Ορχομενός, Χαιρώνεια, Λεύκτρα, αρχαιολογική βόλτα στη Βοιωτία!

 16 Δεκεμβρίου 2022

 

Είναι τώρα αρκετές μέρες με συνεχή συννεφιά, νοτιάδες, πολύ υγρασία και θερμοκρασίες, που παραπέμπουν σε ερχομό του Πάσχα και όχι των Χριστουγέννων. Ανάποδος Δεκέμβρης. Και άλλες χρονιές ο τελευταίος μήνας του χρόνου έχει καλό καιρό, αλλά τόσο ψηλές θερμοκρασίες; Σήμερα η Παρασκευή ξημέρωσε με ίδιες συνθήκες με μια διαφορά. Λαμπρή λιακάδα. Μήπως να κάνουμε εκείνη την εκδρομή στη Βοιωτία, που λέμε εδώ και καιρό;

Η Βοιωτία, για τους κατοίκους της Αθήνας έχει, εκτός των άλλων, δύο βασικά πλεονεκτήματα. Είναι κοντά, που σημαίνει πως είναι εύκολο να την επισκεφτείς αυθημερόν και πολλές φορές και έχει μακρά και πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία, που σημαίνει πως έχει πολλά να δεις, πολλά να γνωρίσεις και να μάθεις. Και φυσικά δεν υπολείπεται καθόλου σε φυσικές ομορφιές.

Έτσι κι εμείς, συχνά πυκνά κάνουμε ημερήσιες εξορμήσεις στη γειτόνισσά μας.

Σήμερα ξεκινήσαμε λίγο αργά. Αυτό σε συνδυασμό με τη μικρή διάρκεια της ημέρας, μας υποχρέωσε να μικρύνουμε κάπως το πρόγραμμά μας. Και πάλι όμως είδαμε αρκετά και πολύ ενδιαφέροντα.

Στο ύψος του Κάστρου βγήκαμε από την Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας και κινηθήκαμε προς τα δυτικά. Λίγα χιλιόμετρα μετά μπήκαμε στον Ορχομενό, πρώτη μας στάση.

Πρώτα σταματήσαμε στην πλατεία Αγίου Λουκά με τον ομώνυμο ναό και μετά έξω από τον αρχαιολογικό χώρο. Εκεί έχουμε πάει παλιότερα, οπότε δεν σκοπεύαμε να ξαναπάμε (Στη γη που γέννησε τους Έλληνες!!).

Μόνο μια φωτογραφία του Αρχαίου Θεάτρου,

μια της αρχαίας ακρόπολης από μακριά

και μετά στη Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Σκριπούς, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι.

Στην επίσημη ιστοσελίδα της τοπικής Μητρόπολης διαβάζουμε:

[…]Η Μονή της Παναγίας Σκριπούς είναι κτίσμα του 9ου αιώνα

και από το αρχικό συνολικό συγκρότημα σήμερα σώζεται μόνον το Καθολικό,

αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά και στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, […]

Ο ναός της Παναγίας Σκριπού της Βοιωτίας, αποτελεί το πιο σημαντικό μνημείο από τη σειρά εκκλησιών του τύπου «σταυροειδούς μεταβατικού» στον ελλαδικό χώρο και είναι το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο γνωστό μνημείο της εποχής, έξω από την Κωνσταντινούπολη. Η μοναστηριακή αυτή εκκλησία ξεχωρίζει για το μέγεθος (22,30 ? 18,60 μέτρα), χωρίς τον νάρθηκα,

για την πλούσια μαρμάρινη διακόσμηση

και τέλος για τις ιστορικές πληροφορίες που παρέχουν 4 επιγραφές με μνημειακή έκφραση. Από αυτές μαθαίνουμε ότι ο ιδρυτής του ναού είναι ο Λέων «βασιλικός Πρωτοσπαθάριος, και επί των οικιακών», […]στο Ιερό Παλάτιον στην Κωνσταντινούπολη […]και έχτισε την εκκλησία το 873/874. […]

Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα από που προέρχεται η περίεργη ονομασία Σκριπού για τη Μονή […]. Η εκκλησία πάντως εξωτερικά είναι γεμάτη από επιγραφές και πιθανότατα σ’ αυτές τις εντοιχισμένες επιγραφές να οφείλεται το όνομα Σκριπού, από το λατινικό scriptus, που σημαίνει επιγραφή (inscription). Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο, με προεξέχουσες τις κεραίες του σταυρού και στενό νάρθηκα δυτικά. Στην τοιχοδομία του έχει χρησιμοποιηθεί άφθονο έτοιμο αρχαίο υλικό (όπως συμβαίνει σε πολλούς χριστιανικούς ναούς της εποχής) το οποίο προέρχεται από τον κοντινό αρχαιολογικό χώρο της ιστορικής πόλης του Ορχομενού. […]

[…]το 1939 κτίστηκε (σε σχέδια του Υπουργείου Πολιτισμού) και το κωδωνοστάσιο του ναού, που βρίσκεται βορειοδυτικά στον χώρο της μονής.[…]

Στον νότιο τοίχο του ναού υπάρχει ένα κατακόρυφο ηλιακό ρολόϊ για το οποίο υπάρχουν αρκετές πληροφορίες στην παραπάνω ιστοσελίδα.

Δυστυχώς σαν φτάσαμε ο ναός ήταν κλειστός και όπως μάθαμε από μια κυρία που καθάριζε την αυλή, είναι ανοικτός μόνο όταν έχει λειτουργία, κάτι που δεν είναι τόσο σπάνιο μιας και πρόκειται για ενοριακό ναό.

Αφού βγάλαμε πολλές φωτογραφίες, δυστυχώς μόνο εξωτερικά και βάζοντας κατά νου να ξαναέρθουμε για μια πιο πλήρη επίσκεψη, μπήκαμε στο αυτοκίνητο

και εκεί κοντά περάσαμε και είδαμε σε μια πλατεία ένα μικρό εκκλησάκι. Είναι ο ναός του Αγίου Σώζοντος ή Αγίου Σώστη του 11^ου ή 12^ου αι (περισσότερα εδώ) και συνεχίσαμε για τον επόμενο προορισμό μας που ήταν το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χαιρώνειας.

Ακολουθώντας το δρόμο που πάει από τη Θήβα στη Λαμία, μέσω των χωριών του Ανατολικού Παρνασσού (Τιθορέα, Αμφίκλεια κλπ), περνώντας το χωριό Θούριο και λίγο πριν την είσοδο στη Χαιρώνεια, τη ματιά μας τραβάει ο ΛΕΩΝ.

Μια εικόνα που δεν γίνεται να μην τη προσέξει κανείς. Πρόκειται για το αναστηλωμένο επιτύμβιο μνημείο που έστησαν οι Θηβαίοι πάνω από τον ομαδικό τάφο των μέχρις ενός πεσόντων στρατιωτών τους στην ομώνυμη μάχη του 338 π..Χ., κατά την οποία οι συνασπισμένοι στρατοί πολλών από τις πόλεις-κράτη της εποχής, ηττήθηκαν από τους Μακεδόνες του Φίλιππου Β΄ (περισσότερα εδώ).

Δίπλα ακριβώς στο μνημείο βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χαιρώνειας.

Δημιουργήθηκε για να φιλοξενήσει τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής της Χαιρώνειας, αναδεικνύοντας τη μεγάλη σημασία που είχε η περιοχή στην αρχαιότητα. Το μουσείο ιδρύθηκε το 1907 και ανακαινίστηκε το 2009. Η έκθεση περιλαμβάνει ευρήματα από τους προϊστορικούς μέχρι τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους.

Ο πρώτος χώρος του μουσείου (προθάλαμος) αφορά την Αρχαία Χαιρώνεια. Τα εκθέματα αποτελούν όπλα, αγγεία και μικροαντικείμενα από τη Μάχη της Χαιρώνειας, το 338 π.Χ.

Ο δεύτερος χώρος σχετίζεται με την Προϊστορική Βόρεια Βοιωτία

και παρουσιάζει αντικείμενα καθημερινής χρήσης του νεολιθικού ανθρώπου

και του ανθρώπου της εποχής του χαλκού

και αυτής του σιδήρου.

Πολύ σημαντικό είναι και το ομοίωμα οικίσκου της νεολιθικής εποχής, καθώς δίνει πολλές πληροφορίες για την καθημερινή ζωή της εποχής.

Ο τελευταίος χώρος του μουσείου αφορά τους ιστορικούς χρόνους.

Εκεί εκτίθενται αγγεία,

αντικείμενα καθημερινής χρήσης,

για τη γυναικεία ομορφιά

και αντικείμενα από την άσκηση της λατρείας προς τους θεούς,

νομίσματα

και γλυπτά.

(Κυβέλη,

λίθινη σφαίρα με ανάγλυφες μορφές Ηλίου και Σελήνης κ.ά.).

Στον περίβολο του Μουσείου υπάρχει συσσωρευμένο πλήθος επιγραφών και επιτυμβίων στηλών, αρχιτεκτονικά μέλη από μεγάλα ναϊκά οικοδομήματα και βάθρα από τη Χαιρώνεια, τη Λιβαδειά, την Ελάτεια, την Κορώνεια, τη Δαύλεια, τον Άγιο Βλάσιο και το Δίστομο.

Ακόμη στον αύλειο χώρο υπάρχει σημαντικό ταφικό μνημείο του 2ου αι μ.Χ. (υπέργειος τάφος-οίκος με λάρνακες και δάπεδο από ψηφιδωτό), το οποίο αποκαλύφθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, κατά τις ανασκαφές του νεκροταφείου στο οποίο ανήκει και ο περίφημος Λέων ενώ ερευνήθηκε εκ νέου το 1990.

Εντύπωση μου έκανε μια βάση ρωμαϊκών χρόνων με δύο αγγέλους που στεφανώνουν μια μορφή, μια παράσταση που παραπέμπει σε χριστιανική παράσταση (!!!!!).

Φεύγοντας από το μουσείο ρωτήσαμε τη φύλακα για κανένα εστιατόριο-ταβέρνα για φαγητό και εκείνη μας πρότεινε μια ταβέρνα έξω από τη Λιβαδειά στο δρόμο για Αθήνα. Την ακούσαμε και πήγαμε. Μια ταβέρνα-Μουσείο και με πολύ καλό φαγητό. 

Μετά το φαγητό μπήκαμε στο αυτοκίνητο και κινηθήκαμε νοτιοανατολικά για κάτι παραπάνω από 40χμ μέχρι τα Λεύκτρα. Σε αυτή την περιοχή στις 6 Ιουλίου 371 π.Χ., οι Θηβαίοι νίκησαν τους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα της Βοιωτίας και κατέλυσαν την ηγεμονία τους στον ελλαδικό χώρο. Στη μάχη αναδείχθηκε η στρατιωτική ιδιοφυΐα του Επαμεινώνδα, με την τακτική της «λοξής φάλαγγας» που εφάρμοσε...Ήταν η Μάχη των Λεύκτρων (Περισσότερα: https://www.sansimera.gr/articles/795).

Λίγο έξω από το χωριό έχουν αναστηλώσει τη βάση από το τρόπαιο που έστησαν οι νικητές Θηβαίοι.

Δίπλα περνάει το κανάλι που φέρνει το νερό από τον Μόρνο στην Αθήνα. Αφού βγάλαμε τις φωτογραφίες μας πήγαμε να δούμε το άλλο μνημείο του χωριού.

Ένα μαχητικό αεροπλάνο F-104 Starfighter και μια πλάκα σε ένα πλάτωμα στην άκρη του χωριού είναι το Μνημείο Βοιωτών Αεροπόρων Πα (F-104 Starfighter).

Σούρουπο πια ξεκινήσαμε για το σπίτι μας. Κάπου έξω από τη Θήβα βλέπω στον καθρέφτη πίσω μου τον ορίζοντα να έχει πάρει φωτιά από ένα θεσπέσιο ηλιοβασίλεμα, τελευταίες εικόνες και αποχαιρετισμός.

Μπαίνοντας στην Αθήνα συναντήσαμε πολύ κίνηση. Είναι χαρακτηριστικό πως έκανα 18΄ για 3,5χμ(!!!). Χαλάλι όμως για μια τόσο ωραία ημερήσια αρχαιολογική βόλτα, την τελευταία εκδρομή του 2022.

Μακάρι και στην νέα χρονιά να είμαστε καλά και να μπορέσουμε να κάνουμε τέτοιες ωραίες εκδρομές και ταξίδια. 

Η εκδρομή μας

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας