Οι ευεργέτες και τα έργα τους!

(Κάρυστος, κτίσματα με ιστορία!)

Η Κάρυστος ευτύχισε να γεννήσει τέκνα που πλούτισαν σε τόπους μακρινούς αλλά δεν ξέχασαν τον γενέθλιο τόπο. Έτσι τον στόλισαν με λαμπρά οικοδομήματα απαραίτητα στην τοπική κοινωνία. Τα περισσότερα από αυτά ζουν και «βασιλεύουν», κοσμήματα για τη μικρή αυτή πόλη. Κάποια όμως, δυστυχώς, έπεσαν θύματα του «εκσυγχρονισμού» και δεν υπάρχουν πια, όπως το «Παρθεναγωγείο» που ήταν χτισμένο απέναντι από το Μπούρτζι. Το 1971 η χούντα το γκρέμισε για να φτιάξει ένα έκτρωμα για Γυμνάσιο. Ήταν τόσες οι κακοτεχνίες του, που εκτός από προσβολή στην αισθητική της πόλης (δυστυχώς δεν ήταν η μόνη τέτοια προσβολή), ταλαιπώρησε αρκετά τη σχολική κοινότητα (κατά τα λεγόμενα όσων πέρασαν από εκεί). Πριν λίγα χρόνια, ευτυχώς κατεδαφίστηκε και στη θέση του υπάρχει ένα γήπεδο μπάσκετ. Το παλιό σχολείο ήταν ένα θαυμάσιο νεοκλασικό κτίριο (όπως φαίνεται σε παλιές φωτογραφίες).

Οι σπουδαιότεροι ευεργέτες της Καρύστου ήταν κυρίως τα μέλη της οικογένειας Κότσικα. Ο Ιωάννης (1820-1880) και τα ανίψια του Θεοχάρης (1858-1932) και Πολυχρόνης (1860-1922), παιδιά του Θεόδωρου Κότσικα. Η οικογένεια αυτή απέκτησε μεγάλο πλούτο από το εμπόριο στην Αίγυπτο.

Άλλος, νεώτερος αυτός ευεργέτης, ήταν ο Νικόλαος Γιοκαλάς (1866-1949), που ξενιτεύτηκε στη Βασόρα της Μεσοποταμίας (σημερινό Ιράκ), όπου και απέκτησε πλούτη από το εμπόριο.

Δημαρχείο

 Ο Ιωάννης Κότσικας άφησε χρηματικό ποσό με το οποίο κατασκευάστηκε το Δημαρχείο μεταξύ 1891 και 1896. 

Στο αίθριό του υπάρχει η προτομή του ευεργέτη και η οδός που ανεβαίνει μέχρις αυτό από το λιμάνι και συνεχίζει πίσω του πήρε το όνομά του.

 

Δεσπόζει σε ύψωμα στη βόρεια πλευρά της πλατείας-πάρκου του Αγίου Νικολάου

και είναι ανοικτό προς το νότο στη θάλασσα.

Τα τρία σχολεία

Οι Θεοχάρης και Πολυχρόνης Κότσικας χρηματοδότησαν πολλά έργα στην πόλη. Ανάμεσα σ’ αυτά, την κατασκευή του λιμανιού αλλά και τρία σχολεία. Τα δύο μέσα στην πόλη (1905) και το τρίτο στο χωριό Καλύβια (1925-1926)

Το ένα από τα δύο της πόλης είναι αυτό που γκρέμισε η χούντα. Ανατολικά αυτού του οικοπέδου η οδός ονομάζεται Πολυχρόνη Κότσικα.

 

 Το άλλο που βρίσκεται στη διασταύρωση Διονυσίου και Θεοχάρη Κότσικα λειτουργεί ακόμα 

και στεγάζει το 1^ο Δημοτικό Σχολείο της πόλης. 

Στο σχολείο των Καλυβίων

στεγάζεται σήμερα το 2^ο Δημοτικό Σχολείο Καρύστου.

 Σε νεώτερο χτίσμα στο προαύλιό του στεγάστηκε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης.

Οι προτομές των δύο ευεργετών βρίσκονται δεξιά και αριστερά της κεντρικής εισόδου του Δημαρχείου Καρύστου.

ΔΕΗ

 Με δαπάνες του Θεοχάρη και του γιου του Θεόδωρου, το 1928, κατασκευάστηκε εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

 Βρίσκεται ακριβώς πίσω από το Δημαρχείο και στεγάζει σήμερα τις τεχνικές υπηρεσίες και τα γραφεία, της ΔΕΗ.

Γιοκάλειο

 Ο Ν. Γιοκάλάς άφησε όλη την περιουσία του στην Κάρυστο για να δημιουργηθεί ένα ίδρυμα (Πνευματικό Κέντρο) με αίθουσες για βιβλιοθήκη και μουσείο, καθώς και αίθουσα εκδηλώσεων.

 Το κτίριο αυτό κατασκευάστηκε το 1959 και βρίσκεται απέναντι και διαγώνια από το Μπούρτζι. Στεγάζει μια πολύ μεγάλη βιβλιοθήκη με πολλά σπάνια βιβλία και το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης. Στη φιλόξενη (αν και ανεπαρκή πλέον) αίθουσα των εκδηλώσεων γίνονται όλες οι εκδηλώσεις κλειστού χώρου της πόλης και οι προβολές της κινηματογραφικής λέσχης.

 Στο καταπράσινο προαύλιο, βρίσκονται διάσπαρτα διάφορα αρχαία και ρωμαϊκά αρχιτεκτονικά μέλη.

 Εκεί βρίσκεται και ο παλιός ατμοκίνητος οδοστρωτήρας της πόλης.

Καταφύγιο της Όχης

 Στο Γιοκάλειο Ίδρυμα ανήκει και το Ορειβατικό Καταφύγιο του βουνού Όχη, πάνω από τον Καστανόλογγκο, η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1962 και «ταλαιπωρήθηκε» πολύ από την αδιαφορία των υπευθύνων μέχρι να βρεθούν μερικά νέα παιδιά, με επικεφαλής το λάτρη του βουνού, δάσκαλο Σάκη Μπινιάρη, για να ζωντανέψουν και πάλι το σημαντικό αυτό κτίσμα.

Από το μπαλκονάκι του η θέα στο δάσος με τις καστανιές, τις ανατολικές παραλίες της Καρύστου αλλά και την Άνδρο απέναντι είναι μαγευτική!!