Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καρύστου!

 17 Νοεμβρίου 2022

Έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια, όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καρύστου, ένα μικρό μουσείο στην πόλη αυτή της Νότιας Εύβοιας. Ξαναπήγα λίγα χρόνια μετά αλλά και πάλι έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε. Τον τελευταίο καιρό όλο και το σκεφτόμουν. Όμως πέρασε ο καιρός, πέρασε το καλοκαίρι και όλο και το αμελούσα. Ήρθαμε τώρα για λίγες μέρες και το αποφασίσαμε.

Έτσι μεσημεράκι της Πέμπτης βρεθήκαμε στο Γιοκάλειο για μιαν επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο.

Δύο αίθουσες, μια μεγάλη και μια μικρή, στεγάζουν θησαυρούς από τη Νότια Εύβοια, θησαυρούς που έρχονται από χιλιετίες ιστορίας αυτού του τόπου.  

 

Στο φυλλάδιο του Μουσείου διαβάζουμε:

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του λιμανιού της Καρύστου,

απέναντι σχεδόν από το βενετικό πύργο Μπούρτζι.

Στεγάζεται στην αριστερή πτέρυγα του Γιοκάλειου Ιδρύματος, σε δύο αίθουσες που έχουν παραχωρηθεί στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Eυβοίας. 

Στην έκθεση του Μουσείου φιλοξενούνται ευρήματα από την περιοχή της αρχαίας Καρυστίας, περιοχή που ταυτίζεται με τα όρια της πόλης-κράτους της Καρύστου και της επικράτειάς της κατά τους κλασικούς χρόνους,

και ευρήματα από την περιοχή των Στύρων.

Επιτοίχια κείμενα σε συνδυασμό με τις επεξηγηματικές πινακίδες των εκθεμάτων παρέχουν στον επισκέπτη ικανοποιητικές πληροφορίες για την ιστορική διαδρομή της πόλης και της ευρύτερης περιοχής μέσα στους αιώνες.

Όπως διαπιστώνεται μέσα από την αρχαιολογική έρευνα, η ιστορία της κατοίκησης στην περιοχή της Καρυστίας ξεκινά ήδη από τους χρόνους της Νεότερης Νεολιθικής I περιόδου (5η χιλιετία π.Χ.)

και συνεχίζεται αδιάλειπτα κατά τη διάρκεια της πρώιμης και μέσης εποχής του Χαλκού (3200-1600 π.Χ.). Από την ύστερη εποχή του Χαλκού (1600-1050 π.Χ.) καμία θέση δεν έχει έρθει ακόμα στο φως, γεγονός που προκαλεί απορία, εφόσον το όνομα της πόλης αναφέρεται στον κατάλογο των πλοίων της Ιλιάδας και εμφανίζεται επιπλέον σε σφραγίσματα και πήλινες πινακίδες της γραμμικής Β που προέρχονται από τη Θήβα. Μετά το τέλος της μυκηναϊκής περιόδου, η συνέχεια της κατοίκησης ανιχνεύεται και πάλι

κατά τη διάρκεια των πρωτογεωμετρικών και γεωμετρικών χρόνων (1050-700 π.Χ.).

Κατά τους αρχαϊκούς χρόνους (700-500 π.Χ.) η πόλη-κράτος της Καρύστου αποτελεί αδιαμφισβήτητα το μεγαλύτερο κέντρο της περιοχής.

Η κύρια αίθουσα είναι το lapidarium του Μουσείου: περιέχει γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη, επιτύμβια ανάγλυφα και επιγραφές των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, που προέρχονται από την περιοχή της Παλαιοχώρας, τον πυρήνα της αρχαίας πόλης της Καρύστου από τους ύστερους κλασικούς (400-323 π.Χ.) έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους (31 π.Χ.-324 μ.Χ.). Στη συντριπτική τους πλειονότητα τα ευρήματα αυτά είτε εντοπίστηκαν εντοιχισμένα είτε προήλθαν από περισυλλογές-παραδόσεις. Την έκθεση συμπληρώνουν ευρήματα από το λιμάνι της Γεραιστού και την περιοχή των Στύρων.

Απέναντι ακριβώς από την είσοδο της αίθουσας ο επισκέπτης αντικρίζει ακέφαλο άγαλμα όρθιας γυναικείας μορφής (3ος αι. π.Χ.)

και ακριβώς πίσω του εκτίθεται βωμός του 4ου αι. π.Χ. με ανάγλυφες παραστάσεις, που σχετίζεται με ιερό του Απόλλωνα και φέρει σε δεύτερη χρήση επιγραφή ρωμαϊκών χρόνων.

Στην αριστερή πλευρά της αίθουσας διατάσσονται κατά κύριο λόγο επιγραφές και τιμητικά ψηφίσματα.

Ανάμεσά τους εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν η μοναδική αρχαϊκή επιγραφή (τέλη 6ου-αρχές 5ου αι. π.Χ.) της έκθεσης που είναι γραμμένη στο χαλκιδικό αλφάβητο και ανήκει στις ερωτικές επιγραφές,

και ψήφισμα (250-225 π.Χ.) προς τιμήν του Καρύστιου δικαστή Χαρίανθου και του γραμματέα του, που επέλυσαν νομικές διαφορές των Κιμωλίων.

Στην ίδια πλευρά της αίθουσας εκτίθεται βάση επιτύμβιου μνημείου (310 π.Χ.) με ανάγλυφες παραστάσεις αθλητών, κυνηγιού και χειραψίας (χειρονομία της δεξίωσης) ανάμεσα σε καθιστή γυναικεία μορφή και όρθια ανδρική.

Στο βάθος της αίθουσας ανάμεσα στις επιτύμβιες στήλες, ξεχωριστή θέση καταλαμβάνει τμήμα ζωφόρου κλασικών χρόνων (τέλη 5ου αι. π.Χ.) με τον Δία ένθρονο και την Αθηνά όρθια πίσω του.

Στη δεξιά πλευρά εκτίθενται κατά βάση αρχιτεκτονικά μέλη· ανάμεσά τους βρίσκονται ιωνικά κιονόκρανα που έχουν προέλθει από την ανασκαφή του αρχαιολόγου Ά. Χωρέμη στη Γεραιστό. Εκεί εκτίθεται και ανάγλυφο ελληνιστικών χρόνων με τον Ηρακλή στον τύπο του συμποσιαστή.

Η μικρή αίθουσα φιλοξενεί αντικείμενα διαφόρων κατηγοριών (κεραμική, πήλινα ειδώλια,

μαρμάρινα αγαλμάτια, νομίσματα, αγνύθες κτλ.),

που αντιπροσωπεύουν χρονολογικά όλες τις περιόδους.

Τα ευρήματα αυτά προέρχονται κυρίως από την έρευνα των νεκροταφείων των ύστερων κλασικών (400-323 π.Χ.)

και ελληνιστικών χρόνων (323-31 π.Χ.).

Κυρίαρχη θέση καταλαμβάνουν τα παραδείγματα κοροπλαστικής παραγωγής (εντόπιας και εισηγμένης) με διάφορους εικονογραφικούς τύπους (γυναικείες κατά κόρον θεότητες, κωμικούς ηθοποιούς, όρθιες γυναικείες και ανδρικές μορφές, ζώα κ.ά.)

και δείγματα εντόπιας και εισηγμένης κεραμικής (μικκύλα ληκύθια, αρύβαλλοι, μυροδοχεία, λύχνοι κ.ά.).

Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται ευρήματα από τις ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Eυβοίας στην Αρχάμπολη, στο λόφο της Πλακαρής και στον Άγιο Γεώργιο στον Κάμπο,

από τις ανασκαφές του καθηγητή Ν. Μουτσόπουλου στο «Δρακόσπιτο» της Όχης και την αρχαία κατοικία στη θέση Μετσίφι των Στύρων, από τις ανασκαφές του Καναδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στη χερσόνησο της Παξιμάδας, στο δυτικό άκρο του κόλπου της Καρύστου, και από περισυλλογές από την ακρόπολη της Φυλάγρας.

Στον αύλειο χώρο του κτηρίου βρίσκονται τοποθετημένα αρχιτεκτονικά μέλη,

λίθινες σαρκοφάγοι, 

βάθρα αγαλμάτων κ.ά., που έχουν προέλθει από περισυλλογές σε διάφορες θέσεις της ευρύτερης περιοχής.

Ήταν μια πολύ όμορφη επίσκεψη και φυσικά άκρως επιμορφωτική.

Η σχεδόν καλοκαιρινή λιακάδα του πρωινού έδινε σιγά-σιγά τη θέση της σε βαριά συννεφιά. Μπήκαμε σε ένα εστιατόριο και κάτσαμε για φαγητό. Στο λιμάνι, αγναντεύοντας τη θάλασσα, ήπιαμε τον καφέ μας πριν γυρίσουμε στο σπίτι να ξεκουραστούμε και να αφομοιώσουμε τις εικόνες και τις γνώσεις που δεχτήκαμε εκείνη τη μέρα. Καλή συνέχεια!

 

 θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας