Σάββατο 6 Μαΐου 2023

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών! μέρος 2ο

(συνέχεια από Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών! μέρος 1ο )

19 Ιανουαρίου 2019

 

Αφού πήραμε την απαραίτητη ανάσα


συνεχίσαμε με την Αρχαϊκή περίοδο (αρ. 7), κατά την οποία οργανώνονται οι πόλεις–κράτη και δημιουργείται το Κοινό των Βοιωτών. Ο Ησίοδος συνθέτει τα φημισμένα ποιήματά του και εδραιώνεται ο ανταγωνισμός με τη γειτονική Αττική.

Το 520π.Χ. ιδρύεται το Κοινό των Βοιωτών, ομοσπονδία Βοιωτικών Πόλεων με κοινό νόμισμα, που όμως στους περσικούς πολέμους δεν καθίσταται εφικτή η κοινή στάση των μελών του. Το τέλος των περσικών πολέμων βρίσκει το μεγαλύτερο τμήμα της Βοιωτίας μεταξύ των ηττημένων (με εξαίρεση τις Πλαταιές και τις Θεσπιές). Η οπλιτική φάλαγγα άλλαξε την τακτική των πολεμικών συγκρούσεων, οι διάφορες κοινωνικές ανακατατάξεις οδηγούν στο να διατυπωθούν οι πρώτοι γραπτοί νόμοι. ενώ η ολοκλήρωση του μετασχηματισμού των παλαιών μικρών οικισμών σε πόλεις–κράτη, έχει σαν αποτέλεσμα την εγκαθίδρυση νέων πολιτικών καθεστώτων.

Σε αυτή την ενότητα βλέπουμε χαρακτηριστικό αρχαϊκό ειδώλιο καθιστής γυναίκας με εντυπωσιακά σωζόμενα χρώματα,

ειδώλια ιππέων από διάφορες Βοιωτικές πόλεις,

ενώ εντυπωσιακό έκθεμα αποτελεί η σειρά των Κούρων από τον ναό του Απόλλωνα Πτώου στο Ακραίφνιο.

Ακόμα βλέπουμε όστρακα αγγείων, που χρησιμοποιήθηκαν για οστρακισμούς,

προθήκες με αναθηματικά ειδώλια

και αγγεία,

όπως αυτό με την παράσταση χορού από Σάτυρους.

Η κλασική περίοδος (αρ. 8) χαρακτηρίζεται από τον συνεχή ανταγωνισμό Αθήνας–Σπάρτης

αλλά και Θήβας–Αθήνας. Η Θήβα εκατό σχεδόν χρόνια μετά την ταπείνωση των περσικών πολέμων αναδεικνύεται επικεφαλής όλης της Ελλάδας (θηβαϊκή ηγεμονία, 371-364 π.Χ.), αλλά σύντομα ακολουθεί η συντριβή της στη μάχη της Χαιρώνειας από τον Φίλιππο Β΄ και το 335 π.Χ. η πόλη ισοπεδώνεται από τον Αλέξανδρο Γ΄ (τον Μέγα) και ερημώνεται.

Παρ’ όλα αυτά, η κλασική περίοδος χαρακτηρίζεται από το υψηλό επίπεδο της τέχνης.

Η κεραμική, με τα τοπικά εργαστήρια αγγειοπλαστικής και κοροπλαστικής να ξεχωρίζουν για την παραγωγικότητά τους, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική αλλά και η φιλοσοφία, η λογοτεχνία και ο επιστημονικός λόγος ακμάζουν, ενώ η καλλιτεχνική επιρροή της Αθήνας είναι πανίσχυρη.

Τοπικής έμπνευσης είναι τα αγγεία καβιρικού τύπου

και οι ταφικές στήλες από σκούρο λίθο και εγχάρακτες παραστάσεις επώνυμων οπλιτών,

όπως του Σαυγένους,

του Ρύγχωνος και

του Μνάσωνος.

Ένας χάλκινος καθρέφτης από το Ακραίφνιο παρέχει μια εικόνα της δεξιοτεχνίας των βοιωτικών εργαστηρίων χαλκοτεχνίας στα μέσα περίπου του 5ου αιώνα π.Χ.

Σε μια προθήκη, αφιερωμένη στη μουσική και το χορό, βλέπουμε αγγεία με σκηνές χορού και ειδώλια ηθοποιών, χορευτών και μουσικών.

Η τελευταία θεματική ενότητα αφορά στα ταφικά έθιμα με χαρακτηριστικά κτερίσματα από ταφές της περιοχής.

Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να αντιπαραβάλλει τα κτερίσματα από την ταφή ενός αγοριού

και ενός κοριτσιού από τη Θήβα.

Σε μια προθήκη έχουν συγκεντρωθεί λήκυθοι λευκού βάθους.

Κατά τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου (αρ. 9), η Βοιωτία αποσύρεται σταδιακά από το προσκήνιο, συνεχίζοντας ωστόσο να αποτελεί θέατρο σημαντικών πολεμικών αντιπαραθέσεων.

Παρά τις ασταθείς πολιτικές συνθήκες, η οικονομική και πολιτιστική διεύρυνση που επιτεύχθηκε προκάλεσαν την άνθηση της επιστήμης και των τεχνών.      

Η πολυτέλεια ως κοινωνική αξία και η διεύρυνσή της στα μεσαία κοινωνικά στρώματα, επέβαλε την ανάπτυξη της μαζικής παραγωγής. Προϊόντα καθημερινής, λατρευτικής αλλά και ταφικής χρήσης παράγονται μαζικά και συχνά δίχως ιδιαίτερες καλλιτεχνικές αξιώσεις.        

Από τα εκθέματα ξεχωρίσαμε τον κουμπαρά με τις λιγοστές οικονομίες ενός παιδιού από παιδικό τάφο στη Θήβα,

την προθήκη με αντικείμενα που σχετίζονται με τη μουσική και το χορό,

το επιζωγραφισμένο ψηφιδωτό δάπεδο από τη Θήβα με παράσταση αυλητή, νικητή μουσικών αγώνων

και τη μακέτα του τάφου μακεδονικού τύπου της Τανάγρας.

Ξεχωριστή θέση στην περίοδο αυτή έχει η βοιωτική κοροπλαστική, η οποία γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη με τις «Ταναγραίες».

Κατά τη διάρκεια των Ρωμαϊκών χρόνων (αρ. 10), η Βοιωτία μπαίνει στο περιθώριο (όπως και άλλες περιοχές της Ελλάδας) και παρακμάζει.

Aκολουθεί η ακμή της στους Πρωτοβυζαντινούς (αρ. 11) και Βυζαντινούς χρόνους (αρ. 12), όταν η Θήβα ορίζεται πρωτεύουσα του "Θέματος της Ελλάδος".

Από αυτές τις περιόδους ξεχωρίζουν τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης από την Αντίκυρα,

γλυπτά από εκκλησιαστικά κτήρια,

αντικείμενα που συνδέονται με τη νέα χριστιανική θρησκεία

και τοιχογραφίες του 12ου αι

από τη Θήβα.

Στην αίθουσα δεσπόζει το εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο με τις προσωποποιήσεις τεσσάρων μηνών

και σκηνή κυνηγιού (α΄ τέταρτο 6ου αι.), το οποίο υπογράφουν ο Δημήτριος και ο Επιφάνης, επικεφαλείς ενός οργανωμένου και ακμαίου εργαστηρίου ψηφοθετών της περιόδου.

Ακολουθεί η κυριαρχία Δυτικών ηγεμόνων (Φραγκοκρατία αρ. 13) στην περιοχή,

ως τμήμα του Δουκάτου των Αθηνών με έδρα τη Θήβα και το ταξίδι στο παρελθόν ολοκληρώνεται με αναφορά στην περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας (αρ. 14).

Από την τελευταία ξεχωρίζουμε τις οθωμανικές επιτύμβιες στήλες και μια εβραϊκή από τη Θήβα,

τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής, από τα οποία ξεχωρίζουν οι πίπες καπνού και οι μικρές κούπες για καφέ

και αντικείμενα που συνδέονται με την ορθόδοξη λατρεία.

Στον εξώστη (αρ.15) παρουσιάζεται η πνευματική ακτινοβολία της Βοιωτίας από την αρχαιότητα έως και τη σύγχρονη εποχή και μέσω αυτού οδηγούμαστε

στον στεγασμένο αρχαιολογικό χώρο στα θεμέλια του μουσείου (αρ. 16).

Εκεί διατηρείται τμήμα οικίας της 3ης χιλιετίας,

τάφοι του 17ου αι. π.Χ. και η θεμελίωση του μυκηναϊκού τείχους της Καδμείας (13ος αι. π.Χ.).

Τμήμα των μνημείων είναι ορατό και από την έκθεση, στην αίθουσα της αρχαϊκής περιόδου.

Η επίσκεψη συμπληρώνεται με περιήγηση στον αύλειο χώρο όπου εκτίθενται λίθινα μνημεία (αρ. 17),

όπως οι επιτύμβιοι λέοντες

και οι επιτύμβιοι βωμοί

και ολοκληρώνεται με την επίσκεψη στον μεσαιωνικό πύργο (αρ. 18), όπου βλέπουμε μια έκθεση με στοιχεία για τον πύργο αλλά και για τους άλλους μεσαιωνικούς πύργους που βρίσκονται διάσπαρτοι στη Βοιωτία και αποτελούν χαρακτηριστικά τοπόσημα.

Από την αυλή του μουσείου έχουμε όμορφες εικόνες από τις στέγες τις πόλης. Με αυτές τις εικόνες αφήσαμε αυτό το υπέροχο μουσείο.

Ένα μουσείο που ονομάζεται «Αρχαιολογικό», ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα «Διαχρονικό» μουσείο, μιας και φτάνει μέχρι και τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Είναι ένα τεράστιο μουσείο, που σίγουρα θέλει και άλλη μια φορά για να μπορέσει κάποιος να «χωνέψει» τον πλούτο των εικόνων και των πληροφοριών αυτής της επίσκεψης. Το σίγουρο είναι πως το μουσείο αυτό μας πρόσφερε μια εμπειρία, που θα μας μείνει αξέχαστη. Γι αυτό και συνιστούμε ανεπιφύλακτα την επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας. Άλλωστε για τους κατοίκους της Αθήνας η Θήβα απέχει το πολύ μια ώρα.

Φεύγοντας φτάσαμε μέχρι την Αλίαρτο, όπου είχαμε κάποιες πληροφορίες για καλό φαγητό, που όμως δεν είχαν αποτέλεσμα μιας και ήταν κλειστά.

Τελικά δύο σάντουιτς δίπλα σε ένα ιδιαίτερο γλυπτό στην Αλίαρτο ήταν η λύση. Δεν πειράζει. Μια άλλη φορά!


Σημ.: Όλες οι πληροφορίες που αναφέρονται παραπάνω προέρχονται από δύο ιστοσελίδες:

1. Τη σχετική σελίδα του Μουσείου από την επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και

2. την επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου της Θήβας.


θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας








2 σχόλια:

  1. Ξενάγηση μεστή, ουσιαστική, λιτή, διαχρονική. Συγχαρητήρια από εμέ διδάκτορα Αρχαιολογίας. Βλ. neranion.blogspot.com Σε Συνέδρια τής Εταιρείας Βοιωτικών Μελετών έχω λάβει μέρος στο Γ', Δ', και Ε' Συνέδριον, στη Θήβα και στη Λειβαδιά. Έχω τον πρώτον πρώτον ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΝ ΟΔΗΓΟΝ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΗΒΩΝ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το σχόλιο αυτό από έναν άνθρωπο, που ΞΕΡΕΙ το θέμα με τιμά ιδιαίτερα. Ευχαριστώ πολύ!

      Διαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...