Λαμία ή Ζητούνι;

 Ένα διήμερο στη Φθιώτιδα, μέρος Α΄

23 Μαΐου 2021

 

Ήταν παραμονές Χριστουγέννων του 1972, όταν μαθητής του (εξατάξιου) γυμνασίου, βρέθηκα για πρώτη και τελευταία φορά στη Λαμία. Αυτό που μου είχε μείνει από εκείνη τη μακρινή επίσκεψη ήταν οι πλατείες με τα πλατάνια, κι ας ήταν γυμνά λόγω εποχής.

Έκτοτε, ούτε ξέρω πόσες φορές έχω περάσει έξω από την πόλη. Μόνο μια φορά, πηγαίνοντας για Λίμνη Πλαστήρα, πήραμε κατά λάθος ένα δρόμο που μας έφερε έξω από το νοσοκομείο.

Όλοι μου λέγανε πως δεν αξίζει σαν πόλη. Τσιμέντο, στενοί δρόμοι και έντονη κυκλοφορία. Μόνο ο αδερφός μου κάποια φορά μου είπε καλά λόγια για το κάστρο της πόλης.

Σε κάποιο έντυπο είδα για το κάστρο και το αρχαιολογικό μουσείο που βρίσκεται εκεί μέσα, μου κίνησε το ενδιαφέρον και το έβαλα στο πρόγραμμα.

Ο νομός Φθιώτιδας, πρωτεύουσα του οποίου είναι η Λαμία, έχει πολλά και ενδιαφέροντα να δει κανείς και σε κάποια από αυτά έχουμε πάει. Ένα όμως από τα πιο ενδιαφέροντα είναι η Υπάτη και κατά δεύτερο λόγο η Μονή Αγάθωνα εκεί κοντά. Εκεί δεν είχαμε πάει.

Το είχα ψάξει και το είχα προγραμματίσει για τα τέλη του Φθινοπώρου του 2020. Ήρθε όμως ο περιορισμός των μετακινήσεων (τον κορονοϊό μου μέσα!) και όλα ήρθαν τούμπα. Πέρασαν 6 μήνες και εμείς μαντρωμένοι κοντέψαμε να λαλήσουμε. Έτσι αφού κάναμε τα εμβόλια μας και περιμέναμε λίγες μέρες για τυχόν παρενέργειες, ξεκινήσαμε για ένα διήμερο στην περιοχή.

Η πόλη της Λαμίας κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Είναι πάνω σε κομβικό σημείο, που ελέγχει αφ’ ενός την κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού και αφ’ ετέρου το πέρασμα από τη Θεσσαλία προς τη Νότια Ελλάδα. Από τον 8^ο ως τον 19^ο αι ήταν γνωστή με το όνομα Ζητούνι. (περισσότερες πληροφορίες εδώ).

 

Κυριακή πρωί φύγαμε με προορισμό το κάστρο της Λαμίας για να προλάβουμε ανοικτό το μουσείο. Γύρω στις 12.30 φτάσαμε.

Το Κάστρο της Λαμίας αποτελεί αρχαιολογικό χώρο.

Σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση,

λόγω της συνεχούς χρήσης και των αλλεπάλληλων επισκευών του.

Περίπου στο κέντρο του, στα χρόνια του Όθωνα κατασκευάστηκε διώροφος, ορθογώνιος στρατώνας, που ήταν σε χρήση μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα στεγάζει το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης.

Το μουσείο αναπτύσσεται στον 1^ο όροφο, σε 2 αίθουσες (και μία για περιοδικές εκθέσεις),

με λίγα γλυπτά στην είσοδο, στο ισόγειο,

στο κεφαλόσκαλο του ορόφου

και κάποια στον εξωτερικό χώρο του κτιρίου.

Ανεβήκαμε στον όροφο και αρχίσαμε την επίσκεψή μας.

Οι προθήκες είναι τοποθετημένες με χρονολογική σειρά των εκθεμάτων, αρχίζοντας από την εποχή του Λίθου.

Ακολουθούν οι προθήκες με εκθέματα της πρώιμης εποχής του Χαλκού (πρωτοελλαδικής),

της μέσης εποχής του Χαλκού (μεσοελλαδικής) και ακολουθούν τα εκθέματα της Μυκηναϊκής εποχής.

Σε δύο προθήκες σε δύο σχηματοποιημένα ομοιώματα άντρα

και γυναίκας έχουν τοποθετηθεί αντικείμενα, που αφορούν το κάθε φύλο,

όπως όπλα, κράνος, εργαλεία,

κοσμήματα, εξαρτήματα ενδυμασίας κλπ. Σε μικρότερες προθήκες εκτίθενται ευρήματα από ταφές, γυναικών και αντρών.

Σε μία προθήκη εκτίθενται

σπουδαία εκθέματα μικροτεχνίας αυτής της εποχής. Σημαντικό έκθεμα είναι το όστρακο κρατήρα με το πολεμικό πλοίο (1^η φωτογραφία).

Ακολουθούν προθήκες με κεραμικά αυτής της περιόδου.

Πολύ ενδιαφέρον έχει ο διαχωρισμός σε χειροποίητη

και τροχήλατη κεραμική.

Υπάρχουν προθήκες με κεραμική,

μεταλλοτεχνία

και εξαρτήματα ένδυσης από τη Γεωμετρική εποχή.

Ακολουθούν τα αρχιτεκτονικά μέλη

και τα ευρήματα από το ιερό της Αρτέμιδος Ελαφηβόλου στο Καλαπόδι

και εκθέματα από διάφορα ιερά του νομού.

Στην επόμενη αίθουσα βλέπουμε εκθέματα από την κλασσική και ελληνιστική εποχή.

Γυάλινα,

έργα μεταλλοτεχνίας

και κοροπλαστικής,

πήλινες προτομές

και κεραμική, απλή

και γραπτή.

Στη 2^η βλέπουμε πολύ εντυπωσιακά εκθέματα.

Μια προθήκη είναι αφιερωμένη στο παιδί,

ενώ υπάρχουν αναπαραστάσεις διαφόρων τύπων τάφων με πρωτότυπα υλικά.

Ένας ερυθρόμορφος κρατήρας του 5^ου αι π.Χ. εκτίθεται χωριστά.

Μια προθήκη με αντικείμενα καθημερινής χρήσης,

ένα μωσαϊκό με τις Τρεις Χάριτες του 3^ου μ.Χ. αι από την Υπάτη

και αναπαράσταση τράπεζας με σκεύη φαγητού.

Ακολουθεί μια προθήκη με χρυσά κοσμήματα,

όπου ξεχωρίζουν το στεφάνι

και τα διαδήματα, όλα από τον Αχινό.

Μερικά εκθέματα που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική

και μια προθήκη με Ρωμαϊκή κεραμική.

Η έκθεση τελειώνει με μια προθήκη, που έχει να κάνει με την οικονομία. Σταθμά, νομίσματα κλπ.

Στην 3^η αίθουσα, αυτή των περιοδικών εκθέσεων είχε μια έκθεση με τίτλο «καθ’ οδόν…», Αρχαιότητες και Δημόσια Έργα στη Φθιώτιδα, 2004-2014.

Ευρήματα που προέκυψαν στη διάρκεια των έργων εκείνης της δεκαετίας, όπως η Εθνική οδός.

Βγήκαμε από το μουσείο και κάναμε μια βόλτα στο κάστρο.

Η θέα προς την πόλη

αλλά και τα γύρω είναι πανοραμική και απρόσκοπτη.

Πήραμε το αυτοκίνητο και κατεβήκαμε στο κέντρο της πόλης. Ευτυχώς ήταν Κυριακή μεσημέρι, με αρκετή ζέστη και δεν είχε πολύ κίνηση.

Παρκάραμε στην πλατεία Λαού,

όπου βρίσκεται το άγαλμα του μεγάλου τέκνου της πόλης, αλλά και όλης της χώρας, του Άρη Βελουχιώτη. Η απόφαση για τη δημιουργία του πάρθηκε από τον δήμο το 1985, δημιουργήθηκε από τον γλύπτη Κώστα Καζάκο και τα αποκαλυπτήρια του έγιναν το 1991.

Κάναμε μια βόλτα στην πλατεία (Λαμία, ΚΑΦΑΟ-καμβάδες τέχνης στην πλατεία Λαού!) και κάπου εκεί κάτσαμε να τσιμπήσουμε κάτι.

Περασμένο μεσημέρι μπήκαμε στο αυτοκίνητο και παίρνοντας το δρόμο προς τα δυτικά, περάσαμε από τα χωριά Κομποτάδες και Μεξιάτες και φτάσαμε στα Λουτρά Υπάτης, όπου είχαμε κλείσει δωμάτιο.

Τα Λουτρά Υπάτης είναι ένας οικισμός που δημιουργήθηκε στα τέλη του 19^ου αι, στη θέση που ήταν ιαματικά λουτρά, γνωστά από τον 4^ο π.Χ. αι. Σήμερα είναι ένα μεγάλο χωριό ξενοδοχείων, μιας και η πλειοψηφία των κτιρίων είναι τέτοια.

Η Σοφία ξάπλωσε για να ξεκουραστεί λίγο. Περασμένες 6 το απόγευμα ξεκινήσαμε για την Υπάτη.

 

 

 (Το ταξίδι συνεχίζεται Στις πλαγιές της Οίτης!)

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας