Κρήτη μου, όμορφο νησί, κλειδί του Παραδείσου! Μέρος 6ο
(Συνέχεια από Μάθημα Κρητικής Ιστορίας!)
4-5 Ιουλίου 2017
Στο δρόμο για τα
Σφακιά
Σφάξ = χάσμα της γης και κατ’ επέκταση
Σφακιά = η χώρα ή ο τόπος των φαραγγιών.
Μια από τις 3 επικρατέστερες θεωρίες
για την καταγωγή του ονόματος «Σφακιά». (περισσότερα εδώ). Προσωπικά είναι αυτή που μου «ταιριάζει» περισσότερο
και γι αυτό, τελείως αυθαίρετα, την υιοθετώ.
Για τα Σφακιά, λοιπόν το ταξίδι μας
εκείνη τη μέρα. Το μελτέμι έχει δυναμώσει για τα καλά, έχοντας ρίξει αρκετά τη
θερμοκρασία.
Φορτώσαμε,
πληρώσαμε και ξεκινήσαμε. Πήραμε την εθνική προς Χανιά και λίγο μετά το
Ρέθυμνο, στρίψαμε προς Αργυρούπολη.
Στην περιοχή της κάναμε μια μικρή στάση εκεί που είναι το Σπήλαιο της Αγίας Δύναμης. Μέσα στο σπήλαιο υπάρχει μεγάλη πηγή, η βασική για την ύδρευση της πόλης του Ρεθύμνου. Το τοπίο είναι υπέροχο.
Μια ρεματιά με οργιώδη βλάστηση, νερά που τρέχουν από παντού
και ταβέρνες που σερβίρουν διάφορα, με δύο κύριες σπεσιαλιτέ. Το αντικριστό και τις πέστροφες (!!!!!).
Ναι, πέστροφες στην Κρήτη! Με τόσο νερό, έχουν φτιάξει δεξαμενές και εκτρέφουν πέστροφες. Επειδή είχε πολύ κόσμο και εμείς μεγάλο δρόμο, κάναμε μια μικρή στάση μόνο για φωτογραφίες και συνεχίσαμε.
Η διαδρομή συνεχίζει μέσα σε πυκνό πράσινο
από πλατάνια, πεύκα και άλλα δέντρα και φυσικά ελιές, το δέντρο που στην Κρήτη, είναι σχεδόν μονοκαλλιέργεια.
Μέσα από μια τέτοια διαδρομή
φτάσαμε στην Ασή Γωνιά. Είμαστε πια στο νομό Χανίων. Μεγάλο χωριό, με οικονομία που στηρίζεται στην κτηνοτροφία αλλά και την παραγωγή λαδιού.Στη «Χώρα των
φαραγγιών»
Από εκεί και μετά αρχίζουν οι πολύ ανηφορικοί, στενοί δρόμοι,
γεμάτοι πολλές και πολύ κλειστές στροφές,
οι πυροβολημένες πινακίδες και το άγριο, σκληρό τοπίο των Σφακιών.
Καλικράτης,
στροφές,
Ασφένδου,
ξανά στροφές και σε λίγο βγαίνουμε στον κεντρικό δρόμο, που έρχεται από Χανιά για τη Χώρα Σφακίων, λίγο έξω από το χωριό Ίμπρος.
Είχε έρθει η ώρα να κάτσουμε να φάμε, πράγμα που κάναμε εκεί στο χωριό.
Αφού
ικανοποιήσαμε την όρεξή μας, πήραμε το δρόμο προς τα νότια.
Ο δρόμος πάει παράλληλα σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαράγγια της Κρήτης, αυτό της Ίμπρου.
Λίγο μετά το χωριό έχει τρία τούνελ και εκεί μια καντίνα στο σημείο με την πιο υπέροχη θέα.
Οι πλαγιές διάσπαρτες με αγριοκυπάρισσα, τα περισσότερα ευθύκορμα, σαν έλατα. Και δεξιά στο βάθος το Λυβικό. Κάτι σαν τις Ελβετικές Άλπεις με τη θάλασσα δίπλα!!!!!! Τι άλλο να ποθήσει κανείς!! Κάτσαμε για ένα καφέ, είχε και ένα υπέροχο αεράκι και απολαμβάναμε ανεπανάληπτες εικόνες.
Θλιβερή εικόνα το αλυσοδεμένο ζωντανό (έμοιαζε με κρι κρι, χωρίς να είμαι σίγουρος).
Συνεχίζοντας προς τα νότια, ο δρόμος γίνεται μια συνεχόμενη αλληλουχία κατηφορικών στροφών. Πόσα στροφιλίκια!!
Έχουμε
πια κατέβει αρκετά και φτάνουμε στη διασταύρωση. Δεξιά προς Χώρα Σφακίων,
αριστερά προς Φραγκοκάστελο, στην περιοχή, που είχαμε κλείσει τη διαμονή μας.
Περνώντας διαδοχικά διάφορα χωριά, μετά από 12 χμ φτάσαμε στο Βενετσιάνικο καστέλι.
Σταματήσαμε μπροστά του και πήρα τηλέφωνο στο ξενοδοχείο, όπου μου έδωσαν οδηγίες για να πάμε. Βρίσκεται στους Λάκκους Σκαλωτής, 5 χμ ανατολικά του Φραγκοκάστελου. Μας έδωσαν ένα δωμάτιο, που από τη βεράντα του είχαμε απρόσκοπτη θέα στο Λυβικό.
Σειρά είχε το άραγμα, μέχρι το βραδάκι που πήραμε το αυτοκίνητο και πήγαμε στη Χώρα Σφακίων
για μια μικρή νυχτερινή βόλτα,
με τα φώτα να καθρεφτίζονται στα νερά της θάλασσας.
Κάτσαμε για φαΐ δίπλα στο μνημείο για την αναχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων (άγγλων, αυστραλών, νεοζηλανδών), μετά τη μάχη της Κρήτης και την κατάληψη του νησιού από τους γερμανούς.
Η Χώρα Σφακίων είναι η έδρα του δήμου Σφακίων και έχει 212 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Σήμερα η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι ο τουρισμός, ενώ το κύριο προϊόν της περιοχής είναι το λάδι. Το λιμάνι της συνδέεται ακτοπλοϊκά με τη Γαύδο, το Λουτρό και την Αγία Ρουμέλη, που βρίσκεται στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς.
Σχετικά αργά το βράδυ φτάσαμε στο δωμάτιο για να ξεκουραστούμε. Καλώς φτάσαμε στα Σφακιά!
Τα Σφακιά
είναι ιστορική περιοχή της νότιας Κρήτης που βρίσκεται σήμερα εντός του
νομού Χανίων. Υπήρξε μία από τις πιο ανυπότακτες περιοχές της Ελλάδας. Είναι
ιδιαίτερα δυσπρόσιτη και τραχιά περιοχή που περιβάλλεται από τις απόκρημνες
πλαγιές των Λευκών Ορέων και τα πολυάριθμα φαράγγια που σχηματίζονται σ´αυτές
ενώ νότια βρέχεται από το Λιβυκό Πέλαγος. (πηγή Wikipedia)
Την άλλη μέρα το μελτέμι είχε δυναμώσει και εμείς ξεκινήσαμε να δούμε κάποιες από τις Σφακιανές εικόνες.
Η διαδρομή μας ήταν προς τα δυτικά.
Μια διαδρομή μικρότερη από 40χμ, που όμως θέλεις πάνω από μια ώρα για να την
κάνεις.
Πήραμε το δρόμο προς τη Χώρα Σφακίων
πάνω από το υπέροχο γαλάζιο του Λιβυκού πελάγους.
Πίσω μας στο βάθος η Χώρα Σφακίων και τα ατέλειωτα στροφιλίκια του δρόμου προς την Ανώπολη. Εδώ ο αέρας δεν είναι δυνατός και η θάλασσα ήρεμη.
Περάσαμε πάνω από την έξοδο του φαραγγιού Ίλλιγγα με την όμορφη παραλία και συνεχίσαμε με το Λιβυκό στα αριστερά μας.
Στα δεξιά το σκληρό, αλλά γοητευτικό τοπίο αυτής της ξεχωριστής γωνιάς της Κρήτης.
Φτάσαμε στην Ανώπολη
και χωρίς να σταματήσουμε συνεχίσαμε για τον επόμενο προορισμό μας,
το χωριό-φάντασμα Αράδαινα.
Η Αράδαινα, χωριό με
4 ψυχές (απογραφή 2011), βρίσκεται στο χείλος του ομώνυμου φαραγγιού, που τη
χωρίζει από το οροπέδιο της Ανώπολης, έχει μέσο βάθος περίπου 100μ και είναι
πολύ άγριο. Μέχρι το 1987 ήταν αποκομμένη οδικά.
Τότε κατασκευάστηκε η σιδερένια γέφυρα 70μ. με χρηματοδότηση της οικογένειας Βαρδινογιάννη, που κατάγεται από αυτά τα μέρη.
Από τη γέφυρα βλέπει κανείς το άγριο φαράγγι και το στριφογυριστό μονοπάτι που ένωνε το χωριό με τα υπόλοιπα.
Το χωριό ερήμωσε στη δεκαετίας του 1950, λόγω βεντέτας, για την αιτία της οποίας υπάρχουν διάφορες απόψεις.
Η σημερινή εικόνα με τα ερειπωμένα σπίτια είναι από τη μια θλιβερή,
αλλά τα ερείπια έχουν μια γοητεία, που ίσως να έχει να κάνει με τις παλιές αυτές πέτρινες κατασκευές.
Μια καντίνα στη δυτική πλευρά της γέφυρας προσφέρει την
απαραίτητη ξεκούραση και δροσιά και φυσικά κι εμείς υποκύψαμε. Κάτσαμε για ένα
καφέ στη σκιά των λιγοστών δέντρων, πριν ξεκινήσουμε τις βόλτες μέσα στο χωριό.
Στη θέση του σώος στέκει ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου ή Αστράτηγου, ο οποίος κτίστηκε κατά τις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους της μίας από τις δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές που υπάρχουν στην έδρα της Επισκοπής «Φοινίκης δηλαδή Αραδένης».
Έχει ένα όμορφο καμπαναριό
και ένα πολύ ιδιόμορφο τρούλο.
Στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχουν και κάποιοι τάφοι
με πιο εντυπωσιακό αυτόν με την καμάρα, που είναι ενσωματωμένος στον ναό.
Δυστυχώς ήταν κλειστός και μόνο ό πρόναος ήταν ανοικτός για τους προσκυνητές.
Εκεί έχει και κάποιες φορητές εικόνες, μάλλον νεώτερες.
Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαινιστεί κάποια σπίτια και το χωριό τραβάει πεζοπόρους που περπατούν στο φαράγγι
ή άλλους που έρχονται να κάνουν bungee jumping, από τη γέφυρα, που σε αυτό το σημεία απέχει από τον πάτο του φαραγγιού 138μ.
Οι επισκέπτες και κάποια δεντράκια εδώ κι εκεί, είναι οι μόνοι ζωντανοί οργανισμοί που θα δεις στο χωριό, εκτός κι αν συναντήσεις και καμιά κατσίκα.
Πολύ
κοντά στο σημερινό χωριό ήταν η αρχαία πόλη Αραδήν, που σύμφωνα με την παράδοση
ίδρυσαν οι Φοίνικες και η οποία άκμασε από το εμπόριο, που διεξάγονταν από το
επίνειο της την Φοίνικα (σημερινό Λουτρό).
Μετά
τις βόλτες μας και αφού κάτσαμε λίγο ακόμα στη δροσιά της καντίνας μπήκαμε στο
αυτοκίνητο
και μετά από 5χμ περίπου,
μέσα από λιόδεντρα φτάσαμε εκεί που τελειώνει ο δρόμος.
Στο χωριό Άγιος Ιωάννης με τους 29 κατοίκους (απογραφή 2011), από τους οποίους δεν είδαμε ψυχή.
Κάναμε μια μικρή βόλτα στο χωριό
και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Περάσαμε τη γέφυρα και σε λίγο φτάσαμε στην Ανώπολη.
Ο
2ος μεγαλύτερος οικισμός των Σφακίων βρίσκεται σε ένα μικρό οροπέδιο
στα 600μ υψόμετρο, έχει λιγότερες από 250 ψυχές (απογραφή 2011), που ασχολούνται
κυρίως με την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια της ελιάς.
Τα
τελευταία χρόνια υπάρχει και μια δραστηριότητα στον τουριστικό τομέα.
Η
Ανώπολη έρχεται με το ίδιο όνομα από την Αρχαιότητα και είχε για επίνειο και
αυτή το λιμάνι Φοίνικα. Καταστράφηκε αρκετές φορές, κυρίως από τους κατακτητές της
περιοχής, λόγω του ότι υπήρξε το λίκνο αρκετών εξεγέρσεων. Πιο γνωστή η
αποτυχημένη του 1770 από τον Ιωάννη Βλάχο ή Δασκαλογιάννη (Ανώπολη 1725-Ηράκλειο
1771), τον ηρωικό Σφακιανό, που παρακινήθηκε από τους Ρώσους στη διάρκεια των
Ορλωφικών. Αυτοί δεν τον στήριξαν με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να καταπνίξουν την
επανάσταση και να καταστρέψουν γι άλλη μια φορά το χωριό.
Σήμερα στην πλατεία του στέκει το άγαλμα του μεγάλου ήρωα της Κρήτης. Εκεί κάναμε μια στάση για μερικές φωτογραφίες και συνεχίσαμε για το δωμάτιό μας.
Στο δρόμο αντικρίσαμε κάποιες εικόνες, που κατά τη γνώμη μου είναι ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό για τα Σφακιά.
Απογευματάκι
γυρίσαμε στο δωμάτιό μας και αράξαμε. Το βραδάκι κάτσαμε για φαγητό στην
ταβέρνα που είναι δίπλα στο δωμάτιο. Νύχτα πια πήγαμε στο δωμάτιο. Κάτσαμε στη
βεράντα μέχρι αργά, απολαμβάνοντας την καλοκαιρινή δροσιά και τον υπέροχο
έναστρο ουρανό.
Καλή
νύχτα!
(το ταξίδι συνεχίζεται Στη «Χώρα των φαραγγιών»! μέρος 2ο)
θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου