Κυριακή 15 Μαΐου 2022

Στη Λισαβόνα! μέρος Γ΄

Στη γη των μεγάλων θαλασσοπόρων!
Ταξίδι στην Πορτογαλία 2018. Μέρος 12^ο.
(Συνέχεια από Στη Λισαβόνα! μέρος Β΄)

3-4 Μαΐου 2018

Προτελευταία μέρα στην Πορτογαλία και την αφιερώσαμε στις δυο παλιές γειτονιές της Λισαβόνας, την Alfama, στα ανατολικά του εμπορικού κέντρου της πόλης (Baixa) και την Bairo Alto στα δυτικά του.

Πήραμε το μετρό για να κατέβουμε στο κέντρο. Εδώ να πω πως όσες φορές πήραμε το μετρό έβλεπα στους σταθμούς ενδιαφέρουσες διακοσμήσεις,

γεωμετρικές ή μη,

κάποια στυλιζαρισμένα θέματα από την ιστορία της χώρας

και κάποια θέματα που θύμιζαν αραβουργήματα.

Αφού κατεβήκαμε πήραμε τους ανηφορικούς δρόμους με κατεύθυνση την Alfama και το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου (Castelo de S. Jorge).

Η Alfama είναι μια παλιά γειτονιά της πόλης, η περιοχή που ζούσαν οι Μαυριτανοί. Όταν το 1147 ο Αλφόνσος Ερρίκος ανακατέλαβε την πόλη από τους Μαυριτανούς, έφτιαξε μέσα στην Ακρόπολη της περιοχής αυτής, το Βασιλικό παλάτι. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η περιοχή να τραβήξει τους πλούσιους, που ήρθαν να μείνουν γύρω από το παλάτι. Στα χρόνια του μεσαίωνα όμως οι πλούσιοι έμποροι έφυγαν προς τα δυτικά φοβούμενοι τους σεισμούς. Έτσι η περιοχή πέρασε στους ψαράδες και τους άπορους. Στο μεγάλο σεισμό του 1755 δεν έπαθε μεγάλες ζημιές

και έτσι σήμερα βλέπουμε τα σπίτια να στριμώχνονται δημιουργώντας ένα γραφικό οικιστικό σύνολο.

Πήραμε την Largo da Sé και φτάσαμε στον καθεδρικό ναό (Sé). Η ονομασία Sé που βλέπουμε για το καθεδρικό των πόλεων της Πορτογαλίας είναι συντομογραφία του Sedes Episcopalis, που σημαίνει Επισκοπική Έδρα. Ο ναός χτιζόταν και γκρεμιζόταν από σεισμούς, από τις αρχές του 12^ου μέχρι και τον 18^ο αι. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ένα μίγμα ρυθμών με την πρόσοψη με τους δίδυμους πύργους-καμπαναριά και τη ροζέτα να είναι Ρομανικού ρυθμού.

Δεν μπήκαμε και συνεχίσαμε στην ανηφορική Rua Augusto Rosa,

με τις γραμμές του τραμ,

μέχρι την εκκλησία της Αγίας Λουκίας (Igreja de Santa Luzia) και αμέσως μετά στρίψαμε αριστερά

ακολουθώντας τα πλήθη

φτάσαμε στο κάστρο.

Περάσαμε την πύλη και βρεθήκαμε σε μια πλατεία

στην οποία δεσπόζει ένα άγαλμα.

Στην άκρη αυτού του χώρου απολαμβάνεις την ανεπανάληπτη θέα (Miradouro do Castelo de São Jorge) προς την πόλη με τη μεγάλη γέφυρα της 25^ης Απριλίου

ή προς την πλατεία του Εμπορίου και την αποβάθρα.

Αφού απολαύσαμε τη θέα και βγάλαμε τις φωτογραφίες μας,

προχωρήσαμε προς τα μέσα και κάτσαμε σε ένα καφέ που έχει εκεί για ένα καφέ. Το κάστρο έχει πολύ πράσινο σε μεγάλους κήπους

και κάποια αγάλματα. Στους κήπους αυτούς βλέπεις αρκετά παγώνια.

Εκεί που κάτσαμε ένα παγώνι ήρθε, άνοιξε την ουρά του και έμεινε έτσι για περίπου μισή ώρα να καμαρώνει όσο τα φλας αστράφτανε σαν σταρ του Χόλυγουντ στο κόκκινο χαλί. Εκεί κατάλαβα για τα καλά τι σημαίνει η φράση «καμαρώνει σαν παγώνι».

Ένα άλλο, λευκό είχε αράξει εκεί δίπλα αλλά δεν μας έκανε τη χάρη να ξεδιπλώσει τις ομορφάδες του.

Εκεί κοντά λειτουργεί και ένα μικρό μουσείο το οποίο και επισκεφτήκαμε μετά τον καφέ και τις παγωνοφωτογραφίες.

Τα εκθέματά του από την περιοχή του κάστρου

είναι κυρίως κεραμικά,

azulejos

και αντικείμενα καθημερινής χρήσης.

Σειρά είχε το κεντρικό μέρος του κάστρου

με τους πύργους,

όπου ανεβήκαμε στις επάλξεις. Από εδώ η θέα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή.

Προς το πιο σύγχρονο κομμάτι της πόλης,

προς το Πάρκο του Εδουάρδου Ζ΄ (Parque Eduardo VII)

ή προς την Igreja Paroquial da Graça.

Οι εικόνες από τα παράθυρα με θέα προς την πόλη είναι μοναδικές.

Κατεβαίνοντας περάσαμε από ένα χώρο με ερείπια και βγήκαμε από το κάστρο από άλλη πύλη.

Περιπλανηθήκαμε λίγο απολαμβάνοντας τις γραφικές εικόνες της συνοικίας

με τα πολλά azulejos,

βγήκαμε ξανά στην Rua Augusto Rosa,

περάσαμε τον καθεδρικό

και βγήκαμε στην Baixa

και την Praça da Figueira. Εκεί κάτσαμε σε ένα παγκάκι να ξεκουραστούμε πριν συνεχίσουμε.

Επόμενος προορισμός μας η συνοικία Bairo Alto, στα δυτικά του κέντρου.

Η περιοχή αυτή διαμορφώθηκε τον 16^ο αι όταν οι πλούσιοι κάτοικοι της Alfama, έφυγαν από εκεί λόγω του φόβου του σεισμού. Τον 19^ο αι η περιοχή γύρω από το Carmo είχε υποβαθμιστεί και ήταν το στέκι των ιεροδούλων. Στην καρδιά, όμως της συνοικίας αυτής είναι η εμπορική περιοχή με ακριβά μαγαζιά, το Chiado. Σήμερα όλη η περιοχή είναι πολύ τουριστική με πολλά καφέ και εστιατόρια, που προσφέρουν και ζωντανή μουσική Fados.

Πίσω από το ασανσέρ της Santa Justa, που ξεκινά από την Baixa, είναι τα ερείπια της Μονής Carmo. Το μοναστήρι καταστράφηκε από τον σεισμό του 1755 και το μόνο κομμάτι που έμεινε σώο ήταν το ιερό του ναού.

Σήμερα τα ερείπια μένουν στη θέση τους και το ιερό στεγάζει ένα αρχαιολογικό μουσείο.

Μπροστά από τα ερείπια είναι μια πλατεία-κήπος, η Largo do Carmo,

με την κρήνη Chafariz do Carmo, του 18^ου αι και στην οποία βλέπει εκτός των άλλων

και κάποιο κυβερνητικό κτίριο με φρουρό απ’ έξω.

Στην πλατεία κάτσαμε για τον απογευματινό μας καφέ. Αφού ξαποστάσαμε και χαζέψαμε όσα γίνονταν γύρω μας

σηκωθήκαμε για μια βόλτα στην περιοχή. Μπήκαμε στα στενάκια,

περάσαμε από το Teatro da Trindade,

είδαμε το εντυπωσιακό κτίριο του 1864 με τα υπέροχα azulejos, που είναι στην Largo Rafael Bordalo Pinheiro

και φτάσαμε στην Largo do Chiado

με το άγαλμα του σατιρικού ποιητή του 16^ου αι, António Ribeiro, γνωστού και σαν Chiado, μιας και έζησε σε αυτή την περιοχή για μεγάλο διάστημα.

Στην πλατεία αυτή βγάζει τα τραπεζάκια του το ζαχαροπλαστείο-καφέ A Brasileira,

στέκι άλλοτε καλλιτεχνών και διανοουμένων, ένας από τους οποίους ήταν και ο Φ. Πεσόα.

Σε ένα από τα τραπεζάκια λοιπόν κάθεται ο μεγάλος «ποιητής» (το άγαλμα του φυσικά) με μια άδεια καρέκλα δίπλα του για να κάτσεις και να τα «πείτε». Ουρά για να κάτσεις να βγάλεις μια φωτογραφία κουβεντιάζοντας με τον Πεσόα.

Απέναντι είναι μια μεγάλη πλατεία, ή Praça Luís de Camões, με το άγαλμα του άλλου μεγάλου ποιητή του 16^ου αι.

Ξανά τα μπρός πίσω και φτάσαμε στο Carmo.

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=NsfBoXLrse0)

Πίσω από το ασανσέρ μια κοπελιά έπαιζε το παραδοσιακό όργανο των Αβορίγινων, ιθαγενών της Αυστραλίας, το didgeridoo.

Φτάσαμε στην εξέδρα της εξόδου του ασανσέρ για την υπέροχη θέα. Ο ήλιος πίσω μας πήγαινε προς τη δύση του και έλουζε όλη την περιοχή προς τα ανατολικά.

Το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου με το μοναστήρι της Γκράσα αριστερά του,

αλλά και οι εικόνες προς τα νοτιοανατολικά (καθεδρικός, πλατεία Εμπορίου, Τάγος κλπ), λουσμένες στο φως του ήλιου είναι ανεπανάληπτες.

Όπως είπαμε η περιοχή αυτή είναι η «καρδιά» της Πορτογαλικής μουσικής και ιδιαίτερα των Fados, τουλάχιστον αυτών που απευθύνονται στους τουρίστες.

Βλέπεις azulejos με τις προσωπογραφίες αστέρων του είδους,

αλλά και άλλα με απεικονίσεις σχετικές με τη μουσική παράδοση της χώρας.

Σουρούπωνε και εμείς δεν είχαμε φάει κανονικά όλη τη μέρα. Αποφασίσαμε να πάμε κάπου να φάμε και να ακούσουμε Fados. Σε κάποιο, για το οποίο είχαμε διαβάσει καλές κριτικές, είμασταν άτυχοι. Εκείνη τη μέρα ήταν κλειστό.

Έτσι πήγαμε ψάχνοντας. Τελικά σε κάποιο μας έκανε κλικ και μπήκαμε. Δεν το μετανιώσαμε. Το φαγητό αρκετά καλό και σε καλές τιμές. Όσον αφορά τη μουσική μείναμε πολύ ικανοποιημένοι.

Ένα ντουέτο μουσικών με Πορτογαλική Κιθάρα (μοιάζει κάπως με μεγάλο μαντολίνο) και κιθάρα συνόδευαν δύο τραγουδιστές,

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=7a3vO7KOvOk)

μια γυναίκα

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=niPvdejMeJo)

και έναν άντρα, που εναλλάξ ξεδίπλωναν το ταλέντο τους στο ιδιαίτερο αυτό είδος τραγουδιών με την έντονα νοσταλγική διάθεση (Saudade στα πορτογαλικά).

Τέσσερα ακόμα Fados

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=kLFIZkpxphk)

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=DS0f0V_jwlE)

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=tOPScmx6V54)

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=XeYOMHd_M9c)

Η ώρα πέρασε πολύ όμορφα. Είχε νυχτώσει για τα καλά όταν βγήκαμε.

Πήραμε τα σκοτεινά δρομάκια

με τα πολλά γκράφιτι και φτάσαμε στην Praça Luís de Camões. Εκεί είδαμε τις δύο εκκλησίες που είναι η μία απέναντι στην άλλη.

Ο Ναός της Παναγίας της Ενσάρκωσης (Igreja de Nossa Senhora da Encarnação)

και ο Ναός της Παναγίας του Λορέτο των Ιταλών (Igreja de Nossa Senhora do Loreto dos Italianos). Μπήκαμε στο A Brasileira για ένα γλυκάκι. Καλά μαντέψατε.

Pasteis de nata, τι άλλο;

Όμορφο περιβάλλον με αρ νουβό διακόσμηση και ακόμα πιο νόστιμα γλυκά. Εκεί τελείωσε η μέρα μας. Με ταξί γυρίσαμε στο διαμέρισμά μας για την τελευταία νύχτα στην Πορτογαλία.

Ξημέρωσε η τελευταία μέρα στην Πορτογαλία. Η μέρα αυτή ήταν ένα ανέλπιστο δωράκι από την Aegean. Κι αυτό γιατί αρχικά ήταν προγραμματισμένο να φύγουμε το πρωί. Λίγες εβδομάδες πριν το ταξίδι μας η εταιρεία μας ενημέρωσε πως το δρομολόγιο της επιστροφής άλλαξε και θα φεύγαμε 14 ώρες αργότερα. Μια ολόκληρη μέρα να κλείσουμε κάποιες εκκρεμότητες.
Πληρώσαμε, φορτώσαμε και ξεκινήσαμε. Πρώτα είχαμε να πάμε να δούμε ένα σπουδαίο μουσείο, το σπουδαιότερο στον κόσμο, στον τομέα του, το Εθνικό Μουσείο Αμαξών (Museu Nacional dos Coches).
Βρίσκεται στην περιοχή του Belem.

Πολύ κοντά και λίγο πιο ανατολικά από το Μοναστήρι των Ιερωνυμιτών βρίσκεται το Παλάτι του Belem, το τελευταίο παλάτι των Πορτογάλων βασιλιάδων, που σήμερα είναι το Προεδρικό Μέγαρο της χώρας.

Απέναντι από το παλάτι βρίσκεται η πλατεία-κήπος Jardim Afonso de Albuquerque, με το άγαλμα του Afonso de Albuquerque, κυβερνήτη των Πορτογαλικών κτήσεων στην Ινδική χερσόνησο κατά τον 16^ο αι.

Η ανατολική πτέρυγα του παλατιού είναι η παλιά σχολή ιππασίας και εκπαίδευσης των αλόγων του παλατιού (Picadeiro Real).

Η κύρια αίθουσα μήκους 50μ και πλάτους 17μ

είναι διακοσμημένη με όμορφες οροφογραφίες και συνθέσεις azulejos και κατασκευάστηκε στα τέλη του 18^ου αι. Το 1905 χρησιμοποιήθηκε σαν μουσείο για να στεγάσει τη μεγάλη συλλογή των Βασιλικών αμαξών, που όμως περιλάμβανε άμαξες και από άλλες χώρες, καθώς και άμαξες διαφόρων ευγενών και άμαξες άλλων χρήσεων. Το μουσείο παρέμεινε σε αυτό τον χώρο μέχρι το 2015, όταν μετακόμισε στο νέο του κτίριο, που είναι διαγώνια απέναντι.

Το παλιό είναι ακόμα επισκέψιμο, έχοντας 6 άμαξες στην κύρια αίθουσα, που αποτελεί από μόνη της αξιοθέατο,

αλλά και άλλες,

όπως πυροσβεστικές, ταχυδρομικές,

ασθενοφόρα κλπ,

αντικείμενα που σχετίζονται με αυτές

και τμήματα της ιπποσκευής των βασιλικών αμαξών.

Από εκεί ξεκινήσαμε την επίσκεψή μας και μετά περάσαμε απέναντι στο νέο μουσείο.

Σύγχρονο κτίριο, που έχει όλες τις προϋποθέσεις για ένα μοντέρνο μουσείο.

Μπαίνοντας μένεις με το στόμα ανοικτό.

Μεγάλος ο αριθμός των αμαξών

από απλές

μέχρι πολύ πολυτελείς,

από απέριττες

μέχρι υπερβολικά φορτωμένες, ακόμα και με αγάλματα σε σχεδόν φυσικό μέγεθος. Ακόμα και φορεία μεταφοράς ευγενών έχει.

Άμαξες ταχυδρομείου,

αλλά και «λεωφορεία».

Και φυσικά στολές και διάφορα αντικείμενα.
Έχοντας θαυμάσει, αλλά και μπουχτίσει από υπερβολή βγήκαμε από το μουσείο. Κάτσαμε στο καφέ για τον πρώτο καφέ της ημέρας

και φεύγοντας είδαμε μια κυρία στο προαύλιο με το άλογο και την άμαξα, που προσέφερε βόλτες με αυτή, με το αζημίωτο βέβαια.
Μπήκαμε στο αυτοκίνητο για να βγούμε εκτός πόλης για τις τελευταίες εικόνες από τη χώρα αυτή. Αλλά αυτά είναι άλλο κεφάλαιο (το τελευταίο) του ταξιδιού μας.