17 Μαΐου 2012
Πολύ νερό η μέρα αυτή! Από το πρωί που σηκωθήκαμε είδαμε τον καιρό βροχερό. Και έτσι πήγε όλη τη μέρα. Έτσι ενισχύθηκαν τα «χρέη» για την επόμενη φορά.
Φύγαμε και πήραμε τον αυτοκινητόδρομο προς Κρυσταλλοπηγή. Ο αυτοκινητόδρομος τελειώνει στο χωριό Κορομηλιά και συνεχίζει αρκετά καλός δρόμος προς τα βόρεια με κατεύθυνση τη Φλώρινα. Το τοπίο είναι καταπράσινο και πανέμορφο. Δίπλα στο δρόμο, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, κυλλά ένας από τους βασικούς παραπόταμους του Αλιάκμονα. Φτάσαμε σε ένα άχαρο νέο οικισμό, με το όνομα Κορέστια. Πρόκειται για οικισμό που χτίστηκε τη δεκαετία του 1970 για να συγκεντρώσει τους κατοίκους των γύρω «λασποχωριών». Θυμάμαι το 1981 που είχα μπει σε κάποια από τα σπίτια του τότε ακατοίκητου ακόμα χωριού. Οι κακοτεχνίες που είδαν τα μάτια μου, η δυσπιστία των κατοίκων των γύρω χωριών, αλλά και το συναισθηματικό δέσιμο των ανθρώπων αυτών με τον τόπο τους έκαναν το χωριό αυτό να κατοικηθεί πάνω από 10 χρόνια από την κατασκευή του. Πράγμα που έγινε τελικά στη δεκαετία του 1980.
Προσπεράσαμε και στρίψαμε αριστερά στο σχεδόν έρημο χωριό Γάβρος.
Πρόκειται για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά «λασποχώρια». Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών, μην έχοντας πέτρα ή αρκετή ξυλεία για να φτιάξουν τα σπίτια τους κατέφυγαν στη λύση της λάσπης, που είναι άφθονη στην περιοχή. Πλάθανε «τούβλα από λάσπη, νερό και άχυρα ή τρίχες κατσικιών. Έβαζαν το μίγμα, αφού το ζύμωναν καλά, σε παραλληλεπίπεδα καλούπια για να πάρουν σχήμα και τα άφηνα να στεγνώσουν στον ήλιο. Από το ποτάμι έπαιρναν κροκάλες, τις οποίες χρησιμοποιούσαν για τα θεμέλια μαζί με λάσπη. Τα χωριά αυτά, υπολογίζεται πως χτίστηκαν στο πρώτο μισό του 19ου αι. και τα σπίτια συνεχίστηκαν να φτιάχνονται με αυτόν τον τρόπο μέχρι περίπου τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο.
Ο πόλεμος και κυρίως ο εμφύλιος ερήμωσαν τον τόπο. Λίγοι γέροντες είχαν μείνει και σιγά-σιγά συγκεντρώθηκαν στο νέο χωριό. Σήμερα στο Γάβρο και τα άλλα χωριά βλέπεις μισογκρεμισμένα λασπόσπιτα και που και που καμιά στάνη, σημείο ότι κάτι ζωντανό υπάρχει ακόμα στο χωριό.
Τα μισοπεσμένα σπίτια, τα πράσινα λιβάδια ένα γύρω, το ποτάμι από κάτω και ο μουντός καιρός συνθέτουν εικόνες, βγαλμένες λες από ταινία του αείμνηστου Θ. Αγγελόπουλου, που τόσο αγάπησε και αποτύπωσε αυτή τη γωνιά του τόπου μας στις ταινίες του.
Βγήκαμε πάλι στο δρόμο. Σύντομα ο νομός άλλαξε αλλά το τοπίο παραμένει το ίδιο. Βρισκόμαστε στο νομό των βορειοδυτικών συνόρων. Το νομό Φλώρινας.
Περνάμε αριστερά τη διασταύρωση για Κρυσραλλοπηγή και Αλβανία και λίγο μετά τη διασταύρωση, πάλι αριστερά, για Πρέσπες και λίγο μετά στρίβουμε δεξιά, περνάμε μικρό γεφύρι και ανηφορίζοντας μπαίνουμε στο χωριό Ανταρτικό.
Σταματήσαμε στην πλατεία όπου υπάρχει το εντυπωσιακό κτίριο του παλιού δημοτικού σχολείου, του 1911 (ακόμα τουρκοκρατία τότε) που έχει μετατραπεί σε ξενώνα αλλά και αρκετά μισοχαλασμένα κτίρια, κάποια από λάσπη. Βλέπεις όμως και κάποια που ανακαινίζονται.
Ερημιά παντού, παρ’ όλο που κατοικείται. Λίγες φωτογραφίες και ξανά στο δρόμο.
Γυρνάμε προς τα πίσω και στρίβουμε δεξιά, στο ύψος του χωριού Τρίγωνο, για Πρέσπες. Ο δρόμος ανηφορίζει με αρκετές στροφές αλλά σύντομα φτάνει στο ψηλότερο σημείο του. Και ω! του θαύματος.
Μπροστά μας η Μικρή Πρέσπα και στο βάθος μακριά η Μεγάλη. Μια μικρή στάση εδώ επιβάλλεται. Να δεις τη θέα, να τη φωτογραφίσεις και να τη θαυμάσεις βγάζοντας όσα πιο πολλά επιφωνήματα θαυμασμού θέλεις. Μεγαλειώδης εικόνα!!
Πήραμε να κατηφορίζουμε και πιάσαμε τον κάμπο που υπάρχει γύρω από τις λίμνες.
Σε πολλά σημεία στοίβες από καλάμια, έτοιμα να μπουν να δώσουν στήριγμα στις φασολιές που μόλις έχουν φυτρώσει στα γόνιμα χώματα γύρω μας. Στη διασταύρωση στρίψαμε δεξιά προς τον Άγιο Γερμανό και τα άλλα χωριά των Πρεσπών, αφήνοντας τη Μικρολίμνη, που είναι αριστερά, για το τέλος. Αφήσαμε δεξιά μας τα χωριά Καρυές, Λευκώνα και Πλατύ και στρίψαμε και πάλι δεξιά. Μπήκαμε στο χωριό Μηλεώνα χωρίς να σταματήσουμε και φτάσαμε στον Άγιο Γερμανό.
Το μεγαλύτερο από τα χωριά των Πρεσπών, βρίσκεται κι αυτό στους πρόποδες του όρους Βαρνούντας. Έχει ωραία πέτρινα σπίτια, δύο πολύ ενδιαφέρουσες εκκλησίες και το κέντρο περιβαλλοντικής ενημέρωσης Πρεσπών, όπου παρακολουθήσαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ενημέρωση για τις λίμνες και το βιότοπό τους, τη χλωρίδα τους, την πανίδα τους και τα πολιτιστικά μνημεία της περιοχής που δεν είναι καθόλου λίγα.
Βγαίνοντας από την ενημέρωση χαζέψαμε λίγο το χωριό. Διαρρέεται από μικρό ποτάμι με αρκετά ορμητικά νερά, που περνά μπροστά από το κτίριο του κέντρου ενημέρωσης και την πλατεία.
Ο ναός του Αγίου Γερμανού, μεγάλος και σχετικά νέος έχει κολλημένο στο πίσω μέρος του τον μικρό αλλά υπέροχο, κατάγραφο με αγιογραφίες ομώνυμο Ναό του 11ου αι. Είναι αυτός που έδωσε και το όνομα στο χωριό.
Ευτυχώς ήταν ανοικτός και έτσι γίναμε κοινωνοί όλης αυτής της σπουδαίας ατμόσφαιρας.
Λίγο πιο κάτω από την εκκλησία του Αγίου Γερμανού, υπάρχει άλλη μια εκκλησία.
Ο Άγιος Αθανάσιος του 1816. Ήταν κι αυτή ανοικτή.
Οι δύο πλευρικοί τοίχοι έχουν κι αυτοί τοιχογραφίες μέχρι κάποιο ύψος. Οι τοιχογραφίες αυτές, όπως και αυτές του τέμπλου, είναι πιο απλοϊκού τύπου. Αυτό που συνήθως ονομάζεται ναΐφ.
Πήραμε προς τα πίσω το δρόμο για τις λίμνες. Φτάσαμε στη θέση Κούλα, όπου και το στρατιωτικό φυλάκιο. Είναι το σημείο όπου οι δύο λίμνες επικοινωνούν. Η μικρή βρίσκεται ψηλότερα από τη Μεγάλη και χύνεται σ’ αυτήν. Όταν είχα πάει εκεί υπήρχε μια συνεχής ροή κάτω από τη γέφυρα. Σήμερα στη θέση αυτή έχει κατασκευαστεί ένα σύστημα με τέσσερα κινητά «φράγματα» σαν πόρτες για να ελέγχουν τη ροή. Αυτό έκανε την περιοχή να χάσει μια εντυπωσιακή εικόνα.
Περάσαμε λοιπόν το φυλάκιο και αμέσως μετά στρίψαμε δεξιά για να πάμε στους Ψαράδες. Ο δρόμος ανηφορίζει με αρκετές στροφές. Σε λίγο αριστερά μας το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Εδώ επιβάλλεται μια στάση μιας και γύρω από το εκκλησάκι αναπτύσσεται ένα μικρό δασάκι με αιωνόβια Κέδρα.
Τα Κέδρα του Αγίου Γεωργίου υπήρξαν μια από τις αιτίες για την ανακήρυξη των Πρεσπών σε Εθνικό Δρυμό. Πρόκειται για δέντρα με εντυπωσιακούς κορμούς. Στην Ελλάδα οι κέδροι είναι συνήθως θάμνοι με ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. Γαύδος) που αφορούν όμως άλλο είδος.
Είναι το τελευταίο προς τα βορειοδυτικά Ελληνικό χωριό. Εν τω μεταξύ, η βροχή που μας συνοδεύει όλη τη μέρα, συνήθως σαν ψιχάλα, έχει δυναμώσει. Φτάνουμε κάτω στο λιμανάκι, και τρέχοντας χωνόμαστε σε μια ταβέρνα, να προφυλαχτούμε από τη βροχή, αλλά και να φάμε, μιας και έχει μεσημεριάσει. Είμαστε τελείως μόνοι. Η ξυλόσομπα καίει, και αν και είμαστε περασμένα μέσα του Μάη, δεν μας ενοχλεί καθόλου. Το αντίθετο θα έλεγα. Η θαλπωρή που εκπέμπει είναι πολύ ευχάριστη. Τα τσιρόνια και οι γίγαντες όμως ήταν το κάτι άλλο!! Φωτιά στον ουρανίσκο, φωτιά στις αισθήσεις!! Και το κρασί από το Αμύνταιο υπέροχο και πολύ ταιριαστό με τα εδέσματα που απολαμβάναμε.
Λόγω του καιρού δεν μπορούσαμε να κάνουμε τη βόλτα με τη βάρκα στα Ασκηταριά που θέλαμε. Είπαμε, σ’ αυτό το ταξίδι αφήνουμε πολλά χρωστούμενα. Η Δυτική Μακεδονία μας αφήνει ανοικτή πρόσκληση που πρέπει κάποια στιγμή να τη δεχτούμε και να επιστρέψουμε. Και από ότι φαίνεται δεν έχουμε τελειώσει με τις εκκρεμότητες!
Φάγαμε και ευτυχισμένοι και εντελώς χαλαροί πιάσαμε κουβέντα με τον μαγαζάτορα. Μάθαμε, και τι δε μάθαμε. Για τις Πρέσπες, για την ιστορία τους, για τους ανθρώπους τους. Όταν έκοψε κάπως η βροχή σηκωθήκαμε να φύγουμε. Έβγαλα μια δυο φωτογραφίες (μόνο!!) και ξεκινήσαμε.
Γυρίσαμε πίσω στη διασταύρωση στην Κούλα και πήραμε τον αριστερό δρόμο.
Αφήσαμε αριστερά τη διασταύρωση για το πάρκινγκ των αυτοκινήτων και την αρχή της πλωτής πεζογέφυρας για το νησί, του Αγίου Αχιλλείου που φαινόταν στο βάθος. Πρόκειται για ένα από τα δύο κατοικημένα νησιά σε λίμνη που έχουμε στη χώρα μας. Το άλλο είναι στη λίμνη των Ιωαννίνων. Συνεχίσαμε, περάσαμε την Πύλη και τον μικρό κάμπο με τις φασολιές που είχαν αρχίσει να μεγαλώνουν. Στα χωράφια δίπλα σωροί τα καλάμια.
Περάσαμε ένα μικρό και λιτό μνημείο αφιερωμένο από το Κ.Σ. της ΚΝΕ στους πεσόντες του Δημοκρατικού Στρατού κατά τον εμφύλιο και σε λίγο μπαίναμε στο Βροντερό. Το χωριό των Πρεσπών που δεν βλέπει Πρέσπες. Πρόκειται για χωριό κτηνοτρόφων, με έντονη την παρουσία των στοιχείων αυτής της ασχολίας. Κυρίως στα ιδιόμορφα μαντριά.
Φτιαγμένα από πέτρα ή ξύλα και σκεπασμένα με καλάμια ή άχυρα ή τελευταία από λαμαρίνες. Ένα γύρω έχουν φράχτες από κλαριά. Πραγματικά ιδιαίτερες εικόνες. Είναι κτισμένο αρκετά μακριά από τη λίμνη και τα υψώματα που υπάρχουν ανάμεσά τους εμποδίζουν την οπτική επαφή με το υγρό στοιχείο από τους λίγους κατοίκους του χωριού. Κάναμε μια βόλτα, βγάλαμε φωτογραφίες και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Κάναμε μια μικρή στάση στο πάρκινγκ του Αγίου Αχιλλείου αλλά η βροχή μας «έγνεψε» αρνητικά. Έτσι προστέθηκε και ο Άγιος Αχίλλειος στη λίστα των χρεών.
Έβγαλα όμως μερικές «μουσκεμένες» φωτογραφίες.
Μικρή στάση για φωτογραφίες στην Κούλα, άλλη μία λίγο παρακάτω για να αγοράσουμε φασόλια και τσίπουρα και στρίψαμε δεξιά για Μικρολίμνη. Ακριβώς εκεί στη διασταύρωση έχει μικρά λιβάδια με άγριες ορχιδέες! Τα άλλα λιβάδια με τους νάρκισσους που μας είχαν πει στο κέντρο ενημέρωσης, δεν τα βρήκαμε. Φτάσαμε στη Μικρολίμνη και κάτσαμε στην ταβέρνα που είναι κυριολεκτικά στην άκρη στο νερό. Έ, ρε αναμνήσεις!! Τι κοψίδια είχαμε απολαύσει και γλέντια, τι χορούς είχαμε κάνει σε αυτό το μαγαζί 31 χρόνια πριν!!
Κάτσαμε για καφέ απολαμβάνοντας το μουντό, Αγγελοπουλικό, τοπίο και τα σκούρα νερά της λίμνης.
Αργά το απόγευμα φύγαμε για την επιστροφή. Μπήκαμε στη διασταύρωση μέχρι την Κρυσταλλοπηγή. Στην είσοδο του χωριού υπήρχε το δημοτικό σχολείο, στην αυλή του οποίου είχαμε κατασκηνώσει τότε. Σήμερα το οίκημα εκείνο πουθενά. Μάλλον ήταν εκεί που σήμερα είναι ένας ακάλυπτος σαν πλατεία. Φαίνεται πως για κάποιο λόγο το γκρεμίσανε. Το χωριό έχει αποκτήσει μαγαζιά, λόγω του περάσματος στην Αλβανία και είναι πια «άλλο» χωριό!
Ξανά στο δρόμο για Καστοριά. Στη μέση περίπου της απόστασης Γάβρου Καστοριάς, κάναμε την τελευταία στάση της ημέρας. Στο ύψος του Δενδροχωρίου, έχουν διαμορφώσει ένα χώρο από όπου ξεκινά πλακόστρωτο με σκαλιά που οδηγεί χαμηλά στο ρέμα όπου υπάρχει εντυπωσιακό πέτρινο γεφύρι!
Δεν κατεβήκαμε, απλά τράβηξα φωτογραφίες του γεφυριού από ψηλά. Εκεί τέλειωσε η βόλτα μας στο «τριεθνές». Το σημείο που συναντώνται τρεις χώρες και δυο λίμνες! Το τρίγωνο του νερού!! Ει το επανειδείν!!
Περισσότερες φωτογραφίες: https://picasaweb.google.com/107507909249596776992/WMacedonia152052012
Το κομμάτι του βίντεο που αφορά την τρίτη μέρα:
Μέρος 2ο
Το ταξίδι μας συνεχίζεται: Δυτική Μακεδονία. Γ΄ Νερά και αρκουδοπατήματα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου