Στη Λισαβόνα! μέρος Α΄

 Στη γη των μεγάλων θαλασσοπόρων!

Ταξίδι στην Πορτογαλία 2018. Μέρος 9^ο.

(Συνέχεια από Στο δρόμο για τη Λισαβόνα!)

 

30 Απριλίου 2018

Ήταν 1 Νοεμβρίου του 1755 όταν απανωτές, ισχυρές σεισμικές δονήσεις, παλιρροϊκά κύματα από τον ωκεανό και μια φωτιά ισοπεδώνουν την πόλη της Λισαβόνας, αφήνοντας πίσω τους συντρίμμια και περίπου 15.000 νεκρούς.

Ο πρωθυπουργός του Βασιλιά Ιωσήφ Α΄, Μαρκήσιος ντε Πομπάλ (1699-1782), μέχρι το τέλος του μήνα έχει εκπονήσει το σχέδιο ανοικοδόμησης της πρωτεύουσας. Η ανοικοδόμηση κράτησε πάρα πολλά χρόνια και το αποτέλεσμά της το βλέπουμε σήμερα στο κέντρο της πόλης, την Μπαΐξα (Baixa). Σκοπός του ήταν να ενώσει την πλατεία Εμπορίου (Praça do Comércio), δίπλα στον Τάγο, με την κεντρική πλατεία Ρόσιου (Praça Dom Pedro IV ή Rossio) μέσω της Αψίδας του θριάμβου (Arco da Rua Augusta). Η περιοχή έχει εξαιρετικό ρυμοτομικό σχέδιο και κτίρια των 18^ου και 19^ου αι.

 

Για εκεί ξεκινήσαμε και εμείς το επόμενο πρωί.

Πήραμε το μετρό και κατεβήκαμε στην πλατεία Figueira (Praça da Figueira), που βρίσκεται δίπλα στην Ρόσιου.

Στην πλατεία δεσπόζει το μπρούτζινο άγαλμα του βασιλιά João I, έργο του Leopoldo de Almeida του 1971,

ενώ προς τα ανατολικά το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου είναι μια πολύ εντυπωσιακή εικόνα.

Μέσα στην πλατεία και κάτω από τέντες είναι μια μεγάλη, υπαίθρια αγορά

με τρόφιμα,

αλλά και αναμνηστικά για τουρίστες.

Πολλοί πάγκοι ψήνουν και σερβίρουν, κυρίως κρεατικά

και άλλοι σερβίρουν κάποια ποτά και αναψυκτικά.

Κάπου εκεί στην πλατεία κάτσαμε για τον πρώτο καφέ της ημέρας, συνοδεία βεβαίως pasteis de nata.

Μετά τον καφέ περάσαμε το δρόμο στο κάτω μέρος της πλατείας και πήραμε τους πεζόδρομους προς το ποτάμι. Αν και δεν είναι τουριστική εποχή, είχε πολύ κόσμο.

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=-l0_q151yhw)

Αρκετοί καλλιτέχνες του δρόμου, κυρίως «ζωντανά αγάλματα», παρουσιάζουν τις δεξιότητές τους με αντάλλαγμα το μικρό μας φιλοδώρημα.

Βγήκαμε στην Rua Augusta, τον κεντρικό πεζόδρομο. Στο βάθος δεσπόζει η αψίδα,

ενώ κάπου στα δεξιά μας είδαμε το ασανσέρ Elevador de Santa Justa, που φτιάχτηκε γύρω στα 1900 από τον Raoul Mesnier du Ponsard και ενώνει την περιοχή της Baixa με την πλατεία Carmo, στο Bairo Alto. Πολλοί ήταν εκείνοι που περίμεναν για να ανέβουν, αλλά εμείς είχαμε ανέβει το 1995 και έτσι δεν υπήρχε λόγος να κάτσουμε στην ουρά.

Σε λίγο φτάσαμε στην αψίδα. Η Arco da Rua Augusta τελείωσε γύρω στα 1875, έχει στην κορυφή το άγαλμα της δόξας, φτιαγμένο από τον Célestin Anatole Calmels

και από τη μεριά της πόλης έχει ρολόϊ. Είναι η εντυπωσιακή είσοδος στην πόλη από το λιμάνι.

Δεξιά και αριστερά της πύλης σχηματίζεται ένα Πι από κτίρια

με υπέροχες στοές κατά μήκος τους, που περιβάλουν

την τεράστια και εντυπωσιακή πλατεία του εμπορίου (Praça do Comércio).

Στο κέντρο της πλατεία δεσπόζει το επιβλητικό μνημείο του βασιλιά Dom José I.

Πολύ εντυπωσιακή είναι και η βάση του μνημείου με εξαιρετικά γλυπτά.

Στη νότια, ανοικτή πλευρά μερικά σκαλιά καταλήγουν στην αποβάθρα

με τις δύο κολώνες (Cais das Colunas) στο ποτάμι.

Απέναντι στον ορίζοντα δεσπόζει η Γέφυρα της 25ης Απριλίου (Ponte 25 de Abril) με το Άγαλμα του Χριστού (Santuário de Cristo Rei) στα αριστερά της.

Πολύς ο κόσμος και στην πλατεία του εμπορίου.

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=wZ8JDDxNgDM)

Κάποιες κοπέλες, μεταμφιεσμένες έκαναν το χορευτικό τους σόου, ενώ αρκετοί νεαροί κάθονταν στα σκαλιά του μνημείου.

Βγάλαμε τις φωτογραφίες μας και συνεχίσαμε τη βόλτα μας.

Στη βόρεια πλευρά της πλατείας κάναμε αριστερά προς τα δυτικά.

Διασταυρωθήκαμε με το εμβληματικό Τραμ 28, και βρεθήκαμε στην πλατεία του Δημαρχείου (Praça do Município).

Στο κέντρο της είναι μια ελικοειδής στήλη (Pelourinho de Lisboa),

ενώ στην ανατολική της πλευρά είναι το δημαρχείο (Paços do Concelho de Lisboa) της πόλης.

Δίπλα στο Δημαρχείο, προς τα βόρεια είναι το Μουσείο του χρήματος (Museu do Dinheiro), που στεγάζεται σε μια πρώην εκκλησία.

Συνεχίσαμε προς τα δυτικά περάσαμε από την Εκκλησία του Αγίου Σώματος (Igreja do Corpo Santo),

από την πλατεία του Δούκα της Terceira (Praça Duque da Terceira) με το άγαλμα του Δούκα και μέσα από τα στενάκια φτάσαμε στην R. Nova do Carvalho, τον ροζ δρόμο της πόλης. Η περιοχή αυτή γενικά ήταν η κακόφημη περιοχή της πόλης, όντας στην περιοχή του λιμανιού. Ήταν τα «κόκκινα φώτα» της πόλης, με μπαρ, πορνεία και γενικά παράνομες δραστηριότητες και ζωή. Σήμερα κάποια από αυτά τα κακόφημα στέκια φαίνεται πως υπάρχουν ακόμα, αν και η περιοχή έχει γίνει στέκι καλλιτεχνών και γενικά μια μποέμικη γειτονιά.

Η R. Nova do Carvalho είναι ένα δρομάκι που έχουν βάψει το οδόστρωμά του ροζ, εξ ου και το προσωνύμιο. Μια μικρή γέφυρα και αυτή ζωγραφισμένη, επιτρέπει να περάσει από πάνω της ένας πιο κεντρικός δρόμος.

Μέσα από τα στενά ξαναγυρίσαμε στην Rua Augusta και στρίψαμε αριστερά. Είχε μεσημεριάσει και αρχίσαμε να πεινάμε για τα καλά. Έτσι αποφασίσαμε να πάμε να πάρουμε μέρος στο πάρτυ χοληστερίνης στην αγορά της πλατείας Figueira.

Φάγαμε καλά και μετά από λίγο φύγαμε και πήγαμε στο Rossio, την πιο κεντρική πλατεία της πόλης. Η καρδιά της χτυπάει σε αυτό το μέρος. 

Στη βόρεια πλευρά της είναι το νέοκλασσικό Εθνικό Θέατρο

Ντόνα Μαρία Β΄(Teatro Nacional D. Maria II),

ενώ στο κέντρο της είναι μια στήλη με το Άγαλμα του Βασιλιά Πέτρου Δ' (Coluna de D. Pedro IV) στην κορυφή της.

Δύο περίτεχνα σιντριβάνια βρίσκονται εκατέρωθεν του αγάλματος. 

Λίγο πιο πάνω από την πλατεία, αριστερά και από την άλλη μεριά του δρόμου είναι ίσως το ομορφότερο κτίριο της Λισαβόνας. Ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός του Rossio (Estação Ferroviária do Rossio) σε Neo-Manueline αρχιτεκτονικό στυλ, έργο του Χοσέ Λουίς Μοντέιρο (1891). Τον είχα προσέξει και μου έκανε ιδιαίτερα όμορφη εντύπωση και την πρώτη φορά που είχα έρθει, 23 χρόνια πριν.

Ένα γλυπτό στα αριστερά της εισόδου αποτίνει φόρο τιμής στα ιδιαίτερα αστικά τραγούδια της χώρας, τα fados.

Μπήκαμε στο σταθμό και ανεβήκαμε στον όροφο,

όπου υπάρχει μια ταράτσα με υπέροχη θέα προς διάφορες μεριές της πόλης.

Κατεβήκαμε και συνεχίσαμε προς τα βόρεια.

Μπροστά από το ξενοδοχείο Avenida Palace υπάρχει το μνημείο για τους τεχνίτες του λιθόστρωτου (Estatua de Homenagem ao Calceteiro). Εδώ να κάνω μια παρένθεση.

Όπου κι αν πήγαμε σε αυτή την υπέροχη χώρα, είτε ήταν πόλη, είτε κάποιο χωριό, δεν υπάρχει πλατεία, πεζοδρόμιο ή πεζόδρομος που να μην είναι στρωμένα με άσπρους και μαύρους κυβόλιθους-πλακάκια, που σχηματίζουν απλά γεωμετρικά σχέδια, πιο σύνθετες διακοσμητικές συνθέσεις ή ολόκληρες σχηματοποιημένες παραστάσεις. Εδώ στη Λισαβόνα είδαμε, εκτός των άλλων, κυματισμούς, που αν τους κοίταζες λίγο επίμονα σε έπιανε ζαλάδα και διάφορα σχηματοποιημένα πλοία (καραβέλες κλπ), Η πόλη της Λισαβόνας, θέλοντας να τιμήσει τους τεχνίτες που έφτιαξαν και φτιάχνουν (υπάρχει σχολή όπου εκπαιδεύονται) τα λιθόστρωτα, κατασκεύασε αυτό το συγκινητικό μνημείο (έργο του Sérgio Stichini, 2006-2017).

Λίγο βορειότερα φτάνουμε στην Calçada da Glória, ένα πολύ ανηφορικό δρόμο στον οποίο κινείται ο Ανελκυστήρας της Γκλόρια (Elevador da Glória), ένα είδος καλωδιακού οχήματος, που μοιάζει πολύ με τραμ.

 
(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=s-7zWEGF73g)

Ανεβάζει τον κόσμο στην πάνω συνοικία του Bairro Alto

 

(και στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=KCd3hMK-H2I)

και τον κατεβάζει στο κέντρο.

Από την άλλη μεριά του δρόμου είναι η πλατεία Αποκαταστατών (Praça dos Restauradores) με το μνημείο των Αποκαταστατών (Monumento aos Restauradores). Το μνημείο αυτό κατασκευάστηκε από τον António Tomás da Fonseca το 1886 για να τιμηθεί η νίκη των Πορτογάλων στον πόλεμο της Παλινόρθωσης μεταξύ Πορτογάλων και Ισπανών (1640-1668).

Στην πλατεία αυτή τελειώνει (ή αρχίζει) η εντυπωσιακότερη λεωφόρος της πόλης, η Λεωφόρος Ανεξαρτησίας (Avenida da Liberdade), που αρχίζει (ή τελειώνει)

από την κυκλική Praça Marquês de Pombal, στην οποία είναι το άγαλμα του Μαρκήσιου Πομπάλ (Estátua do Marquês de Pombal).

Το απόγευμα είχε προχωρήσει και είμαστε αρκετά κουρασμένοι. Πήραμε ένα ταξί για να πάμε στο διαμέρισμά μας.

Η τελευταία εικόνα, που μου έκανε εντύπωση, μέσα από το ταξί, ήταν μια στάση λεωφορείου με μεγάλο αριθμό φοιτητών ντυμένων με τη μαύρη, χαρακτηριστική φορεσιά τους.

Στο διαμέρισμα ετοιμάστε κάτι να φάμε, έκατσα στον υπολογιστή για λίγη δουλειά και αράξαμε να ξεκουραστούμε. Την επομένη θα πηγαίναμε να δούμε εντυπωσιακά παλάτια εκτός της πόλης.

Καλή μας συνέχεια!

(το ταξίδι συνεχίζεται Παλάτια γύρω από τη Λισαβόνα!)

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας