Η «Χώρα» των θερμοκηπίων!

Κρήτη μου, όμορφο νησί, κλειδί του Παραδείσου! Μέρος 2ο

(Συνέχεια από Η Βουλισμένη, το Νησί κι ο Βοναπάρτης!)

                                                                           25-26 Ιουνίου 2017

Ήταν το 1965, όταν ο Ολλανδός γεωπόνος Πάουλ Κούιπερς (Paul Herman Felix Kuypers), έφτασε στην Ιεράπετρα. Δεν είχε πάει για τουρισμό. Σπουδάζοντας με έξοδα της καθολικής εκκλησίας, είχε την υποχρέωση να δουλέψει σε κάποια ανεκμετάλλευτη περιοχή. Είχε επιλέξει αρχικά τη Σύρο για να πειραματιστεί με την καλλιέργεια κηπευτικών, αλλά δεν ήταν ικανοποιημένος, μέχρι που βρήκε την περιοχή του Νότιου Λασιθίου. Το κλήμα της περιοχής ήταν ιδανικό για να ξεκινήσει να πειραματίζεται με τα θερμοκήπια. Φυσικά στην αρχή αντιμετώπισε αντιδράσεις αλλά λίγο μετά, τα θερμοκήπια άρχισαν να εξαπλώνονται, δημιουργώντας μια λευκή, νάϊλον θάλασσα, δίπλα στην άλλη, την πραγματική, το πέλαγος το Λιβυκό. Τα οικονομικά οφέλη ήταν μεγάλα, κάτι που έκανε τους κατοίκους αυτής της περιοχής να έχουν ψηλά εισοδήματα, ακόμα και στις μέρες της κρίσης.

Ο Κούπερς (όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν) σκοτώθηκε με τη μοτοσυκλέτα του στα 32 του χρόνια, το 1971.

(Φωτογραφία από το ίντερνετ)

Οι Γιεραπετρίτες τίμησαν τον «Ολλανδό» τους, στήνοντας τον ανδριάντα του στη Γρα Λυγιά, εκεί από όπου ξεκίνησε όλο αυτό και δίνοντας το όνομά του σε κεντρικό δρόμο της πόλης.

Ανεβαίνοντας για Σελάκανο

Αυτή τη μέρα την αφιερώσαμε στα νότια του όρους Δίκτη.

Μπάνιο, πρωϊνό και νωρίς το μεσημέρι αναχώρηση. Περάσαμε έξω από την Ιεράπετρα και λίγο πριν τη Γρα Λυγιά αρχίσαμε να ανηφορίζουμε.

Εν τω μεταξύ βρισκόμασταν ανάμεσα στα θερμοκήπια.

Το τοπίο λευκό σα χιονισμένο.

Ανηφορίζουμε και βλέπουμε αντίκρυ το φράγμα. Πρόκειται για το φράγμα των Μπραμιανών,

που σχηματίζει την ομώνυμη τεχνητή λίμνη. Ο δρόμος έχει πολλές στροφές και ανηφορίζει με πολύ, για τα δεδομένα της Κρήτης και μάλιστα της Ανατολικής, πράσινο, κυρίως από πεύκα.

Φτάσαμε στο όμορφο και πράσινο χωριό Καλυμαύκα. Ένα γύρω το τοπίο έχει αρκετά μεγάλους βράχους ανάμεσα στο πράσινο.

Ένας πολύ μεγάλος βράχος, σκέτος λόφος, ο Κάστελλος,

έχει στην κορυφή του το εκκλησάκι του Σταυρού, όπου οδηγούν περίπου 250 σκαλοπάτια, κάνοντας την πρόσβαση πολύ ζόρικη.

Ο δρόμος συνεχίζει και σε λίγο φτάνει στο χωριό Ανατολή. Πρόκειται για παραδοσιακό οικισμό με παλιά πέτρινα σπίτια, αλλά η ώρα και η μεγάλη ζέστη κάνουν την περιήγηση αδύνατη. Έτσι περιοριστήκαμε σε όσα είδαμε από το αυτοκίνητο.

Στη συνέχεια της διαδρομής προς το χωριό Μάλες, μέσα σε πυκνό πράσινο, βλέπουμε στα αριστερά μας, από ψηλά το Λιβυκό και την άσπρη «θάλασσα» των θερμοκηπίων.

Λίγο πριν τις Μάλες κάναμε μια παράκαμψη προς τα αριστερά, όπου στο 1 χμ είναι το μοναστήρι της Παναγιάς της Εξακουστής.

Παλιό μοναστήρι ήταν μέχρι τα μέσα του 19^ου αι. έδρα της επισκοπής Ιεροσητείας. Το 1877 ο μοναχός Χατζή Ανανίας το ανακαίνισε και έχτισε κάμποσα από τα κελιά. Αργότερα ερήμωσε αλλά από το 1960 αναστηλώθηκε και σήμερα έχει μια μικρή γυναικεία κοινότητα μοναχών. Αν και αργά το μεσημέρι μας άνοιξαν και μπορέσαμε να το δούμε.

Κάτσαμε στη σκιά και ήπιαμε δροσερό νερό και τα είπαμε με μια από τις μοναχές.

Σειρά είχε το χωριό Μάλες. Όμορφο χωριό με στενά καλντερίμια, έρημα όμως την ώρα που τα περάσαμε εμείς.

Έξω από το χωριό, πήραμε το δρόμο για το γειτονικό χωριό Χριστός και πριν μπούμε σ’ αυτό στρίψαμε δεξιά, προς Σελάκανο. Πρόκειται για μια τοποθεσία στο βουνό, ένα από τα λίγα δάση πεύκου στην Κρήτη

με διαδρομές, που όπως λένε οι οδηγοί εξαιρετικής ομορφιάς. Εμείς θέλαμε απλά να κάνουμε λίγα χμ γιατί η εξωτερική θερμοκρασία είχε σκαρφαλώσει στους 37 βαθμούς, ενώ κάτω στη θάλασσα, όπως είχαμε διαπιστώσει το μεσημέρι και όπως θα βλέπαμε πάλι σε λιγότερο από μια ώρα, δεν ξεπερνούσε τους 30.

Στην αρχή η διαδρομή είναι ασφάλτινη για να γίνει τσιμεντένια εκεί που γίνεται και πιο επιβλητική με τα κάθετα βράχια πάνω από το κεφάλι σου.

Φτάσαμε μέχρις ένα μικρό ξωκλήσι-προσκυνητάρι και γυρίσαμε.

Περάσαμε έξω από τις Μάλες.

Στις απέναντι πλαγιές όμορφες εικόνες οικισμών

και μικρών ξωκλησιών παλαιότερων

και νεώτερων, μας αποχαιρετούσαν με υπέροχο τρόπο.

Πήραμε το δρόμο για Μύρτο, περνώντας από τους Μύθους και φτάσαμε αλλά, αν και πεινάγαμε προτιμήσαμε να πάμε

στην παραλία της Ιεράπετρας για φαΐ.

Ουσιαστικά η μέρα μας τέλειωσε εκεί, μιας και στη συνέχεια γυρίσαμε στο δωμάτιο λίγο πριν τις 6 το απόγευμα και αράξαμε.

Το μοναστήρι του Γεροντογιάννη

Η μέρα ξημέρωσε πολύ ζεστή. Μετά το μπάνιο και το πρωινό, αποφασίσαμε να αράξουμε στο δωμάτιο και να βγούμε αργά το απόγευμα.

Εν τω μεταξύ είχα επικοινωνήσει με τον Ζ., φίλο από το πανεπιστήμιο και κανονίσαμε να βρεθούμε το βράδυ στην παραλία της Ιεράπετρας.

Το μεσημέρι, την ώρα που κοιμόταν η Σοφία, πετάχτηκα μέχρι την Ιεράπετρα για ψώνια. Στο γυρισμό μπήκα για λίγο στο Κουτσουνάρι και στη συνέχεια πήγα λίγο πιο ανατολικά από την Αγία Φωτιά, μέχρι της Αχλιά, που μοιάζει πολύ με την Αγία Φωτιά.

Κατά τις 7 το απόγευμα μπήκαμε στο αυτοκίνητο και κινηθήκαμε ανατολικά. Η διαδρομή μέχρι τον Μακρύ Γιαλό,

έχει μια ακτογραμμή αλλού βραχώδη και αλλού με μικρές ή μεγάλες παραλίες, έχει πολλές ελιές, πολλά θερμοκήπια, αλλά κυρίως πολλά ξενοδοχεία και τουρίστες. Μια άκρως τουριστική περιοχή, σαν και αυτές της Κέρκυρας, της Ζακύνθου, της Χαλκιδικής και της Κεντρ. Μακεδονίας, της Ηλείας κ.ά και γι αυτό εντελώς αδιάφορη. Μετά τον Μακρύ Γιαλό όμως,

το τοπίο γίνεται πολύ ξερό με ψηλά κάθετα βράχια,

σχισμένα σε ρωγμές

ή σπήλαια και μια ακτογραμμή, σχεδόν τελείως βραχώδη. Η εικόνα έγινε ενδιαφέρουσα έως όμορφη. Αν λείπανε και οι ομάδες των θερμοκηπίων, θάταν ακόμα πιο όμορφη.

Σε ένα κάθετο βράχο, πάνω από το δρόμο που πάει δίπλα στη θάλασσα είναι σκαρφαλωμένο το μοναστήρι. Η Μονή Καψά.

Και μόνο η θέση της την καθιστά εντυπωσιακή. Ανεβήκαμε με το αυτοκίνητο μέχρι την είσοδό της και εκεί άφησα τη Σοφία, μιας και έχει πολλές σκάλες.

Ανεβαίνεις τα πρώτα σκαλιά

και περνάς την πρώτη πύλη.

Το δάπεδο είναι βοτσαλωτό και υπάρχει μια μυρωδιά που εμένα μου θύμισε το σπίτι του παππού και της γιαγιάς στο χωριό. Δεν ξέρω τι έχει αυτή η μυρωδιά, αλλά δεν υπήρχε σε κανένα άλλο χώρο του μοναστηριού (για να είμαι πιο σωστός, σε κανένα από τους χώρους που πήγα) και που για μένα μεταφράζεται με μια λέξη. ΚΡΗΤΗ!!!

Κι άλλη σκάλα, κι άλλη πόρτα και πάλι σκάλα

μέχρι την αυλή με την κληματαριά,

τις βρύσες.

και την υπέροχη θέα στο Λιβυκό.

Άλλη μια σκάλα μέχρι το καθολικό (κλειστό εκείνη την ώρα) με την όμορφη βοτσαλωτή αυλή μπροστά του.

Στη βάση αυτής της σκάλας τέσσαρα γατιά λαγοκοιμόνταν και δεν ενοχλήθηκαν καθόλου που πέρασα ανάμεσα τους.

Άλλη μια μεγάλη σκάλα οδηγεί σε κάποια σπηλιά όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο μοναχός-Άγιος Ιωσήφ Γεροντογιάννης  

(όπως ενημερώνει σε άπταιστα αγγλικά σχετική πινακίδα), ο κατά κόσμον Ιωάννης Βιτσέντζος (19^ος αι). Αυτή δεν την ανέβηκα. Ήδη τα γονατάκια μου είχαν αρχίσει να διαμαρτύρονται και είχα ακόμα την κατάβαση. Φεύγοντας, η ώρα 8 ακριβώς, ακούστηκε ένα κουδούνι που προφανώς ειδοποιούσε πως η Μονή έκλεινε.

Φυσικά η μονή έχει κι άλλα εντυπωσιακά κτίρια,

όπως τους πύργους, μιας και έχει φρουριακό χαρακτήρα

ή ένα μεγάλο ξυλόφουρνο έξω από την πρώτη πόρτα.

Με το αυτοκίνητο προχωρήσαμε πολύ λίγο στο δρόμο προς Γούδουρα και γυρίσαμε μιας και στην παραλία της Ιεράπετρας είχαμε ραντεβού με τον Ζ. Ήρθε με τη γυναίκα του Β. και περάσαμε γύρω στις δύο ώρες, με φαί και κουβεντούλα για τα χρόνια μας στο πανεπιστήμιο στην Πάτρα αλλά και για νέα δικά μας αλλά και γνωστών από τότε μέχρι τώρα. Περασμένα μεσάνυχτα χωρίσαμε ανανεώνοντας το ραντεβού για τρεις μέρες μετά, το τελευταίο βράδυ μας στο Λασίθι.

(το ταξίδι συνεχίζεται Τελευταίες εικόνες από το Λασίθι!)

Θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας.