«Μικρή Ιερουσαλήμ», πρώτες εικόνες!

Στα μέρη του ξινόμαυρου,

οδικό ταξίδι στη Κεντροδυτική Μακεδονία, μέρος 1ο

 15 Μαΐου 2019

 

 -Ωραία ήταν τότε στα Καλάβρυτα!

-Πολύ ωραία! Και η επίσκεψη στο οινοποιείο εξαιρετική

-Ε, να το ξανακάνουμε τότε

-Που όμως;

-Τι λέτε για Μακεδονία, στην περιοχή της Νάουσας, που βγάζει πολλά και καλά κρασιά;

-Ωραία ιδέα!

Αυτά κουβεντιάζαμε με την Anita και τον Werner, τους Ελβετούς φίλους μας στην Κάρυστο, αναπολώντας το όμορφο ταξίδι μας στην κεντρική Πελοπόννησο το 2014. Και ναι μεν αναπολούσαμε και σχεδιάζαμε, αλλά ήρθαν έτσι τα πράγματα που πέρασαν πέντε ολόκληρα χρόνια μέχρι να το κάνουμε και αφού είχε προηγηθεί ένα χρόνο πριν το υπέροχο ταξίδι στα δυτικά των Βαλκανίων, χωρίς όμως επισκέψεις για κρασιά.

Οι φίλοι μας εκείνη τη χρονιά είχαν έρθει στην Κάρυστο στις αρχές Απρίλη και θα έφευγαν για το σπίτι τους γύρω στις 20 Μαΐου, παίρνοντας το καράβι για Ιταλία από την Ηγουμενίτσα. Έτσι αποφασίσαμε να πάμε εκεί πάνω στη Μακεδονία 5 μέρες πριν για να περάσουμε ένα 4ήμερο γυρνώντας και γνωρίζοντας της περιοχή. Μετά από ψάξιμο, βρήκαμε προσβάσιμο κατάλυμα λίγο έξω από τη Βέροια, στο δρόμο για Σέλι. Είχε και εστιατόριο με υπέροχη, όπως αποδείχτηκε κουζίνα και μοναδικό χύμα ξινόμαυρο. Να με συγχωρήσουν τα διάσημα και πανάκριβα οινοποιεία, που επισκεφτήκαμε, αλλά το ξινόμαυρο του εστιατορίου αυτού δεν υπάρχει.

Ξεκινήσαμε, εμείς από Αθήνα, οι φίλοι μας από Κάρυστο. Το ραντεβού μας ήταν για το απομεσήμερο στη Βέροια. Έξω από το Βόλο κάναμε μια στάση σε ένα ΣΕΑ για να ξεπιαστούμε και να τσιμπήσουμε κάτι πρόχειρο μιας και είχε μεσημεριάσει. Νωρίς το απόγευμα παρκάραμε κάπου κοντά στην πλατεία Ελιάς, την κεντρική πλατεία της Βέροιας με το πολύ πράσινο και την καταπληκτική θέα προς τον κάμπο.

Λίγο αργότερα ήρθαν και οι φίλοι μας και αφού κάναμε μια βόλτα στην πλατεία-πάρκο

με τη μεγάλη εκκλησία των Αγίων Αναργύρων,

διάφορα μνημεία,

όπως αυτό της Εθνικής Αντίστασης,

όμορφα νεοκλασικά κτίρια ένα γύρω,

όπως το υπέροχο στη γωνία Ανοίξεως και Δαβάκη, με το πωλητήριο,

και κυρίως το πολύ πράσινο

και την υπέροχη θέα, κάτσαμε για ένα καφέ. Αφού ξαποστάσαμε λίγο, σηκωθήκαμε για μια πρώτη γνωριμία της πόλης.

Η πρωτεύουσα της Ημαθίας είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια και είναι χτισμένη στις απολήξεις του όρους Βέρμιο. Η ανάπτυξή της στα Βυζαντινά χρόνια τη στόλισε με πολλές εκκλησίες, πολλές από τις οποίες υπάρχουν ακόμα. Μαζί με τις μεταβυζαντινές αποτελούν ένα σύνολο, που χάρισε στην πόλη το προσωνύμιο «Μικρή Ιερουσαλήμ». Από εκεί πέρασε και ο Απόστολος Παύλος, με τη θέση από όπου μίλησε να υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι το «Βήμα του Αποστόλου Παύλου». Στην πόλη ζούσαν Χριστιανοί, Τούρκοι και Εβραίοι, σε χωριστές περιμαντρωμένες συνοικίες, τους μαχαλάδες. Τα κύρια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των προηγούμενων αιώνων των μαχαλάδων αυτών

είναι τα σαχνισιά (οι προεξέχοντες πάνω όροφοι), οι ψηλοί μαντρότοιχοι

και οι δίφυλλες, ξύλινες εξώπορτες.

Η συνοικία των Χριστιανών ήταν η «Κυριώτισσα». Και σε αυτή τη γειτονιά τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά είναι τα παραπάνω. Μάλιστα τα πλακόστρωτα σοκάκια είναι τόσο στενά που έχεις την εντύπωση πως οι στέγες των αντικρινών σπιτιών ακουμπάν η μια την άλλη.

Για εκεί ξεκινήσαμε εκείνη τη μέρα. Στο δρόμο μας συναντήσαμε πολλές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, στις οποίες δεν μπήκαμε, κυρίως γιατί ήταν κλειστές. Μπήκαμε μόνο σε μία. Να πούμε πως όπως είναι φυσικό οι εκκλησίες αυτές υπέστησαν πολλές αλλαγές στα χρόνια της ζωής τους, που σε πολλές είναι ελάχιστα τα στοιχεία της αρχικής κατασκευής τους.

Πήραμε τη λεωφόρο Ανοίξεως προς τα δυτικά,

έχοντας από πάνω μας ενδιαφέροντα παλιά κτίρια,

αφήσαμε στα δεξιά μας το ναό της Παναγίας της Παλαιοφορίτησας, του 15^ου αι

και στο ύψος του Βυζαντινού Μουσείου, που το αφήσαμε στα αριστερά μας,

στρίψαμε και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε μέσα από τα στενοσόκακα.

Πρώτη μας στάση ο ναός του Αγίου Σάββα, που είναι πιο γνωστός σαν η Παναγία η Κυριώτισσα, του 14^ου αι.

και εκεί μπήκαμε. Κι εδώ οι αλλαγές δεν έχουν αφήσει και πολλά από το αρχικό κτίσμα,

με εξαίρεση κάποια σπαράγματα τοιχογραφιών, κυρίως στην κόγχη του Ιερού.

Βγήκαμε από την Κυριώτισσα και χωθήκαμε (ακόμα πιο βαθιά) και χαθήκαμε στα στενοσόκακα χαζεύοντας παλαιά εκκλησάκια και όμορφα αρχοντικά,

αρκετά από τα οποία είναι αναπαλαιωμένα και όμορφα συντηρημένα,

φυσικά με νέες χρήσεις, όπως καφέ, εστιατόρια, μουσικές σκηνές κλπ.

Περάσαμε από τον ναό της Υπαπαντής του Χριστού, του 15^ου αι.

και το Αρχοντικό Σαράφογλου, του 18^ου-19^ου αι, το σημαντικότερο από τα σωζόμενα αρχοντικά της πόλης (σήμερα μουσείο).

Σε λίγο βγήκαμε σε μια μικρή πλατεία με μια ακόμα ενδιαφέρουσα βρύση (μια εκδοχή του ονόματος «Βέροια» είναι ότι προέρχεται από το ρήμα ρέω, λόγω των τρεχούμενων νερών της πόλης) και στη συνέχεια φτάσαμε εκεί που στέκουν μαζί δύο εκκλησίες.

Η μικρή Παναγία Φανερωμένη, του 16^ου αι

και δίπλα της ο Μητροπολιτικός ναός των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, μια εκκλησία πιθανά του 15^ου και του 17^ου αι.

Είχαμε βγει πια στον κεντρικό δρόμο Μητροπόλεως, που πήραμε προς τα βορειοανατολικά.

Στο δρόμο μας τώρα το κτίριο του Δημαρχείου της πόλης, που κάποτε στέγαζε σχολείο.

Σε ένα τοίχο της πλατείας, που είναι μπροστά από το Δημαρχείο είναι ένα εντυπωσιακό γκράφιτι, του 2018, με τίτλο «ήμαστε θλιβεροί κληρονόμοι;», που φέρει την υπογραφή Alexis Art Studio. Διαβάζουμε στην παραπάνω σελίδα για το έργο: «Έργο εμπνευσμένο από την αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα. Η διαχρονική αξία της αλληγορίας αγγίζει και τις μέρες μας, τις ψυχές μας, τα βήματά μας. Αν νιώθετε ότι δεν περπατάτε πάνω σ'αυτή την γη σωστά, αναζητήστε την, διαβάστε την, συζητήστε την. Και η ερώτηση, ένα αναγκαίο βήμα για να πάμε επιτέλους παρακάτω.

Πλατεία δημαρχείου Βεροίας, 2018».

Συνεχίζοντας, ανάμεσα στις πολυκατοικίες στέκει ένας από τους πιο όμορφους και πιο παλιούς ναούς της πόλης. Η Ανάσταση του Χριστού, του 13^ου αι.

Στην επόμενη γωνία στρίψαμε δεξιά στην οδό Ελιάς και σε λίγο φτάσαμε στην ομώνυμη πλατεία.

Πήραμε τα αυτοκίνητα και μετά από μια σχετική ταλαιπωρία, μιας και το GPS μας έστελνε συνέχεια στην Εγνατία, φτάσαμε στο ξενοδοχείο. Ανεβάσαμε τα πράγματα, φρεσκαριστήκαμε και κατεβήκαμε στο εστιατόριο, όπου με υπέροχο φαγητό, ακόμα καλύτερο ξινόμαυρο, και μπόλικη κουβεντούλα, κλείσαμε την πρώτη μέρα του ταξιδιού μας. Μια μέρα γεμάτη, ενός σπουδαίου ταξιδιού, που μόλις άρχισε. Καλή συνέχεια!

 

(το ταξίδι συνεχίζεται Στους δρόμους του κρασιού!)

 

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας