Μικρή επίσκεψη στον Τροφώνιο!

 13 Νοεμβρίου 2025

-Τροφώνιος, Έρκυνα, Λιβαδειά.

-Ώπα! Τα δύο πρώτα τι είναι; Και τι σχέση έχουν με τη Λιβαδειά;

-Ξέρω, τη Λιβαδειά την ξέρουν όλοι για τα σουβλάκια της. Έλα όμως που ο Τροφώνιος και η Έρκυνα ταυτίζονται με τη Λιβαδειά.

-Και ποιοι ήταν αυτοί;

-Ο Τροφώνιος ήταν μυθικός αρχιτέκτονας και στη Λιβαδειά λατρευόταν σαν χθόνιος θεός και μάντης, που είχε το μαντείο του εκεί. Η Έρκυνα ήταν κόρη του, συντρόφισσα της κόρης της θεάς Δήμητρας Περσεφόνης και Νύμφη της ομώνυμης πηγής στη Λιβαδειά. Σήμερα με αυτό το όνομα είναι γνωστό το ποτάμι που πηγάζει στην περιοχή της Κρύας και διασχίζει τη Λιβαδειά. Είναι από τα πιο όμορφα αστικά φυσικά τοπία στη χώρα μας. (ένας φανταστικός διάλογος)

Είχε περάσει πάνω από μήνας που είχαμε γυρίσει από την Ιταλία, ο Νοέμβρης κόντευε στα μισά του και δεν είχαμε βγει από το καβούκι μας. Κάτι οι υποχρεώσεις, κάτι ο καιρός δεν είχαμε βρει την ευκαιρία για μια εκδρομή.

Εδώ και αρκετό καιρό σκεφτόμουν μια ημερήσια εκδρομή στην Αγόριανη και την Αράχωβα στον Παρνασσό, που είχαμε πολύ καιρό να πάμε. Αποφασίσαμε να κάνουμε αυτή την εκδρομή την Πέμπτη που ο καιρός θα ήταν καλός. Το βράδυ όμως δεν κοιμήθηκα ούτε καλά ούτε αρκετά και έτσι το πρωί η Σοφία πρότεινε να πάμε κάπου πιο κοντά. Στη Λιβαδειά ας πούμε.

Στη Λιβαδειά έχουμε πάει αρκετές φορές, άλλοτε επί τούτου και άλλοτε στάση μιας ευρύτερης εκδρομής ή ταξιδιού και πάντα στην καταπράσινη περιοχή των πηγών της Κρύας, στη νοτιοδυτικά άκρη της πόλης. Άλλωστε απέχει μόνο 130χμ από το σπίτι μας, δηλ. περίπου μιάμιση ώρα.

Φύγαμε λίγο πριν τη μία το μεσημέρι με σκοπό να πάμε για φαγητό σε μια ταβέρνα λίγο πριν την είσοδο της πόλης.

Είχαμε πάει πριν τρία χρόνια και μας άρεσε πολύ και ο χώρος και το φαγητό της (Μια ταβέρνα, Μουσείο!). Είναι πραγματικά σα μουσείο.

Ακόμα και τα τραπέζια έχουν πάνω παλιές διαφημίσεις,

αφίσες

και γελοιογραφίες.

Και παντού γύρω παλιά αντικείμενα, σε προθήκες,

σε ράφια

ή τα μεγάλα έτσι, στο χώρο.

Μετά το φαγητό πήραμε το αυτοκίνητο και φτάσαμε στην Κρύα. Το αφήσαμε στο μεγάλο πάρκινγκ που έχει κάτω από το κολυμβητήριο, περάσαμε ένα γεφυράκι και κάναμε μια βόλτα στο χώρο πριν κάτσουμε για καφέ.

Παντού τρεχούμενα νερά

με γεφυράκια,

καταρράκτες

και τεράστια πλατάνια, που αυτές τις μέρες έχουν αρχίσει να ρίχνουν τα φύλλα του.

Και βέβαια τα απομεινάρια μιας πάλαι ποτέ κραταιάς βιοτεχνικής Λιβαδειάς. Τα άφθονα νερά του ποταμού γύριζαν φτερωτές νερόμυλων και επεξεργάζονταν ή παρήγαγαν προϊόντα και έφερναν πλούτο στην πόλη.

Σήμερα οι φτερωτές που έχουν απομείνει στέκουν να σκουριάζουν ή γυρνάνε για διακοσμητικούς λόγους. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι παραφωνία. Είναι απόλυτα ενταγμένα στο περιβάλλον. Παραφωνία είναι το “λούνα παρκ” με τα πλαστικά παιγνίδια που έχει στηθεί στο χώρο.

Ο δρόμος που ακολουθεί της κοίτη του ποταμού έχει πεζοδρομηθεί.

Στην αρχή του

βλέπουμε την προτομή του Αθανάσιου Διάκου, ο οποίος ήταν επικεφαλής του σώματος που απελευθέρωσε τη Λιβαδειά την 1η Απριλίου του 1821 μετά από μέρες πολιορκίας.

Στη συνέχεια ανηφορίζει έχοντας αριστερά το ποτάμι με τα πλατάνια, τους μικρούς καταρράκτες και τα γεφυράκια

για να φτάσει στο χώρο που δεξιά είναι ο μεγάλος πύργος του κάστρου (13ος-14ος αι), που ανηφορίζει στο λόφο

και αριστερά ο χώρος των πηγών.

Εκεί ο ντόπιος γλύπτης Σπύρος Γουργιώτης (1954-) τοποθέτησε το 2000 το έργο του “Έρκυνα”, που έφτιαξε λαξεύοντας μια πέτρα από το ποτάμι. Είναι μια γυναικεία προτομή και παραπέμπει στον μύθο, που λέει πως η Έρκυνα με την Περσεφόνη έπαιζαν με μια χήνα και όταν αυτή ξέφυγε και κρύφτηκε σε μια σπηλιά, η Έρκυνα σήκωσε μια πέτρα για να βρει τη χήνα, που υποτίθεται είχε κρυφτεί εκεί και τότε ξεχύθηκε ορμητικά το ποτάμι παρασέρνοντας την.

Στα δεξιά μετά τον πύργο είναι ένας χώρος με βράχο, που έχει διάφορες μικρές σπηλιές

αλλά και σκαλισμένες κόγχες, όπου οι πιστοί τοποθετούσαν τα τάματά τους. Είναι το Μαντείο του Τροφώνιου.

Σούρουπο ήταν όταν μπήκαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε. Η εκδρομή μας τελείωσε σαν φτάσαμε, βράδυ πια, στο σπίτι μας. Μια σύντομη εκδρομή γεμάτη δροσιά και όμορφες εικόνες.

Και σε άλλα με υγεία!

Ένα βίντεο από τα νερά της Κρύας

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας