τον Ναργιλέ τους και έπαιζαν τάβλι. Όμορφη εικόνα!! Τράβηξα κλεφτά μια φωτογραφία.
Μαζευτήκαμε στο μίνι-μπας και ξεκινήσαμε για αλλού.

Στη ρεματιά με τους βράχους δεξιά κι αριστερά με τα διάφορα σχήματα που οι ντόπιοι έχουν δώσει διάφορα ονόματα ανάλογα τι τους θύμιζαν, είδαμε μια «καμήλα», μια «μάνα με το μωρό στην αγκαλιά» κ.ά. Και έτσι φτάσαμε στην περιοχή που τα βράχια της είναι από τα πιο φωτογραφημένα σε όλη την Καππαδοκία.
Pasapag (Το Αμπέλι του Πασά). Μια περιοχή γεμάτη σχηματισμούς σα μονές, διπλές ή τριπλές καμινάδες, τις νεραϊδοκαμινάδες σύμφωνα με τη φαντασία των ντόπιων.

Πρόκειται για φαλόσχημα βράχια που η συντηρητική κοινωνία αρνήθηκε να τα δει σαν τέτοια και έτσι έδωσε την ποιητική ερμηνεία.

Φυσικά υπάρχουν και πιο μεγάλα κωνικά βράχια, πολλά από αυτά σκαμμένα από τον άνθρωπο για χρήση ερημητηρίων.

Εκεί στη βόλτα μας μέσα τα βράχια συναντήσαμε και πάλι τους Πολωνούς συναδέλφους μας.

Λίγες ακόμα φωτογραφίες και επιστροφή στο ξενοδοχείο. Ετοιμαστήκαμε για να πάμε να δούμε Στροβιλιζόμενους Δερβίσηδες.
6χμ. ανατολικά του Avanos, βρίσκεται το Sarihan (κίτρινο Καραβάν Σεράι) του 13ου αι., που είναι από τα καλύτερα σωζόμενα Σελτζούκικα καραβάν σεράι της Τουρκίας. Αποκαταστάθηκε πλήρως στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και λειτουργεί σαν μουσείο. Πάνω από την περίτεχνη πύλη του υπάρχει μικρό τζαμί, έχει μια όμορφη αυλή και ένα στεγασμένο χώρο όπου και γίνονται αναπαραστάσεις της τελετής sema (Χορός των στροβιλιζόμενων δερβίσηδων). Εκεί πήγαμε κι εμείς. Είχα δει μερικά χρόνια πριν στον Λυκαβηττό την τελετή και είχα εντυπωσιαστεί. Αυτή τη φορά όμως ήταν απλά μια παράσταση από καλούς επαγγελματίες χορευτές, χωρίς όμως νεύρο, με αποτέλεσμα φοβερή βαρεμάρα! Πλήρης απογοήτευση. Μετά την παράσταση, στην αυλή κερνούσαν ένα ποτό από κανέλα (φυσικά χωρίς αλκοόλ). Εδώ τέλειωσε και η τελευταία μας μέρα στην Καππαδοκία, χωρίς να έχουμε τελειώσει με την περιοχή μιας και την επομένη φεύγοντας θα βλέπαμε λίγα ακόμα. Το τέλος της μέρας δεν ήταν αυτό που όλοι περιμέναμε αλλά τουλάχιστον είχε ξεκινήσει τόσο ωραία και είχε τόσα πολλά που ξεχάσαμε γρήγορα το βραδινό φιάσκο και αμέσως μετά το δείπνο πήγαμε για ύπνο. Την επομένη θα πηγαίναμε νότια και ακόμα πιο ανατολικά.

Από την Καππαδοκία προς την Ανατολία!
Το πρωί φάγαμε, πήραμε τα πράγματά μας, τα φορτώσαμε και ξεκινήσαμε για νότια και ανατολικά. Η Καππαδοκία όμως δεν είχε τελειώσει. 90χμ. νότια σταματήσαμε να δούμε ένα σπουδαίο μνημείο. Το Μοναστήρι Eski Gumusler. Είναι σκαμμένο μέσα σε ένα μεγάλο βράχο στο ομώνυμο χωριό που ζει από την παραγωγή πολύ μεγάλων ποσοτήτων μήλων.

Περνώντας από ένα στενό άνοιγμα και προσέχοντας τις πολλές τρύπες στο έδαφος που είναι τάφοι, υπόγεια δωμάτια ή πήλινα μεγάλα αποθηκευτικά σκεύη, μπήκαμε στην κεντρική αυλή του μοναστηριού.

Γύρω από την αυλή έχει δημιουργηθεί ένα συγκρότημα δύο ορόφων με κατοικίες, μια κουζίνα, μια τραπεζαρία, κελάρια για λάδι και κρασί και ένα συγκρότημα υπόγειων χώρων με ένα σύστημα εξαερισμού που βγαίνει στην αυλή.

Ο Ναός είναι πολύ όμορφος με σκαλισμένες κολώνες και τοιχογραφίες από τον 7ο ως τον 11ο αι. Η βρεφοκρατούσα με το παράξενο χαμόγελο είναι μοναδική! (οι φωτογραφίες απαγορεύονται). Από μια σκάλα ανεβήκαμε στον απάνω όροφο όπου έχει και άλλες τοιχογραφίες.

Από το Gumusler φύγαμε και σε 10χμ. φτάσαμε στο νότιο άκρο της Καππαδοκίας. Την πόλη Nigde (Νίγδη), που είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1216 μ.. Κατεβήκαμε στην αγορά της, ψωνίσαμε πολλά καλούδια για να έχουμε να κολατσίζουμε στο ταξίδι μας, περπατήσαμε, είδαμε από κάτω το φρούριο με το ρολόι και το τζαμί,

βγάλαμε φωτογραφίες έναν μανάβη με το κάρο του φορτωμένο λαχανικά και φρούτα και ξαναφύγαμε. Αντίο Καππαδοκία! Σε ευχαριστούμε για τα καλά που μοιράστηκες μαζί μας!!
23χμ από τη Nigde φτάσαμε στο χωριό Kemerhisar όπου έχουν ανακαλυφθεί τα ερείπια της Αρχαίας πόλης Tyana.

Τείχη, κτίρια και το τμήμα ενός υπέροχου υδραγωγείου μιλάνε για τη σπουδαιότητά της.

Το σημερινό χωριό που είναι κτισμένο πάνω της αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανασκαφή της. Εκεί κάναμε μια μικρή στάση ίσα για μερικές φωτογραφίες.
Τώρα πια η κατεύθυνσή μας είναι νότια προς τα Άδανα. Περίπου 30χμ. σε δρόμο που πότε είναι αυτοκινητόδρομος (κατεβαίνει από την Άγκυρα) και πότε υπό κατασκευή,

ανάμεσα από χαράδρες δίπλα στον ποταμό Seyhan, και μετά στον αυτοκινητόδρομο για 107χμ. σε μια πανέμορφη ορεινή διάβαση με έλατα, όμορφα ορεινά χωριά και το ποτάμι δίπλα μας, μέχρι να περάσουμε τα βουνά και να βγούμε κοντά στις ακτές της Μεσογείου πάνω από την πόλη Ταρσό. Σε λιγότερο από 40χμ. μπαίνουμε στα Άδανα.
Adana (Άδανα). Η 5η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, ήταν η πρώτη πόλη που φτάσαμε και η είσοδός της ήταν άσχημη. Κάτι μου θυμίζει αυτό! Συνεργεία, βιοτεχνίες, αντιπροσωπίες και κίνηση. Πολύ κίνηση. Φοβερό μποτιλιάρισμα. Προχωράμε με ρυθμό γέρικης, ετοιμοθάνατης χελώνας! Και από παντού κορναρίσματα! Στα πεζοδρόμια κόσμος πολύς πάει στις δουλειές του. Μια μεγαλούπολη με όλα τα χαρακτηριστικά που έχουν και οι δικές μας πόλεις. Βέβαια εδώ μιλάμε για πόλη με πάνω από 1.200.000 ανθρώπους. Διασχίζοντάς την φτάσαμε στο ποτάμι. Ο ποταμός Seyhan στο δρόμο του για τη Μεσόγειο περνάει και από τα Άδανα. Εδώ πλαταίνει, γίνεται ήρεμος και μόνο ένα τρεμούλιασμα στα νερά του από τη σιγανή ροή δείχνει ότι πρόκειται για ποτάμι και όχι λίμνη! Η πόλη διαθέτει διάφορα μνημεία. Δύο όμως είναι αυτά που τραβάνε τον κόσμο και τράβηξαν κι εμάς. Ένα πολύ παλιό και ένα πολύ νέο.

Το πρώτο είναι μια πολύ όμορφη Ρωμαϊκή γέφυρα με 14 (από τις 21 της αρχικής γέφυρας) καμάρες και το δεύτερο το μεγαλύτερο τζαμί της Τουρκίας,

το Sabanci Merkez Camii με τους 6 μιναρέδες που τέλειωσε μόλις το 1998. Είναι χτισμένο στην όχθη του ποταμού σε ένα σημείο που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη ρωμαϊκή γέφυρα. Η εικόνα που έχει κανείς από τη γέφυρα, με το τζαμί να καθρεφτίζεται μέσα στο ήσυχο νερό μοιάζει πολύ με το Τατζ Μαχάλ στην Ινδία.
Το μίνι-μπας μας άφησε ακριβώς εκεί που αρχίζει η γέφυρα και που υπάρχει ένα πάρκινγκ. Πάνω στη γέφυρα δεκάδες μικροπωλητές διαλαλούν την πραμάτεια τους, ο κόσμος, κυρίως ντόπιοι, σεργιανάει και ψωνίζει και φυσικά αυτό που κάναμε και εμείς πολλάκις να βγάζει φωτογραφίες με φόντο το τζαμί και το ποτάμι ή μόνο το μνημείο. Δίπλα στη γέφυρα κάποιοι ψαράδες δόλωναν και ψάρευαν.

Αφού χορτάσαμε σουλάτσο, βγάλαμε τα καρτ ποστάλ μας και χαζέψαμε στους πάγκους των μικροπωλητών, μπήκαμε στο μίνι-μπας να πάμε για φαΐ.
Κάθε μέρος στην Τουρκία έχει το κεμπάπ του. Το Adanakebab είναι ένα από τα πιο νόστιμα και τα πιο καυτερά! Κάτσαμε λοιπόν σε ένα εστιατόριο και παραγγείλαμε. Το τραπέζι γέμισε χρώματα από τα λογής-λογής σαλατικά και λαχανικά. Συνοδεύουν το καυτερό φαγητό για να απαλύνουν της κάψα. Ανάμεσά τους και κάτι μικρές, πράσινες πιπεριές, θανατερά καυτερές. Είναι ότι πιο καυτερό έχω δοκιμάσει στη ζωή μου. Να πω όμως ότι το Adanakebab που φάγαμε στην Isparta ήταν πιο νόστιμο από αυτό στα Άδανα!! Μετά το φαΐ αποχαιρετήσαμε τον Χασάν που θα γύρναγε αεροπορικώς στη Σμύρνη και εμείς συνεχίσαμε μόνο με τον οδηγό μας για τον τελικό μας προορισμό. Σε άψογο αυτοκινητόδρομο και περίπου μετά από περίπου 200χμ. προς τα ανατολικά είδαμε την πόλη που θα μας φιλοξενούσε τις επόμενες πέντε μέρες. Την πόλη Gazi Antep, την πρωτεύουσα της Νοτιοανατολικής Ανατολίας.

Περισσότερες φωτογραφίες: https://picasaweb.google.com/dimos56/TURKEYFromCesmeToAdana232742009  

(συνεχίζεται)