Κόρδοβα μακρινή και μόνη*!

¡Viva España! ¡Olé!

2017, Ταξίδι στην Ισπανία-μέρος 6ο

(συνέχεια από Ίσπαλις, Ισμπιλίγια, Sevilla! 4)

14-15 Μαρτίου 2017

Ξυπνήσαμε με βροχή και φύγαμε με βροχή. Βροχή είχαμε και σε όλη τη διαδρομή, μέχρι τον επόμενό μας προορισμό,  την Κόρδοβα. Εξ’ αιτίας της δεν κάναμε καμία από τις στάσεις που είχαμε κατά νου. Όταν φτάσαμε δεν έβρεχε αλλά ο καιρός ήταν πολύ άστατος. Μαυρίλα και υγρασία. Βρήκαμε το διαμέρισμά μας, σε κάποιο προάστιο και κάτσαμε λίγο να φρεσκαριστούμε. Και τότε διαπίστωσα τη δεύτερη ατυχία της μέρας. Η φωτογραφική μηχανή δεν δούλευε. Δεν ξέρω γιατί αλλά δεν διάβαζε τις κάρτες. Αυτό κι αν είναι πρόβλημα. Χωρίς μηχανή αισθάνομαι σα να μου έχουν κόψει τα πόδια. Το κινητό ήταν μια λύση αλλά όχι καλή μιας και η κάμερά του ήταν λίγο για κλάματα. Το πάλεψα λίγο αλλά δεν γινόταν τίποτα. Αποφάσισα να το παιδέψω περισσότερο το βράδυ.

Όταν βγήκαμε είχε σταματήσει η βροχή τελείως, αν και ο ουρανός ήταν βαρύς. Ευτυχώς έτσι πήγε μέχρι που γυρίσαμε το βράδυ.

Η Κόρδοβα ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους τον 2^ο αι π.Χ. και ήταν η πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Baetica (περίπου η σημερινή Ανδαλουσία). Ήταν η γενέτειρα δύο πολύ μεγάλων τέκνων των Ρωμαϊκών γραμμάτων. Του Σενέκα και του Λουκιανού.

Στα 711 την καταλαμβάνουν οι Μαυριτανοί και αρχίζει η περίοδος της ακμής. Στα 929 ο Αμπντ αλ-Ραχμάν 3^ος αυτοανακηρύσσεται Χαλίφης και η Κόρδοβα γίνεται η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη, πολιτιστικά πόλη της δυτικής Ευρώπης. Αν και ένα αιώνα μετά το Χαλιφάτο διαλύεται η πόλη συνεχίζει να είναι σπουδαία. Τον 12^ο αι δύο ακόμα τέκνα της λάμπουν στο παγκόσμιο στερέωμα. Ο μουσουλμάνος φιλόσοφος Ιμπν Ρασντ (Αβερρόης) και ο Εβραίος φιλόσοφος και γιατρός Μαϊμονίδης.

Μετά την κατάκτηση της από τους Χριστιανούς του Φερδινάνδου 3^ου, η Κόρδοβα γίνεται μια ασήμαντη επαρχιακή πόλη.

Σήμερα είναι ένα από τα «διαμάντια» της Ανδαλουσίας, πιο ήσυχη από τη Σεβίλλη και τη Γρανάδα, αλλά όχι λιγότερο όμορφη.

Αφήσαμε το αυτοκίνητο κοντά στην παλιά πόλη και με τα πόδια ξεκινήσαμε για μια πρώτη επαφή.

Πρώτα όμως κάτσαμε κάπου να φάμε, μιας και το μεσημέρι είχε προχωρήσει για τα καλά.

Πήραμε νότια κατεύθυνση και μέσα από γραφικά στενά

και πλατείες φτάσαμε σε ένα στενό, διάσημο για τα λουλούδια του.

Δεκάδες γλάστρες με λουλούδια κρέμονται στους τοίχους. Είναι το Calleja de las flores.

Αυτό το στενάκι με τον πολύ κόσμο καταλήγει σε μια μικρή πλατεία (όχι μεγαλύτερη από την επιφάνεια ενός μέτριου δωματίου), που το μεγαλύτερο μέρος της καταλαμβάνει ένα σιντριβάνι.

Συνεχίσαμε μέσα από τα στενά και βγήκαμε στον βόρειο τοίχο του Κήπου των Πορτοκαλιών (Patio de los Naranjos) του μεγάλου Τεμένους των Μαυριτανών (Mezquita).

Στο σημείο που βγήκαμε είναι ένα εικονοστάσι, η Παρθένος των φαναριών με τα 11 φανάρια (Virgen de los Faroles).

Επειδή ήταν απόγευμα, αποφασίσαμε να το επισκεφτούμε την επόμενη μέρα.

Μπήκαμε για λίγο στον κήπο και βγήκαμε

και πάλι στο δρόμο με το καμπαναριό, που πήρε τη θέση του μιναρέ

και τα γραφικά κτίσματα ένα γύρω.

Ακολουθήσαμε τους εξωτερικούς τοίχους,

που έχουν εντυπωσιακές πεταλόσχημες πύλες (κλειστές),

αλλά και τοιχογραφίες, προς το ποτάμι και φτάσαμε στην πλατεία

που έχει δεξιά τη στήλη με το άγαλμα του προστάτη της πόλης Αγίου Ραφαήλ (Triunfo de San Rafael de la Puerta del Puente) του 18^ου αι

και μπροστά την πύλη της Γέφυρας (Puerta del Puente). Η πύλη αυτή ήταν μέρος των τειχών και βρίσκεται ακριβώς απέναντι

από τη Ρωμαϊκή γέφυρα (Puente Romano de Córdoba), απ’ όπου και το όνομά της.

Περπατήσαμε λίγο στη γέφυρα,

χαζέψαμε λίγο το ποτάμι,

την πύλη από αυτή τη μεριά και ξαναμπήκαμε «εντός των τειχών».

Περάσαμε έξω από το Παλάτι των Χριστιανών Βασιλέων (Alcázar de los Reyes Cristianos)

και μπήκαμε στα στενάκια της Εβραϊκής συνοικίας (Judería de Córdoba).

Γραφικά δρομάκια και πόρτες, που οδηγούν σε ακόμα πιο γραφικούς κήπους.

Περάσαμε από το Μουσείο των ταυρομαχιών (Museo Taurino Municipal de Córdoba), που δεν μπήκαμε, μιας και το συγκεκριμένο «σπορ» μας προκαλεί έντονη απέχθεια και φτάσαμε στην Μεσαιωνική Συναγωγή (Sinagoga de Córdoba), του 1315.

Απ’ έξω είναι το άγαλμα του Μαϊμονίδη. Εκεί μπήκαμε.

Αν και ερειπωμένη είναι σε σχετικά καλή κατάσταση. Είναι σε ρυθμό Μουδέχαρ και διατηρεί αρκετά από τα διακοσμητικά της στοιχεία.

Συνεχίσαμε και βγήκαμε από την πύλη Puerta de Almodóvar δίπλα στα τείχη

στην Calle Kairouan, ένα δρομάκι με πολλά νερά. Κάπου εκεί κάτσαμε για τον απογευματινό μας καφέ, πριν πάμε στο αυτοκίνητο.

Μια μικρή στάση σε ένα σούπερ μάρκετ για προμήθειες και βραδάκι πια φτάσαμε στο δωμάτιο. Ώρα να ασχοληθώ με τη μηχανή.

Πριν φύγουμε το μεσημέρι είχα βγάλει και ξαναβάλει την μπαταρία κάμποσες φορές χωρίς αποτέλεσμα και την είχα αφήσει χωρίς την μπαταρία. Την έβαλα και την άνοιξα. Δούλευε μια χαρά (!!!!!!!!!!!!!!!!!). Θαύμα!! Φαίνεται πως ήθελε λίγο ξεκούραση. Τι να πεις!

Έκανα λίγο δουλειά στον υπολογιστή, τσιμπήσαμε κάτι για βραδινό και πέσαμε για ύπνο. Αύριο μας περιμένουν τα σπουδαία της πόλης. Καληνύχτα!

Η μέρα ξημέρωσε ηλιόλουστη και ζεστή και η μηχανή δούλευε μια χαρά. Τι άλλο να ζητήσω ο «τουρίστας»;

Μετά το πρωινό πήραμε το αυτοκίνητο και το αφήσαμε στη νότια πλευρά της παλιάς πόλης, κοντά στο ποτάμι.

Με τα πόδια φτάσαμε στη Ρωμαϊκή γέφυρα, από τη μεριά που είναι το Ισλαμικό Φρούριο Καλαόρα (Torre de la Calahorra). Εδώ να πούμε πως η γέφυρα που βλέπουμε σήμερα είναι από τα χρόνια των Μαυριτανών, χτισμένη πάνω στις βάσεις της προϋπάρχουσας ρωμαϊκής, εξ’ ου και το όνομα. Αριστερά στο βάθος φαίνεται το Mezquita, με τον όγκο του καθεδρικού «πάνω» του.

Χαμηλά στο ποτάμι βλέπει κανείς ένα αναστηλωμένο μύλο, αυτόν του Αγ. Αντωνίου (Molino de San Antonio)

και στην απέναντι όχθη τη φτερωτή του μύλου Albolafia.

Περνώντας πάνω από τη γέφυρα, παρακολουθήσαμε μια αστεία σκηνή. Ένας σκύλος, είχε πέσει στο νερό και έπαιζε κυνηγώντας τις πάπιες, που ήταν εκεί. Αυτές κολυμπούσαν σε απόσταση ασφαλείας, τον άφηναν να πλησιάσει περισσότερο και μετά πετούσαν λίγο πιο μακριά. (Ξεχωριστή παρουσίαση εδώ)

Πάνω στη γέφυρα υπάρχει άλλο ένα άγαλμα του Αγ. Ραφαήλ (Triunfo de San Rafael del Puente Romano), έργο του Bernabé Gómez del Rio (1651).

Στην Πύλη στρίψαμε δεξιά

και μέσα από τα γραφικά σοκάκια φτάσαμε

στην Plaza de Jerónimo Páez.

Συνέχειά της είναι μια μικρότερη πλατεία, η Plaza de Eliej Nahmias. Στην πλατεία Jerónimo Páez βλέπουν δύο κτίρια.

Μια αναγεννησιακή έπαυλη και δίπλα της ένα μοντέρνο κτίριο. Στην πρώτη στεγαζότανε μέχρι πριν λίγα χρόνια το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης, που έχει μεταφερθεί πια στο δεύτερο. Αυτό ήταν και ο πρώτος προορισμός της μέρας. 

Στο μουσείο βλέπει κανείς κυρίως εκθέματα της Ρωμαϊκής εποχής, όπως ο εντυπωσιακός ψηφιδωτός Πήγασος

και της εποχής των Μαυριτανών, όπως τα πιόνια σκακιού της εποχής του Χαλιφάτου (9^ος ως 11^ος αι). Υπάρχουν και πολύ λίγα προρωμαϊκά (Ιβηρικά, Ελληνικά, Φοινικικά, Κέλτικα),

της εποχής των Βησιγότθων (5^ος-7^ος αι)

και της μετά τους Άραβες εποχής (μεσαιωνικά).

Από το επίπεδο της εισόδου φαίνονται χαμηλά ερείπια παλαιότερων κτισμάτων.

Τα παλαιότερα εκθέματα που είδαμε ήταν μια αναπαράσταση Ιβηρικής ταφής με αυθεντικά κτερίσματα (5^ος-3^ος π.Χ.αι)

και κάποια Αρχαιοελληνικά, Φοινικικά και Κέλτικα ευρήματα (4^ος-2^ος π.Χ.αι).

Από τα Ρωμαϊκά χρόνια έχει διάφορα αρχιτεκτονικά τμήματα,

γλυπτά από μπρούτζο

ή άλλα υλικά,

διάφορα αντικείμενα καθημερινής χρήσης κλπ.

Υπέροχη είναι η θεατρική μάσκα με τη μορφή του Θεού Πάνα.

Η εποχή των Μαυριτανών εκπροσωπείται με αρχιτεκτονικά μέλη

και αντικείμενα καθημερινής χρήσης (λυχνάρια) των αιώνων του Χαλιφάτου

καθώς και με αρχιτεκτονικά μέλη

και αντικείμενα καθημερινής χρήσης των μεταγενέστερων χρόνων. Εντύπωση μου έκαναν δύο εκθέματα με θέμα μουσικούς.

Ένα αγγείο με παραστάσεις μουσικών της εποχής του Χαλιφάτου (10^ος αι)

και ένα ομοίωμα μουσικού της εποχής των Αλμοαδών (12^ος αι).

Βγήκαμε από το μουσείο και κάτσαμε στη δροσιά της πλατείας για ένα καφέ πριν συνεχίσουμε.

Επόμενη επίσκεψη στο Mezquita.

Το Μεγάλο Τέμενος της Κόρδοβας άρχισε να χτίζεται από τον Αμπντ αλ-Ραχμάν 1^ο που έφτιαξε το πρώτο κτίσμα μεταξύ 785 και 787. Οι προσθήκες συνεχίστηκαν και τον 10^ο αι ο Χακάμ 2^ος έκτισε μερικά πολυτελή τμήματα, όπως το Μιχράμπ (κόγχη της προσευχής). Τον 16^ο αι, οι τότε εκκλησιαστικές αρχές αποφάσισαν να γκρεμίσουν ένα τμήμα στο κέντρο του τεμένους και να χτίσουν καθεδρικό ναό, πράγμα που έγινε. Ο τότε βασιλιάς Κάρολος 1^ος θύμωσε πολύ και απευθυνόμενος στους ηγέτες της καθολικής  εκκλησίας φέρεται πως τους είπε: «Φτιάξατε κάτι, που θα μπορούσατε να το φτιάξετε οπουδήποτε και καταστρέψατε κάτι το μοναδικό» και δεν επέτρεψε την ολοκληρωτική καταστροφή του τζαμιού, που του ζητούσαν. Πράγματι η καταστροφή που προξένησαν στο κτίριο ήταν μεγάλη αλλά και το αποτέλεσμα κάτι το μοναδικό.

Μπήκαμε από τον κήπο των Πορτοκαλιών, βγάλαμε τα εισιτήρια και μπήκαμε.

Το σαγόνι κόντευε να φύγει από τη θέση του. Είχα διαβάσει τόσα, είχα δει φωτογραφίες, αλλά η πραγματικότητα ξεπερνά κάθε εικόνα, κάθε φαντασία.

Το «δάσος» από κολώνες με τις γκριζοκόκκινες πεταλοειδείς αψίδες είναι μια εικόνα που σε «ταρακουνάει»! Δεν είχα δει ποτέ κάτι παρόμοιο. Κάτι τόσο μοναδικό. Όπου και να γύρναγες το βλέμμα παντού η ίδια εικόνα. Ή για να είμαι πιο ακριβής, σχεδόν η ίδια εικόνα.

Γιατί ανάμεσα στις κολώνες έβλεπες ένα γύρω παρεκκλήσια.

Ένας συνδυασμός σκέτη παραφωνία με ένα μοναδικό αποτέλεσμα.

Δεν ξέρω αν υπάρχει στον κόσμο άλλος χώρος, όπου οι δύο θρησκείες δένονται κόμπο τόσο πολύ. Έστω κι αν αυτό είναι το αποτέλεσμα ενός «πολιτιστικού βιασμού».

Εδώ να κάνω μια παρένθεση. Υπάρχουν κάποια μνημεία με τόσο ισχυρή «προσωπικότητα», που όποιον βιασμό κι αν υποστούν, δεν χάνουν σε καμιά περίπτωση την ταυτότητά τους. Έτσι όσους μιναρέδες κι αν κότσαραν η Αγία Σοφία στην Πόλη παραμένει η Αγιασοφιά. Έτσι κι εδώ. Ολόκληρος καθεδρικός ήρθε κι έκατσε στο σβέρκο του τζαμιού. Όμως αυτό παραμένει το Mezquita. Έστω κι αν του κότσαραν τον τίτλο Mezquita-Catedral.

Φαντάζομαι πως καταλάβαιναν το μεγαλείο εκείνου του τζαμιού,

γι αυτό φρόντισαν ο καθεδρικός, που έφτιαξαν νάναι όσο πιο μεγαλοπρεπής γινόταν.

Άγιο Βήμα,

όργανο,

στασίδια χορωδίας,

άμβωνας,

τρούλος, όλα εντυπωσιακά.

Παρ’ όλα αυτά το πιο εντυπωσιακό εκεί μέσα είναι το Μιχράμπ.

Τι σπουδαία τέχνη! Τι πλούτος στη διακόσμηση!

Τι υπέροχος θόλος! Από μόνο του ένα μικρό μεγαλοπρεπές και μοναδικό τζαμί! Έχω δει πολλά τζαμιά, με πιο όμορφα αυτά στο Ιράν. Κανένα δεν έχει τόσο όμορφο Μιχράμπ.

Κι άλλα στοιχεία πρόσθεταν στη γοητεία αυτού του μνημείου.

Μια πολύχρωμη ροζέτα, που φιλτράρει το εξωτερικό φως,

το ξύλινο σκαλιστό ταβάνι,

αλλά και κάποια από τα εκθέματα του καθεδρικού,

όπως τα ιερά βιβλία.

Βγήκαμε από το Τέμενος έχοντας υποστεί ένα «πολιτιστικό σοκ». Για μένα μέχρι τότε το κορυφαίο αξιοθέατο του ταξιδιού και ένα από τα κορυφαία που έχω δει ποτέ.

Κάτσαμε λίγο στον κήπο ανάμεσα στις πορτοκαλιές να συνέλθουμε. Γιατί είχαμε κι άλλα να δούμε. 

Βγήκαμε και πάλι, κινηθήκαμε προς το ποτάμι και κάναμε δεξιά.

Περάσαμε έξω από το Παλάτι των Χριστιανών Βασιλέων και φτάσαμε δίπλα στο πάρκο-πλατεία Campo de los Santos Mártires

για να δούμε τα Λουτρά του παλατιού του Χαλιφάτου (Baños del Alcázar Califal), που ανακαλύφθηκαν στις αρχές του 20^ου αι. και αποτελούσαν μέρος του Μαυριτανικού παλατιού της εποχής του Χαλιφάτου, που έχει καταστραφεί και εξαφανιστεί τελείως.

Στην πλατεία βλέπει ένα εντυπωσιακό κτίριο, που στεγάζει κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Ένα γύρω βλέπει κανείς αρκετά Azulejos.

Κατεβήκαμε στον υπόγειο χώρο των λουτρών,

Λίγα από τα αυθεντικά τμήματα έχουν σωθεί εδώ κι εκεί

και έχουν διαμορφώσει το χώρο με προπλάσματα, πίνακες, μακέτες κλπ για να δώσουν μια ιδέα στον επισκέπτη για το τι ακριβώς ήταν κάποτε εκεί.

Το απόγευμα είχε προχωρήσει για τα καλά όταν βγήκαμε ξανά στην επιφάνεια της γης. Είχαμε κουραστεί αρκετά και κυρίως είχαμε γεμίσει τόσο πολύ με εικόνες, που έπρεπε να γυρίσουμε για ξεκούραση. Άλλωστε το επόμενο πρωί θα φεύγαμε και η μέρα προβλέπονταν μακριά.

Περάσαμε και πάλι τη Ρωμαϊκή γέφυρα και ακολουθήσαμε άλλο δρόμο για το αυτοκίνητο. Έτσι βρεθήκαμε στην Plaza de Santa Teresa,

όπου υπάρχει ο ενοριακός ναός Parroquia de San José y EspírituSanto 

και μπροστά του ένα μνημείο το Monumento a Fray Albino.

Φτάσαμε στο αυτοκίνητο και λίγο αργότερα φτάσαμε στο δωμάτιο μας.

Η Κόρδοβα μας εξέπληξε ευχάριστα. Δεν το περίμενα πως θα μου άρεσε τόσο πολύ.

Αλλά πάμε γι άλλα και ποιος ξέρει, ίσως και καλύτερα. Γιατί το ταξίδι μας συνεχίζεται! Καληνύχτα Cordoba. Hasta Luego!

__________________________________________

 *Στίχος από το ποίημα «Κόρντοβα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, σε απόδοση στα Ελληνικά από το Λευτέρη Παπαδόπουλο, για το ομώνυμο τραγούδι σε μουσική του Γιάννη Γλέζου . 

(το ταξίδι συνεχίζεται Στο δρόμο για τη Γρανάδα!)

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλιά σας