8 Μαΐου 2019
Η Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου καθιερώθηκε
το 1994 με απόφαση της Βουλής Ελλήνων και τιμάται κάθε χρόνο στις 19
Μαΐου.
Στις 19 Μαΐου 1919, κατά
τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Κεμάλ
Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και δρομολόγησε τη δεύτερη
και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντιακού Ελληνισμού, που έγινε
στο πλαίσιο του Απελευθερωτικού Αγώνα των Τούρκων κατά των Δυτικών
(Αγγλογάλλων, Ιταλών, Ελλήνων), που κατείχαν εδάφη της Μικράς Ασίας. Από
200.000 έως 350.000 είναι οι Ελληνoπόντιοι, που εξολοθρεύτηκαν από τους
Νεότουρκους κατά την περίοδο 1916-1923, σ' ένα σύνολο 750.000 περίπου.
Στις αρχές του 1991, η
κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ αποδέχτηκε ομόφωνα πρόταση του
προέδρου του Ανδρέα Παπανδρέου, ύστερα από επιστολή των ποντίων βουλευτών του
κινήματος, για την κατάθεση πρότασης νόμου για την επίσημη αναγνώριση από τη
Βουλή της γενοκτονίας των Ποντίων και την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας
Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων». Έτσι, την 1η Απριλίου 1992, 22
βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου, η οποία ουδέποτε
προωθήθηκε για συζήτηση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Μετά την ανάληψη της
εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 1993, η πρόταση νόμου επανακατατέθηκε
στη Βουλή στις 9 Δεκεμβρίου 1993 και ψηφίστηκε ομόφωνα από το σώμα
στις 24 Φεβρουαρίου 1994. O νόμος 2193/94, που δημοσιεύτηκε
στις 11 Μαρτίου 1994 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Φύλλο 32 Α')
καθιερώνει την 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του
Πόντου.
Το
μνημείο φωτογράφισα στη Νέα Σμύρνη και βρήκα πληροφορίες γι αυτό στην
εξαιρετική εργασία των μαθητών του Γυμνασίου της Ευαγγελικής Σχολής της πόλης.
ΤΙΤΛΟΣ: Μνημείο Ποντιακής Γενοκτονίας
ΥΛΙΚΟ: Ορείχαλκος σε μαρμάρινο βάθρο.
ΓΛΥΠΤΗΣ: Ελένη Βάλβη
ΤΟΠΟΣ: Πλατεία Αίνου (μετονομάστηκε το 2004 σε Πλατεία Ποντιακής
Γενοκτονίας)
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ: 2004
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: Το μνημείο αναφέρεται στους διωγμούς που υπέστη ο ποντιακός
ελληνισμός κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και την περίοδο 1919 -
1923. Τον Δεκέμβριο του 1916 άρχισαν διώξεις του ποντιακού ελληνισμού, οι
οποίες έλαβαν διάφορες μορφές (εξορία, αναγκαστική μετακίνηση ολόκληρων
κοινοτήτων και σε ορισμένες περιπτώσεις δολοφονίες). Η ήττα της Τουρκίας από
τις δυνάμεις της Αντάντ έφερε μια προσωρινή ανάπαυλα στον διωγμό αυτό. Σε
πολλούς εξόριστους επιτράπηκε τότε να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Στο
πλαίσιο της «αυτοδιάθεσης των λαών» μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, οι Έλληνες
του Πόντου συνέλαβαν την ιδέα της δημιουργίας της Ανεξάρτητης Δημοκρατίας του
Πόντου. Με υπομνήματα και παραστάσεις προς τους εκπροσώπους των Μεγάλων
Δυνάμεων, πρότειναν τη δημιουργία ποντοαρμενικού κράτους, το οποίο όμως λόγω
των ιστορικών συγκυριών δεν υλοποιήθηκε. Με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ
στη Σαμψούντα στις 19 Μαΐου 1919, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση του
διωγμού των Ελλήνων του Πόντου. Εκείνη την εποχή οργανώθηκε το αντάρτικο του
Πόντου εναντίον των Τούρκων. Η γενοκτονία όμως ανάγκασε τους Πόντιους να
εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μετοικήσουν στην Ελλάδα, στην ΕΣΣΔ (εκεί
διώχθηκαν από το σταλινικό καθεστώς την περίοδο του μεσοπολέμου), στο Ιράν, στη
Συρία, και αλλού (Αυστραλία, ΗΠΑ). Ερχόμενοι στην Ελλάδα, οι Πόντιοι
δημιούργησαν κοινότητες με ισχυρούς δεσμούς και με στόχο να διατηρήσουν την
ιδιαίτερη πολιτισμική τους ταυτότητα, καλλιεργώντας τη γλώσσα, τα ήθη και
έθιμα, δημιουργώντας συλλόγους και αναδεικνύοντας τον πολιτισμό τους.
(Φωτογραφία 28/11/2018)
Στη
βάση του μνημείου γράφει:
19 Μαΐου:
Η Νίκη της Μνήμης
Επί της Λήθης,
Της αλήθειας
Επί του ψέματος,
Της ζωής
Επί του θανάτου
(Αφιερωμένο στη μνήμη του πεθερού μου Αχιλλέα Παπαδόπουλου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου