Τρεις μέρες στο νησί του Ήφαιστου! 2ο

«Από το Λαύριο στην Τιμισοάρα, μια απόφαση δρόμος»

2022-Ταξίδι στη Βόρεια Ελλάδα και τα Βαλκάνια, μέρος 4^ο

(συνέχεια από Τρεις μέρες στο νησί του Ήφαιστου! 1ο)

 

9-11 Οκτωβρίου 2022

  

 

Το πρωί της 2^ης μέρας στη Λήμνο, σηκωθήκαμε ξεκούραστοι και έτοιμοι για την γνωριμία με το ανατολικό κομμάτι του νησιού. Όση ώρα τρώμε το πρωινό μας ας πούμε μερικά πράγματα για το νησί.

Η Λήμνος είναι το όγδοο μεγαλύτερο νησί μας και το τέταρτο σε μήκος ακτών. Βρίσκεται στο βόρειο Αιγαίο, στο Θρακικό πέλαγος, ανάμεσα στο Άγιον Όρος, τη Σαμοθράκη, την Ίμβρο και τη Λέσβο, απέναντι από την είσοδο του Ελλήσποντου, γι αυτό και η μεγάλη στρατηγική σημασία της. Η Λήμνος είναι ηφαιστειογενές νησί. Αν και δεν έχει δάση, έχει εκτεταμένες εύφορες πεδιάδες καλλιεργημένες με σιτηρά κι αμπέλια. Επίσης, έχει υπέροχες και καθαρές παραλίες και είναι ένα νησί ιδανικό για ήρεμες διακοπές. Οι βασικές ασχολίες των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία και η αλιεία. Είναι. το πεδινότερο νησί του Αιγαίου με μεγάλη παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Στους κλασικούς χρόνους ήταν ο σιτοβολώνας της αρχαίας Αθήνας, από την οποία άλλωστε κατελήφθη, και αργότερα ο προμηθευτής σιταριού της αυτοκρατορικής αυλής του Βυζαντίου. Ακόμα και σήμερα, το σήμα κατατεθέν της Λήμνου είναι τα σπαρμένα σιταροχώραφα που φθάνουν ως την άκρη της θάλασσας.

Το όνομα Λήμνος είναι πανάρχαιο και αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο.

Κατά τη μυθολογία είναι το νησί του Ηφαίστου. Σύμφωνα με το μύθο ο Δίας, μετά από έναν καβγά με την Ήρα, εκσφενδόνισε από τον Όλυμπο τον Ήφαιστο, καθώς αυτός υπερασπίστηκε τη μητέρα του, με αποτέλεσμα να πέσει στη Λήμνο και έκτοτε να μείνει ανάπηρος. Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού, τους οποίους ο Όμηρος αποκαλεί Σίντιες, που σύμφωνα με το μύθο ήρθαν από την Ανατολή (Φρυγία), τον περιέθαλψαν κι εκείνος σε αντάλλαγμα τους δίδαξε την τέχνη της κατεργασίας των μετάλλων, στήνοντας το εργαστήριό του στο ηφαίστειο Μόσυχλος της Λήμνου. Οι Σίντιες ήταν εξαιρετικοί μεταλλουργοί και οι πρώτοι που κατασκεύασαν χάλκινα όπλα με μέταλλα από τη Μικρά Ασία. Οι ανασκαφές στην Πολιόχνη αποκάλυψαν μεγάλο προϊστορικό οικισμό που μπορεί να αποδοθεί σε αυτό το φύλο, ο πολιτισμός του οποίου παρουσιάζει ομοιότητες με εκείνον της Τροίας. Τιμώντας το μεταλλουργό θεό, οι αρχαίοι Έλληνες ονόμασαν Ηφαιστία την πόλη που ίδρυσαν στο νησί. Ακόμα ο Θεός μεταβίβασε τη γνώση της τέχνης του στους Καβείρους, παιδιά που απέκτησε από τη νύμφη Καβειρώ. Αυτοί, αργότερα, λατρεύονταν σε ένα ειδικό ιερό που χτίστηκε στη Λήμνο, το Καβείριο. Η λατρεία τους, που ήταν μυστηριακή, επεκτάθηκε στη Σαμοθράκη κι αλλού και μάλλον προέρχεται από κάποια αρχική κλειστή συντεχνία μεταλλουργών. (πηγή και περισσότερα wikipedia)

 

Αφού τελειώσαμε με το πρωινό μας μπήκαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε για τις βόλτες της ημέρας.

Πρώτη στάση σε ένα συνεργείο στο Πεδινό για να αλλάξω το λάστιχο, μιας και πέντε μέρες ήμουν με τη ρεζέρβα, μετά την αβαρία που είχαμε στον Άη Στράτη (δες «Αποκλεισμένοι» στον Άη Στράτη! 1ο).

Επόμενη στάση το Λιβαδοχώρι, που μας φιλοδώρησε με όμορφες εικόνες.

Περνώντας έξω από το Αεροδρόμιο, περάσαμε δίπλα από τον υγρότοπο με τα ωραία χρώματα και φτάσαμε στον αρχαιολογικό χώρο της Πολιόχνης για να επισκεφτούμε τον προϊστορικό οικισμό του νησιού. Γκαντεμιάς συνέχεια. Κλειστόν λόγω έργων και είναι άγνωστο πότε θα ανοίξει.

Συνεχίσαμε προς τα ανατολικά και φτάσαμε στο μικρό λιμανάκι του Βοροσκόπου. Λίγες φωτογραφίες και γυρίσαμε προς τα πίσω. 

Πήραμε το δρόμο προς τα νότια με προορισμό το νοτιοανατολικότερο χωριό του νησιού, το Σκανδάλι, στη χερσόνησο της Αγ. Ειρήνης. Περάσαμε από τα χωριά Αγία Σοφία και Φισίνη και μπήκαμε στο όμορφο χωριό.

Μια πλατεία με δέντρα που προσφέρουν σκιά και δροσιά

και την εκκλησία του Αγ. Νικολάου, του 1907, με το καμπαναριό του 1960

και ένα κτίσμα μπροστά της, που μια επιγραφή δίπλα στην είσοδό του μας πληροφορεί πως είναι του 1908, ενώ από την άλλη μεριά της εισόδου κρέμεται μια μικρή καμπάνα.

Η εκκλησία ήταν, ως συνήθως, κλειστή, αλλά από το τζάμι μπόρεσα να «κλέψω» μιαν εικόνα από το εσωτερικό της.

Μέσα στην πλατεία υπάρχει ένα πηγάδι με τουλούμπα (μη σας τρέχουν τα σάλια, δεν έχει σιρόπι. Τουλούμπα είναι η τούρκικη λέξη που χρησιμοποιείται για την αντλία χειρός του νερού).

Ίσως λόγω της ώρας, που ήταν καταμεσήμερο με αρκετή ζέστη, δεν είδαμε ψυχή ζώσα.

Πήραμε λοιπόν τα μπρος πίσω για να πάμε στο Μούδρο να κάτσουμε να φάμε.

Περάσαμε από το χωριό Καμίνια

και μπαίνοντας στο Μούδρο σταματήσαμε να δούμε το Συμμαχικό νεκροταφείο.

Η Λήμνος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού ο κόλπος και το λιμάνι του Μούδρου είχαν επιλεγεί ως βάση των συμμαχικών στρατευμάτων.

Στο Συμμαχικό Νεκροταφείο, αναπαύονται εκατοντάδες νεκροί στρατιώτες της αποτυχημένης εκστρατείας της Καλλίπολης, κυρίως Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί, αλλά και άλλων χωρών,

θαμμένοι σε συστάδες ανάλογα με την εθνικότητά τους.

Επόμενη στάση η εκκλησία της Ευαγγελίστριας του 1903-4 με τα δίδυμα καμπαναριά (σωστά μαντέψατε, κλειστή).

Στο προαύλιο υπάρχει κι εδώ μνημείο για τους ρώσους του Ορλόφ (1770).

Ξανά στο αυτοκίνητο και φτάνουμε στη θάλασσα,

εκεί που είναι το λιμάνι με τις ψαρόβαρκες

και τα πολύχρωμα «βουναλάκια» από δίχτυα στην προκυμαία. Κάπου εκεί κάτσαμε για φαγητό. Αφού φάγαμε και πριν κάτσουμε για καφέ στη δροσιά εκεί δίπλα κάναμε μια βόλτα στην περιοχή.

Το πάρκο Ναύαρχου Παύλου Κουντουριώτη με κάποια χαλάσματα από πάνω, που μοιάζουν με κάποιο παλιό εργοστάσιο (ο Μούδρος είναι ο 2^ος σε μέγεθος οικισμός του νησιού και κάποτε υπήρξε πρωτεύουσά του),

τα μνημεία σχετικά με τον Α΄Π.Π. μιας και το νησί και ιδιαίτερα ο Μούδρος συνδέονται άμεσα με τα γεγονότα εκείνης της περιόδου,

το μνημείο για τον Παύλο Κουντουριώτη και το μνημείο για τον Πλωτάρχη Ι. Αρβανιτάκη που κρεμάστηκε από τους Γερμανούς το 1942.

Ο καφές στη δροσιά ήταν ότι έπρεπε για να τονωθούμε και να συνεχίσουμε.

Αυτή τη φορά η κατεύθυνσή μας ήταν βορειοανατολική προς το βορειότερο σημείο του νησιού, τη χερσόνησο της Πλάκας.

Περάσαμε από τα χωριά Καλλιόπη, Παναγία, Πλάκα και κατεβήκαμε

μέχρι το λιμανάκι του Όρμου της Πλάκας.

Παντού όμορφες, γαλήνιες εικόνες.

Πήραμε τον ίδιο δρόμο προς τα πίσω και στο Κοντοπούλι κάναμε δεξιά προς τα δυτικά. Στην περιοχή που κινούμασταν, βρίσκονται άλλοι δύο σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, η Ηφαστία και το Καβείριο, αλλά η ώρα ήταν περασμένη και σίγουρα ήταν κλειστοί, οπότε δεν πήγαμε καν.

Επόμενη στάση μας το χωριό Κότσινας, στον ομώνυμο κόλπο. Επίνειο της Ηφαιστίας κατά την αρχαιότητα, αναπτύχθηκε σε εμπορικό κέντρο,

ενώ το μεσαίωνα κατασκευάστηκε το φρούριο, πάνω σε τεχνητό γήλοφο.

Στην κορυφή αυτού του λόφου είναι η Ζωοδόχος Πηγή,

και μαντέψτε, λάθος, ήταν ανοικτή.

Κάτω από την εκκλησία, μέσα στο βράχο υπάρχει πηγή-αγίασμα, στο οποίο οδηγεί σκάλα με 64 σκαλιά.

Στο χώρο του φρουρίου υπάρχει το άγαλμα της Μαρούλας. Κατά την πολιορκία του φρουρίου από τους Τούρκους το 1478, η Μαρούλα είδε τον πατέρα της να πέφτει νεκρός και αμέσως πήρε τη θέση του με περίσσια αντρειοσύνη. Αυτό ενθάρρυνε ακόμα περισσότερο τους αμυνόμενους, οι οποίοι κατάφεραν να απωθήσουν τους πολιορκητές.

Το άγαλμα είναι έργο του γνωστού στους παλαιότερους, κτηνίατρου, ερασιτέχνη ζωγράφου και γλύπτη και κυρίως πολιτευτή της δεξιάς και ακροδεξιάς, Ιπποκράτη Σαββούρα.

Από τον Κότσινα κινηθήκαμε ακόμα πιο δυτικά προς το χωριό Βάρος. Μια πινακίδα μας δείχνει προς τον απολιθωμένο κορμό δέντρου. Ενδιαφέρον. Κάνουμε αναστροφή και λίγα μέτρα μετά, στην άκρη του χωριού φτάνουμε.

Σε περιφραγμένο χώρο κείται το αξιοθέατο του χωριού. Δίπλα μια ενημερωτική πινακίδα, που όμως ο ήλιος έχει σβήσει όλο το κείμενο.

Εκείνη την ώρα εμφανίστηκε ένας κύριος, που είχε βγάλει βόλτα το σκύλο του και πιάσαμε κουβέντα. Μας είπε αρκετά για το απολίθωμα και μας έδωσε το email του για να επικοινωνήσουμε και να μου στείλει το σβησμένο ενημερωτικό κείμενο. Ο κορμός, λοιπόν ανήκει σε αγγειόσπερμο φυτό του απολιθωμένου δάσους της Λήμνου, που απολιθώθηκε πριν 20 εκατομμύρια χρόνια λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου του νησιού. Είναι πολύτιμο εύρημα γιατί δίνει πολλές πληροφορίες για τις συνθήκες της εποχής εκείνης.

Τον ευχαριστήσαμε και πήραμε το δρόμο της επιστροφής για το δωμάτιό μας.

  

Την τελευταία μέρα στη Λήμνο την αφιερώσαμε στη Μύρινα και κάποιες κοντινές περιοχές.

Το πρωί κατεβήκαμε στην πόλη και παρκάραμε έξω από την Αγία Τριάδα, τη Μητρόπολη του νησιού.

Η Μύρινα βρίσκεται στο νοτιοδυτικότερο άκρο της Λήμνου, είναι ο μεγαλύτερος οικισμός και πρωτεύουσα του νησιού και έχει λίγο περισσότερους από 5000 κατοίκους. Το παραλιακό της μέτωπο είναι χωρισμένο στα δύο από το βράχο στον οποίο στέκει το Κάστρο, του 12^ου αι, που χτίστηκε στα ερείπια παλιότερου, αρχαίου. Το βόρειο κομμάτι είναι ο Ρωμέϊκος Γιαλός, ενώ το νότιο, στο οποίο είναι και το λιμάνι είναι η νέα Μάδυτος, ονομασία που πήρε μετά το 1923, που ήρθαν πρόσφυγες από Μικρά Ασία και Θράκη (κυρίως από τη Μάδυτο) και εγκαταστάθηκαν σε αυτή τη μεριά της πόλης.

Η Μύρινα κατοικείται ανελλιπώς τα τελευταία 5000 χρόνια. Στην περιοχή της Μύρινας έχει εντοπιστεί οικισμός σύγχρονος της Πολιόχνης. Η περιοχή πρόσφερε στους προϊστορικούς κατοίκους ασφαλή ελλιμενισμό, επαφή με τη θάλασσα για διευκόλυνση της αλιείας και των εμπορικών συναλλαγών και στενή σχέση με την κοντινή εύφορη ενδοχώρα, στην οποία είναι χτισμένη η σημερινή πόλη.

Τα ευρήματα αποδεικνύουν την εγκατάσταση κατοίκων από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ. Στη συνέχεια, όπως και στην Πολιόχνη, αναπτύσσεται σταδιακά ένα οργανωμένο πρωτοαστικό κέντρο της πρώιμης και της μέσης χαλκοκρατίας που διαρκεί ως τη 2η χιλιετία π.Χ., οπότε εγκαταλείπεται. Όμως, ο οικισμός της Μύρινας είναι απλωμένος σε μεγάλη έκταση και δεν είναι τόσο οργανωμένος, όσο η Πολιόχνη, η οποία είναι πιο συγκροτημένη, εμφανίζει πληρέστερη οργάνωση με κοινόχρηστους χώρους, πλατείες, δρόμους, πηγάδια κλπ.

Η προϊστορική Μύρινα γνώρισε τη μέγιστη ανάπτυξή της στο δεύτερο μισό της 3ης χιλιετίας (2600-2100 π.Χ. περίπου).

Το όνομά της το πήρε από τη Μύρινα, κόρη του βασιλιά της Ιωλκού Κρηθέα και συζύγου του πρώτου βασιλιά της Λήμνου, του Θόαντα.

 

Η βόλτα μας ξεκίνησε από τον ναό της Αγίας Τριάδας. Χτίστηκε αρχικά το 1724 στη θέση παλαιότερου αλλά κάηκε από τους Τούρκους το 1770 με τα Ορλοφικά. Ο σημερινός άρχισε να χτίζεται το 1835. Όμορφος ναός με διπλό καμπαναριό

και διάφορα ενδιαφέροντα στοιχεία στον περίβολο.

Ήταν ανοικτός (!!!!!) και μπήκαμε.

Και μέσα έχει ενδιαφέροντα στοιχεία,

με σημαντικότερο το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Βγήκαμε και συνεχίσαμε στο Ρωμέικο Γιαλό. Οι εικόνες, που είχαμε δει το βραδάκι, δύο μέρες πριν, είναι διαφορετικές στο φως της ημέρας.

Ξεκινήσαμε τις επισκέψεις μας από τον Προϊστορικό οικισμό στη θέση Ρηχά Νερά.

Είναι η «καρδιά» της προϊστορικής Μύρινας και έχει διαμορφωθεί έτσι που ο επισκέπτης κινείται σε υπερυψωμένο διάδρομο και σε κάποια σημεία μπορεί να κατέβει και μέσα στα ερείπια.

Με αυτό τον τρόπο βλέπει τα θεμέλια των διαφόρων οικιών από ψηλά και τα ΑΜΕΑ έχουν πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος του χώρου.

Αμέσως μετά τα εκδοτήρια εισιτηρίων παρακολουθήσαμε μια ολιγόλεπτη προβολή, πολύ κατατοπιστική για την ιστορία του τόπου και στη συνέχεια μπήκαμε και περιηγηθήκαμε στο χώρο.

Από εκεί πήγαμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λήμνου, που στεγάζεται στο νέοκλασσικό κτίριο του Τούρκικου διοικητηρίου, του τέλους του 19^ου αι.

Η έκθεση αναπτύσσεται στο προαύλιο

και στον 1^ο και 2^ο όροφο, αλλά πρόσβαση για ΑΜΕΑ ούτε λόγος. Το 2014, λόγω σεισμού το κτίριο έπαθε ζημιές και τα εκθέματα του 2^ου ορόφου απομακρύνθηκαν.

Έτσι σήμερα βλέπει κανείς μόνο τον 1^ο όροφο (και δεν είμαι σίγουρος αν είναι όλα).

Επειδή το μουσείο είναι σε φάση επανέκθεσης είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθούν οι σχετικές εργασίες και θα ανοίξει κανονικά.

Το μεσημέρι είχε προχωρήσει και εμείς βρήκαμε κάπου να κάτσουμε για φαγητό,

με θέα από τη μια την παραλία

και από την άλλη το βράχο με το κάστρο, που αυτά τα δύο μπλέκονται και δύσκολα ξεχωρίζεις το ένα από το άλλο.

Φάγαμε, ήπιαμε και τον καφέ μας και γυρίσαμε στο δωμάτιο για ξεκούραση.

Το απόγευμα πήγαμε να δούμε το ηλιοβασίλεμα στον Άγιο Ιωάννη, παραλία γύρω στα 8χμ βόρεια της πόλης.

Οι εικόνες από διάφορα σημεία της παραλίας σε αφήνουν με το στόμα ανοικτό. Αφού ο ήλιος βούτηξε πίσω από τον ορίζοντα και εμείς χορτάσαμε εικόνες, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και συνεχίσαμε για τον Κάσπακα, που βρίσκεται λίγο περισσότερο από 2χμ πάνω από τον Άγιο Ιωάννη.

Όμορφες εικόνες στο σούρουπο, υπέροχο τελείωμα της ημέρας.

Δυο πιτόγυρα και μια μπύρα από το δρόμο και αράξαμε στη βεράντα του δωματίου θαυμάζοντας τις τελευταίες νυχτερινές εικόνες της Μύρινας.

Νωρίς το επόμενο πρωί φύγαμε με το καράβι για την Καβάλα.

 

Η Λήμνος είναι ένα νησί που ξεχωρίζει και γενικά δεν είναι αυτό που μπορεί κάποιος να έχει στο μυαλό του για τα ελληνικά νησιά. Δεν έχει βουνά, παρά μόνο λόφους και πεδινές εύφορες εκτάσεις, δεν έχει δάση, αλλά αμπέλια, ελιές και σταροχώραφα, δεν έχει τη «βαβούρα» των Κυκλάδων ή των Δωδεκανήσων, αλλά είναι αρκετά ήσυχο, έχει όμορφες παραλίες (αν και λόγω καιρού δεν τις δοκιμάσαμε), έχει πολύ ωραίο φαγητό και κρασιά και φυσικά έχει πλούσια ιστορία και πολλά μνημεία. Με λίγα λόγια είναι ένα νησί για πιο «ψαγμένους» επισκέπτες και όχι για τους τουρίστες του «μπιτσόμπαρου» και θέλει μερικές μέρες για να πάρεις μια ιδέα για τον τόπο. Εμείς έχοντας κανονίσει 5 μέρες θεωρούσαμε πως θα έφταναν. Έτυχε η αναποδιά με τον «αποκλεισμό» στον Άη Στράτη και τις τρεις μέρες που μείναμε είδαμε πολλά, αλλά φεύγαμε με την αίσθηση του ανικανοποίητου. Όχι όπως συμβαίνει συνήθως όταν φεύγουμε από ένα μέρος, αλλά πολύ πιο έντονο. Πρέπει να ξανάρθουμε μερικές μέρες να ανέβουμε στο κάστρο και στην Κακαβιώτισσα, να πάμε στις αμμοθίνες και βέβαια να δούμε τους σπουδαίους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού. Καλά να είμαστε και θα το κάνουμε.

Καλή συνέχεια στο ταξίδι μας!

 

(το ταξίδι συνεχίζεται Εκεί που φτιάχνουν τους ακανέδες*!)

θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλια σας