Τοιχογραφίες-Γκράφιτι στο Βελιγράδι!

 19-22 Οκτωβρίου 2022

 

 

Το Οκτώβριο του 2022 βρεθήκαμε για λίγες μέρες στο Βελιγράδι, την πρωτεύουσα της Σερβίας.

Στις βόλτες μας στην όμορφη πόλη είδα πολλά γκράφιτι-τοιχογραφίες, δηλαδή «Τέχνη στο Δρόμο». Και αυτό σε όλη την πόλη.

Εγώ είδα μερικά και τα φωτογράφισα και αυτά αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά που υπάρχουν.

Κάποιες από τις τοιχογραφίες είναι μεγάλων διαστάσεων, ενώ άλλες μεσαίων ή μικρών.

Από τις μεγάλες, νομίζω πως η πιο εντυπωσιακή είναι αυτή που βρίσκεται στη διασταύρωση των Rajiceva & Kneza Mihaila. Είναι έργο του καθηγητή της σχολής καλών τεχνών Čedomir Vasić και ομάδας φοιτητών πάνω σε ιδέα της Perica Donković, μέλους της ομάδας. Δημιουργήθηκε το 1984.

Άλλη μία είναι αυτή στη διασταύρωση των Kapetan-Mišina & Gospodar-Jevremova.

Στον γνωστό «μποέμ» πεζόδρομο Σκαντάρσκα,

υπάρχουν από τη δεκαετία του 1970 μεγάλης έκτασης τοιχογραφίες, πολύ όμορφες και εντυπωσιακές.

Βρέθηκα μπροστά σε μερικά ακόμα γκράφιτι, αλλά αυτό, που κυρίως με εντυπωσίασε είναι μια σειρά από προσωπογραφίες.

Ψάχνοντας στο ίντερνετ εκ των υστέρων διαπίστωσα πως υπάρχουν πολύ περισσότερες προσωπογραφίες από αυτές που φωτογράφισα εγώ. Πρόκειται για πορτρέτα, κυρίως σε άσπρο-μαύρο, κάποια αρκετά φθαρμένα, τα περισσότερα των οποίων φέρνουν την υπογραφή «GTR» ή «GTR GRUPA JNA» και αφορούν ηθοποιούς, μουσικούς και τραγουδιστές, συγγραφείς και ποιητές, ζωγράφους, ποδοσφαιριστές και οπαδούς ομάδων, αλλά και ανθρώπους του εγκλήματος ή μισθοφόρους και εθελοντές που πήραν μέρος σε πολέμους.

Πιο αναλυτικά τα πορτρέτα των ηθοποιών

Mija Aleksić (1923-1995),

Ζόραν Ραντμίλοβιτς (1933-1985),

Petar Banićević (1930-2006),

Bora Todorović (1929-2014) και,

Tanja Bošković (γεν. 1953),

τα πορτρέτα των μουσικών

Νάντα Κνέζεβιτς (γεν. 1940, τραγουδίστρια Τζαζ & Λαϊκής Μουσικής),

Srđan Gojković Gile (γεν. 1961, Μουσικός μέλος των Električni orgasm) και

Joe Strummer (1952-2002, Βρετανός μουσικός & τραγουδιστής των The Clash)

τα πορτρέτα των ποιητών και συγγραφέων

Duško Radović (1922-1984,που ήταν και δημοσιογράφος) και

Dobrica Erić (1936-2019)

τα πορτρέτα του ζωγράφου Ljubomir Popović (1934-2016),

του ποδοσφαιριστή Rade Radisavljeviċ Ajkula (γεν. 1953),

των Keva i Valjevac (δύο πρόσωπα που φαίνεται να συνδέονται με την Παρτιζάν Βελιγραδίου. Δεν βρήκα άλλες πληροφορίες) και

του Luka Mišković, (1990-2017, ανθρώπου του υποκόσμου, που σκοτώθηκε σε συμπλοκή).

Τέλος δύο πολύ ιδιαίτερα πορτρέτα.

Του Stefan Dimitrijević (1989-2022, Σέρβος μισθοφόρος, που πολέμησε στην Ουκρανία με το μέρος των Ρώσων και σκοτώθηκε στο Λουχάνσκ) και

του Ρώσου εθελοντή στον πόλεμο του Κοσόβου το 1999 Albert Andiev (1970-2021).