Stavkyrkje, οι ξύλινες εκκλησίες της Νορβηγίας!

16-29 Μαΐου 2023

Heddal Stavkyrkje

Στη Νορβηγία το κύριο αξιοθέατο είναι η φύση. Βουνά, δάση, λίμνες, ποτάμια, καταρράκτες και βέβαια τα μεγαλοπρεπή φιόρδ. Φυσικά και υπάρχουν και άλλα αξιοθέατα και μνημεία. Κατά την ταπεινή μου άποψη τα σημαντικότερα είναι οι ξύλινες εκκλησίες. Κάποτε υπήρχαν πάνω από 1000, στη χώρα αυτή του βορρά. Τις ονομάζουν Stavkyrkje, όνομα που σχετίζεται με τον τρόπο τοποθέτησης και άρμοσης των ξύλινων στοιχείων κατά την κατασκευή τους. Δυστυχώς σήμερα, διατηρούνται μόνο 28. Άλλες κατεδαφίστηκαν και άλλες κάηκαν. Η κατασκευή τους ανάγεται στον 12^ο, 13^ο και 14^ο αι, αν και πολλές έχουν υποστεί σημαντικές τροποποιήσεις και προσθήκες, έχοντας έτσι χάσει το μεσαιωνικό χαρακτήρα του αρχικού κτίσματος.

Στη διάρκεια του πρόσφατου ταξιδιού μας είδαμε συνολικά έξι ξύλινες εκκλησίες. Οι πέντε από αυτές είναι Stavkyrkje, με τη μία εξ αυτών να είναι στην πραγματικότητα πιστό αντίγραφο (replica) μιας πρόσφατα καμένης. Τέλος η έκτη, αν και δεν ανήκει στις Stavkyrkje, είναι σταυροειδής ξύλινη και φτιάχτηκε τον 18^ο αι για να αντικαταστήσει μια παλιότερη Stavkyrkje.

Δύο από αυτές, καθώς και αυτή του 18^ου αι βρίσκονται σε άλλη θέση από αυτή που αρχικά βρίσκονταν.

Αναλυτικά οι εκκλησίες που είδαμε:

1.  Η Stavkyrkje του Gol στο Όσλο

Είναι του 13^ου αι και βρίσκεται στο υπαίθριο Νορβηγικό Εθνογραφικό μουσείο στο Όσλο, την πρωτεύουσα της Νορβηγίας. Το 1880 επρόκειτο να καταστραφεί, αλλά ευτυχώς χάρη στις κινήσεις διαφόρων ανθρώπων

κατεδαφίστηκε και συναρμολογήθηκε και πάλι στην τωρινή της θέση.

Ένα μέρος της είχε χαθεί και για την ανακατασκευή της χρησιμοποιήθηκε σαν πρότυπο αυτή του Borgund.

Στο εσωτερικό της,

κυρίως στο ιερό,

έχει πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες.

Εξωτερικά έχει υπέροχα ξυλόγλυπτα γύρω από τις πόρτες καθώς και παγανιστικά σύμβολα στη στέγη.

Αρχικά βρισκόταν στο χωριό Gol, περίπου 170χμ ΒΔ του Όσλο.

 

2.  Η Stavkyrkje του Heddal, ο «Καθεδρικός των ξύλινων εκκλησιών»

Η μεγαλύτερη, η επονομαζόμενη και «Καθεδρικός των ξύλινων εκκλησιών», βρίσκεται περίπου 120χμ δυτικά-νοτιοδυτικά του Όσλο και απ’ ότι διάβασα λειτουργεί και σήμερα σαν ενοριακός ναός. Πρόκειται για την Heddal Stavkyrkje.

Είναι των αρχών του 13^ου αι, αναστηλώθηκε τον 19^ο αι και αποκαταστάθηκε στην αρχική της μορφή το 1950. Δυστυχώς τη βρήκαμε κλειστή λόγω της ημέρας (17 Μαΐου, Εθνική γιορτή για τη Νορβηγία).

Είχε αρκετούς ντόπιους, που ντυμένοι ανάλογα είχαν έρθει για επίσκεψη.

Από το κιγκλίδωμα μπόρεσα να δω και να φωτογραφίσω τα περίτεχνα ξυλόγλυπτα γύρω από τις πόρτες.

Απέναντι από την εκκλησία είναι το ξύλινο καμπαναριό. 

1.  Η stavkyrkje του Borgund

Η καλύτερα διατηρημένη από τις ξύλινες εκκλησίες της Νορβηγίας,

κατασκευάστηκε μεταξύ 1180 και 1250 και λειτουργούσε σαν ενοριακός ναός μέχρι το 1868,

όταν κατασκευάστηκε η νέα εκκλησία δίπλα της. Βρίσκεται περίπου 260χμ ΒΔ του Όσλο.

Εσωτερικά φαίνεται, όπως και σε όλες αυτού του τύπου η ξύλινη κατασκευή

και έχει μια ενδιαφέρουσα Αγία Τράπεζα με την εικόνα της σταύρωσης.

Και εδώ το πλαίσιο των θυρών είναι περίτεχνο ξυλόγλυπτο.

Ένα από τα ξεχωριστά γνωρίσματά της είναι οι 4 στυλιζαρισμένοι δράκοι στη στέγη.

Εξαιρετικό είναι και το καμπαναριό δίπλα της.

Μπήκαμε και στη νέα εκκλησία, που είναι αρκετά όμορφη, αλλά πάντα στη σκιά της μεγάλης της αδελφής.

 

2.  Η stavkyrkje του Røldal

Στο χωριό Røldal, κάτι περισσότερο από 300χμ δυτικά του Όσλο, βρίσκεται άλλη μια από τις ξύλινες εκκλησίες, κάπως διαφορετική από τις άλλες, που είχαμε δει. Του πρώτου μισού του 13^ου αι, υπέστη πολλές μετατροπές στο διάβα των χρόνων και τη δεκαετία του 1910 αποκαταστάθηκε στην αναγεννησιακή της μορφή του 17^ου αι.

Εσωτερικά είναι ζωγραφισμένη σε μεγάλο βαθμό. Είναι και σήμερα ενοριακός ναός σε πλήρη λειτουργία.

Όταν πήγαμε μια μεγάλη ομάδα βρισκόταν μέσα και ο ξεναγός τους ενημέρωνε για την ιστορία της.

 

3.  Η stavkyrkje του Fantoft

Η εκκλησία αυτή που βρίσκεται μέσα στο δάσος σε ένα από τα νότια προάστια του Μπέργκεν, βρισκόταν αρχικά στο Fortun, ένα χωριό περίπου 340χμ ΒΔ του Όσλο. Κατασκευάστηκε το 1150, αλλά το 1879 κατασκευάστηκε νέα εκκλησία και αυτή απειλήθηκε με καταστροφή. Τότε ο Fredrik Georg Gate την αγόρασε, την αποσυναρμολόγησε και τη μετέφερε στη θέση που είναι σήμερα κοντά στο Μπέργκεν, όπου και την συναρμολόγησε και πάλι.

Στις 6 Ιουνίου 1992 η εκκλησία καταστράφηκε από εμπρησμό, τον πρώτο από μια σειρά πυρπολήσεων εκκλησιών από μέλη της πρώιμης Νορβηγικής Black Metal σκηνής (είπατε κάτι για ταλιμπάν;;;;;;;). Η ανακατασκευή ξεκίνησε αμέσως μετά τη φωτιά και κράτησε 6 χρόνια.

Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι ένα ακριβές αντίγραφό της αρχικής, μεσαιωνικής εκκλησίας.

Έξω από την εκκλησία είναι ένας πέτρινος σταυρός, που έχει μεταφερθεί από το Tjora, της περιοχής του Stavanger της ΝΔ Νορβηγίας. Όπως μας πληροφορεί σχετική επιγραφή, πρόκειται για μεσαιωνικό. Μάλλον τέτοιοι σταυροί τοποθετούνταν στα πρώιμα χρόνια του Χριαστιανισμού στη Νορβηγία, πριν ακόμα αρχίσουν να κατασκευάζονται εκκλησίες.

 

4.  Η ξύλινη εκκλησία του Kvikne

Η σταυροειδής αυτή εκκλησία χτίστηκε το 1764 για να αντικαταστήσει άλλη του 1580, που και αυτή με τη σειρά της είχε αντικαταστήσει παλιότερη του 14^ου αι. Μόνο που οι δύο παλιότερες βρίσκονταν περίπου 1,5χμ ΝΑ της σημερινής.

Βρίσκεται περίπου 375χμ Β του Όσλο.

Δυστυχώς ήταν ερμητικά κλειστή σαν πήγαμε.

 

Αυτές ήταν οι ξύλινες εκκλησίες που είδαμε στη διάρκεια του ταξιδιού μας. Σπουδαία μνημεία του μεσαίωνα αυτής της χώρας και αν και βλέπεις ξύλινες εκκλησίες και σε άλλες χώρες, είναι μοναδικές. 

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας